امروز در تاریخ

27 فوريه 1579 ميلادي پس از دوسال جنگ، يك پيمان صلح ميان ايران و عثماني امضاء شد. بيشتر صحنه‌هاي اين جنگ در قفقاز روي داده بود. سپاهيان ايران در قره باغ، شماخي و «دربند» قفقاز عساكر عثماني را شكست دارند. در اين جنگ‌ها حمزه ميرزا صفوي نيروهاي ايران را فرماندهي مي‌كرد. در اين رشته جنگها، تعرض از جانب عثماني‌ها آغاز مي‌شد كه هربار نيروهاي ايران دست به حمله متقابل مي‌زدند.

هشتم اسفند 1286 (27 فوريه سال 1908) در تهران به سوي كالسكه محمدعلي شاه قاجار دو بمب دستي پرتاب شد كه ضمن آن عده‌اي جلودار و محافظ يمين و يسار كشته شدند، اما به خود شاه آسيبي نرسيد. محمدعلي شاه از گاخ گلستان عازم باغ دوشان تپه (شرق تهران) بود كه به سوي كالسكه او بمب پرتاب شد.

در پي اين حادثه، به دستور شاه، «ظفر السلطنه» فرماندار تهران را چوب زدند. ظفرالسلطنه همان روز (پيش از رويداد حمله به كالسكه) به عنوان وزير جنگ کابينه معرفي شده بود كه پس از كتك خوردن به زندان افتاد.

علي اكبر دهخدا رجل فرهنگي ـ سياسي ايران و مولف فرهنگ دهخدا ساعت شش و نيم بعد از ظهر هفتم اسفند 1334 در 78 سالگي درخانه اش در تهران درگذشت و خبر آن با ذکر کارهايي که براي وطن کرده بود روز بعد و تا چند روز در رسانه‌هاي وقت انتشار يافت. دهخدا در سال 1258 هجري خورشيدي در محله سنگلج تهران به دنيا آمد. والدين او قزويني بودند پس از انجام تحصيلات و دو سال اقامت در اروپا بکار نوشتن در روزنامه صور اسرافيل پرداخت. محمدعلي شاه که نيش قلم دهخدارا متوجه خود ديد، نخست اورا تهديد به اعدام کرد و چون نتيجه نگرفت در سال 1287 به تبعيد خارج از وطن فرستاد که نخست در فرانسه و سپس در سويس اقامت گزيد و به نوشتن مقاله و ضديت با استبداد ادامه داد. وي دربازگشت به وطن به نمايندگي از شهر کرمان به مجلس رفت و بموازات کار مجلس به روزنامه نگاري ادامه داد و در چند روزنامه ازجمله روزنامه مجلس مطلب مي‌نوشت. طنزهاي او تحت عنوان «چرند و پرند» کهنه شدني نخواهند بود. دهخدا مقالات حساس را به نام «دخو» امضا مي‌کرد.

دهخدا طرح لغتنامه را که با ده‌ها جلد بزرگترين فرهنگ لغات به زبان پارسي است در سال 1293 تهيه کرد و به تصويب وزارت معارف (فرهنگ) و سپس مجلس رسانيد تا به هزينه دولت چاپ شود و (همانند کشورهاي ديگر که حامي انتشار کتاب‌هاي مرجع هستند) يک سازمان بوجود آيد تا دائما آن را تکميل کند. وي دکتر محمد معين (1297 - 1350) استاد ادبيات فارسي را جانشين و وصيّ خود در تکميل لغتنامه قرارداد زيرا که نگران بود پيش از اتمام اين مجموعه، فوت کند.

دهخدا در سال 1308 مجموعه چهار جلدي خود، «امثال و حکم» را به دست چاپ سپرد و فرهنگ (ديکسيونر) فرانسه به پارسي او در سال 1318 و با کمک مالي دولت (وزارت فرهنگ) چاپ و توزيع شد.

وي تاليفات متعدد ديگر دارد و کتاب روح القوانين منتسکيو را که پايه قوانين اساسي کشورها قرارگرفته به پارسي ترجمه کرده و نيز ترجمه‌هاي ديگر از زبان فرانسه.

دهخدا که سالها از اعضاي شوراي عالي معارف ايران و يك بار هم رئيس اين شورا و نيز رئيس مدرسه عالي علوم سياسي و بعدا دانشکده حقوق بود در سال 1320 و در حالت انزجار از جنگ خودرا از خدمات دولتي بازنشسته کرد، ولي از نوشتن و پژوهش و خدمات به وطن دست برنداشت.