عوامل افسردگی چیست؟

پژوهشگران در تحقیقات خود گفتند که وجود ارتباط بین افسردگی و ریتم نامنظم زندگی و ساعت درونی، می‌تواند تحت تأثیر فعالیت ژن‌ها در مغز از تنظیم خارج شود.

اثرات بر هم خوردن ساعت خواب یا دیگر فرایندهای منظم زیستی که بر روی مغز اثر می‌‌گذارد می تواند به افسردگی منتهی شود.

نتایج این تحقیقات که در نشریه آکادمی ملی علوم آمریکا منتشر شده است، بررسی فعالیت ژن‌ها در مغز مبتلایان به افسردگی را نشان داد که ساعت درونی این افراد احتمالاً تنظیم نبوده است.

تا پیش از این نشانه‌هایی مبهم و نظریه‌های اثبات‌نشده‌ای وجود داشت مبنی بر اینکه بر هم خوردن ساعت درونی بدن و افسردگی با هم در ارتباط هستند.

فرایندهای زیستی منظم پستانداران مانند خواب، ترشح هورمون‌ها و الگوی تغذیه با یک ساعت درونی در مغز تنظیم می‌شوند.

ژن‌ها، تاریکی و روشنایی شبانه‌روز در عملکرد این ساعت مؤثر هستند، تنظیم این ساعت می‌تواند همچنین تحت تأثیر عوامل دیگری مثلاً مسافرت‌های هوایی درازمدت بر هم بخورد.

از سوی دیگر دانشمندان بر این باورند که ساعت درونی مبتلایان به افسردگی عموماً تنظیم نیست.

اما مشکل این‌جاست که نمی‌توان دقیقاً ثابت کرد که کدام ساز و کارهای مولکولی یا سلولی این تعادل را برهم می‌زنند.

پژوهشگران مغز 34 فرد مبتلا به سرطان و 55 فرد سالم را بلافاصله پس از مرگ از بدن خارج کردند، مرگ ناگهانی همه این افراد بر اثر حمله قلبی یا خودکشی بوده است.

پژوهشگران در این آزمایش مغزها را بلافاصله روی یخ گذاشته شدند.

دانشمندان در ابتدا ثبت کردند که مرگ هر فرد در چه فاصله‌ای از طلوع آفتاب صورت گرفته است،‌ همچنین آنها فعالیت ژن‌ها در 6 ناحیه مغز را بررسی کردند.

الگوی فعالیت ژن‌ها در مغز افراد سالم تقریباً قابل پیش‌بینی بود، فعالیت برخی ژن‌ها در هنگام روشن‌شدن هوا مدام افزایش یافته است و بعضی از ژن‌ها هم هنگام ظهر بیشترین فعالیت را داشته‌اند.

بررسی نواحی مختلف مغز مبتلایان به افسردگی نشان داد که الگوی رفتاری ژن‌ها در این افراد رابطه معناداری با ساعات مختلف روز ندارد و در واقع قابل پیش‌بینی نیست.

هر چند این پژوهش‌ مشخص نمی‌کند که آیا افسردگی عامل بر هم خوردن ساعت درونی است یا برعکس اما ثابت می‌کند که در هر حال ارتباطی بین این دو عارضه وجود دارد.

در آزمایش بالا الگوی فعالیت ژن‌ها فقط در یک نقطه از زمان و در هنگام مرگ برسی و ثبت شد.

این در حالی است که پژوهشگران ساعت درونی از بدن افراد در تمام مدت شبانه‌روز نمونه‌برداری کردند. پژوهشگران آزمایش‌های یادشده را کامل و کافی نمی‌دانند اما نتایج به دست آمده از آن را شگفتی‌آور ارزیابی می‌کنند.