.svg)
سخنگوی دولت یازدهم چه کسی خواهد بود؟
بهار: «دولت من دولت پاسخگو خواهد بود.» این عهدی بود که حسن روحانی با رییس‌جمهوری‌شدنش به مردم وعده داد؛ وعده‌ای که در هشت‌سال گرد فراموشی روی آن نشسته بود. حال حسن روحانی آمده تا با تکان‌دادن غبار از روی سنت پاسخگویی، با کلیدش آن را از گنجه بیرون آورد و جایگاه سخنگویی دولت را احیا کند.
حسن روحانی آنقدر برای احیای جایگاه سخنگویی دولت مصر است که اکبر ترکان از مشاوران او درباره تعیین سخنگو به «فارس» می‌گوید: «بعد از اینکه دولت و هیات وزیران تشکیل شد، از بین خود شخصی را به‌عنوان سخنگو انتخاب می‌کنیم.»
هشت سال پیش بود که دولت نهم قدم به ساختمان پاستور گذاشت؛ قدمی که ساختمان پاستور را از این رو به آن رو کرد. دولت می‌خواست از همه دولت‌های پیش از خودش متمایز باشد.
برای متمایز بودن همه راه‌ها را نیز رفت. هرچه از عمر دولت نهم می‌گذشت، متمایز بودنش هم از دولت‌های گذشته بیش از پیش آشکار می‌شد.
دولت نهم می‌خواست یکه‌تاز باشد. برای یکه‌تاز بودن هم راه تفاوت را در پیش گرفت. تفاوتی که در سخنگویی دولت خودش را نشان داد.
داستان سخنگویی دولت در دولت های نهم و دهم، داستان دنباله‌داری است. اواخر سال 84 بود که دولت برای اولین‌بار غلامحسین الهام را به عنوان سخنگوی خود انتخاب کرد؛ انتخابی که در ابتدا به شیوه معمول دولت‌های گذشته برگزار می‌شد.
اما ماجرا به همین سادگی هم نبود. غلامحسین الهام که لقب «مرد چند‌شغله» دولت را یدک می‌کشید با پیش‌رفتن دولت آنقدر سرش شلوغ شده بود که دیگر ترجیح می‌داد پاسخگویی را از فهرست اولویت‌های دولت بیرون آورد و وقتش را صرف دیگر «شغل‌هایش» کند.
داستان تا آنجا ادامه داشت که سنت برگزاری نشست سخنگوی دولت کم‌کم به دست فراموشی سپرده و اوایل سال 87 به کل تعطیل شد. تعطیلی که اگر زیاد برای خبرنگاران و افکار عمومی خوشایند نبود اما برای شخص رییس دولت که همیشه می‌خواست خودش محور باشد، خوشایند و البته باب میل بود. آنقدر باب میل که دولت ترجیح داد کرکره دفتر سخنگوی دولت را پایین کشیده و خودش تریبون سخنگویی را یدک بکشد.
در دولت دهم، نبود سخنگویی برای دولت بیشتر خود‌نمایی می‌کند. خبرنگاران به‌دنبال سخنگو برای پاسخ به سوالاتشان به هر دری می‌زنند. اما درها در دولت‌داری محمود احمدی‌نژاد قفل شده است. دولت نیازی به داشتن سخنگو احساس نمی‌کند. اما این عدم نیاز باعث آن نمی‌شود که خودش به عنوان رییس دولت قابل دسترس بوده و به سوالات پاسخ دهد.
نبود سخنگو در دولت دهم سرانجام کاسه صبر خبرنگاران را لبریز کرده و در نبود سخنگو جهت پاسخگویی به سوالات، شخص رییس دولت را مورد سوال قرار می‌دهند. سرانجام پس از بحث‌ها و سوالات فراوان خبرنگاران از احمدی‌نژاد درباره سخنگو، دولت دهم موضوع چند سخنگویی را مطرح می‌کند.
آن‌طور که محمود احمدی‌نژاد وعده داد به جای یک سخنگو، دو سخنگو برای دولت در حوزه سیاسی و اقتصادی تعیین شد تا پاسخگوی خبرنگاران باشد. با این تعیین سیدشمس‌الدین حسینی (وزیر اقتصاد) سخنگوی اقتصادی و محمدرضا رحیمی (معاون اول) سخنگوی سیاسی دولت شد. اما تعیین معاون اول و وزیر اقتصاد برای سمت سخنگویی در دولت دهم نشان داد که دولتی‌ها زیاد جایگاهی برای سخنگویی دولت قائل نیستند، چه‌بسا بعد از یک دوره بی‌سخنگویی دولت کسانی را برای این سمت منصوب کرد که نمی‌توانند وقتی برای پاسخگویی در این سمت داشته باشند.
اصولا معرفی سخنگو برای هر سیستم و سازمانی، برای آن است که شایعات قوت نگیرد و آنچه در اذهان افکار عمومی است از طریق رسانه‌ها مطرح شود. اما سابقه دولت احمدی‌نژاد، نشان داده که چندان برای قدرت گرفتن سخنگو اعتقادی وجود ندارد.
از این رو تعیین دو سخنگو باز هم دردی از خبرنگاران و البته افکار عمومی دوا نکرد. باز هم کسی پاسخگوی خبرنگاران نبود و نام سخنگوی اقتصادی و سیاسی تنها در حد یک سمت باقی ماند.
تعیین دو سخنگو نتوانست جبران مافات چند ماهه نبود سخنگو را بکند.
در نبود سخنگو و پاسخگو نبودن دولت بود که شایعه‌ها از انتصاب اسفندیار رحیم‌مشایی به عنوان سخنگوی دولت خبر می‌دهد. شایعاتی که بلافاصله از سوی خود مشایی تکذیب شد و گفت: «از آنجا که من بر تمام موضوعات اشراف دارم فعلا پاسخ سوالات خبرنگاران را می‌دهم اما سخنگو نیستم!»
هشت سال دولت‌داری محمود احمدی‌نژاد در پیچ و تاب تعیین سخنگو گذشت، دولتی که دایه‌دار مردمسالاری بوددر طول هشت سال دولت‌داری خود نتوانست، «پاسخگویی به افکار عمومی»، مهم‌ترین ویژگی «دولت مردمسالار»، را احیا کند.
حال بعد از هشت سال دولتی جایگزین دولت نهم و دهم شده است که شعارش اعتدال و وعده‌اش پاسخگویی به افکار عمومی و مردم است. وعده‌ای که سه روز بعد از روی آمدن رسمی حسن روحانی با برگزاری کنفرانس مطبوعاتی به آن وفا شد.
حال باید منتظر ماند و دید که حسن روحانی با تعیین سخنگو و احیای سنت پاسخ دهی به خبرنگاران و افکار عمومی تا کجا بر وفای به عهد خود پایبند خواهد بود؟ آیا نمایندگان افکارعمومی می‌توانند طبق سنت دولت اصلاحات پس از پایان جلسات هیات‌دولت گرداگرد سخنگوی دولت آیند و سوالات خود را مطرح کنند؟
زمانی این سنت به شکل درست احیا می‌شود که خبرنگاران همه رسانه‌ها بتوانند به راحتی و پس از جلسات هیات‌دولت با وزرا، سخنگوی دولت و حتی رییس‌جمهوری سخن گویند و شاید این همان راهکار درستی باشد که روحانی در آخرین نشست خبری خود به دنبال آن بود. در این صورت اگر هم روزی کنفرانس مطبوعاتی برگزار شود دیگر خبرنگاران برای دریافت سوال‌های بی‌پاسخ خود به دنبال نوبت نگردند.
حسن روحانی آنقدر برای احیای جایگاه سخنگویی دولت مصر است که اکبر ترکان از مشاوران او درباره تعیین سخنگو به «فارس» می‌گوید: «بعد از اینکه دولت و هیات وزیران تشکیل شد، از بین خود شخصی را به‌عنوان سخنگو انتخاب می‌کنیم.»
هشت سال پیش بود که دولت نهم قدم به ساختمان پاستور گذاشت؛ قدمی که ساختمان پاستور را از این رو به آن رو کرد. دولت می‌خواست از همه دولت‌های پیش از خودش متمایز باشد.
برای متمایز بودن همه راه‌ها را نیز رفت. هرچه از عمر دولت نهم می‌گذشت، متمایز بودنش هم از دولت‌های گذشته بیش از پیش آشکار می‌شد.
دولت نهم می‌خواست یکه‌تاز باشد. برای یکه‌تاز بودن هم راه تفاوت را در پیش گرفت. تفاوتی که در سخنگویی دولت خودش را نشان داد.
داستان سخنگویی دولت در دولت های نهم و دهم، داستان دنباله‌داری است. اواخر سال 84 بود که دولت برای اولین‌بار غلامحسین الهام را به عنوان سخنگوی خود انتخاب کرد؛ انتخابی که در ابتدا به شیوه معمول دولت‌های گذشته برگزار می‌شد.
اما ماجرا به همین سادگی هم نبود. غلامحسین الهام که لقب «مرد چند‌شغله» دولت را یدک می‌کشید با پیش‌رفتن دولت آنقدر سرش شلوغ شده بود که دیگر ترجیح می‌داد پاسخگویی را از فهرست اولویت‌های دولت بیرون آورد و وقتش را صرف دیگر «شغل‌هایش» کند.
داستان تا آنجا ادامه داشت که سنت برگزاری نشست سخنگوی دولت کم‌کم به دست فراموشی سپرده و اوایل سال 87 به کل تعطیل شد. تعطیلی که اگر زیاد برای خبرنگاران و افکار عمومی خوشایند نبود اما برای شخص رییس دولت که همیشه می‌خواست خودش محور باشد، خوشایند و البته باب میل بود. آنقدر باب میل که دولت ترجیح داد کرکره دفتر سخنگوی دولت را پایین کشیده و خودش تریبون سخنگویی را یدک بکشد.
در دولت دهم، نبود سخنگویی برای دولت بیشتر خود‌نمایی می‌کند. خبرنگاران به‌دنبال سخنگو برای پاسخ به سوالاتشان به هر دری می‌زنند. اما درها در دولت‌داری محمود احمدی‌نژاد قفل شده است. دولت نیازی به داشتن سخنگو احساس نمی‌کند. اما این عدم نیاز باعث آن نمی‌شود که خودش به عنوان رییس دولت قابل دسترس بوده و به سوالات پاسخ دهد.
نبود سخنگو در دولت دهم سرانجام کاسه صبر خبرنگاران را لبریز کرده و در نبود سخنگو جهت پاسخگویی به سوالات، شخص رییس دولت را مورد سوال قرار می‌دهند. سرانجام پس از بحث‌ها و سوالات فراوان خبرنگاران از احمدی‌نژاد درباره سخنگو، دولت دهم موضوع چند سخنگویی را مطرح می‌کند.
آن‌طور که محمود احمدی‌نژاد وعده داد به جای یک سخنگو، دو سخنگو برای دولت در حوزه سیاسی و اقتصادی تعیین شد تا پاسخگوی خبرنگاران باشد. با این تعیین سیدشمس‌الدین حسینی (وزیر اقتصاد) سخنگوی اقتصادی و محمدرضا رحیمی (معاون اول) سخنگوی سیاسی دولت شد. اما تعیین معاون اول و وزیر اقتصاد برای سمت سخنگویی در دولت دهم نشان داد که دولتی‌ها زیاد جایگاهی برای سخنگویی دولت قائل نیستند، چه‌بسا بعد از یک دوره بی‌سخنگویی دولت کسانی را برای این سمت منصوب کرد که نمی‌توانند وقتی برای پاسخگویی در این سمت داشته باشند.
اصولا معرفی سخنگو برای هر سیستم و سازمانی، برای آن است که شایعات قوت نگیرد و آنچه در اذهان افکار عمومی است از طریق رسانه‌ها مطرح شود. اما سابقه دولت احمدی‌نژاد، نشان داده که چندان برای قدرت گرفتن سخنگو اعتقادی وجود ندارد.
از این رو تعیین دو سخنگو باز هم دردی از خبرنگاران و البته افکار عمومی دوا نکرد. باز هم کسی پاسخگوی خبرنگاران نبود و نام سخنگوی اقتصادی و سیاسی تنها در حد یک سمت باقی ماند.
تعیین دو سخنگو نتوانست جبران مافات چند ماهه نبود سخنگو را بکند.
در نبود سخنگو و پاسخگو نبودن دولت بود که شایعه‌ها از انتصاب اسفندیار رحیم‌مشایی به عنوان سخنگوی دولت خبر می‌دهد. شایعاتی که بلافاصله از سوی خود مشایی تکذیب شد و گفت: «از آنجا که من بر تمام موضوعات اشراف دارم فعلا پاسخ سوالات خبرنگاران را می‌دهم اما سخنگو نیستم!»
هشت سال دولت‌داری محمود احمدی‌نژاد در پیچ و تاب تعیین سخنگو گذشت، دولتی که دایه‌دار مردمسالاری بوددر طول هشت سال دولت‌داری خود نتوانست، «پاسخگویی به افکار عمومی»، مهم‌ترین ویژگی «دولت مردمسالار»، را احیا کند.
حال بعد از هشت سال دولتی جایگزین دولت نهم و دهم شده است که شعارش اعتدال و وعده‌اش پاسخگویی به افکار عمومی و مردم است. وعده‌ای که سه روز بعد از روی آمدن رسمی حسن روحانی با برگزاری کنفرانس مطبوعاتی به آن وفا شد.
حال باید منتظر ماند و دید که حسن روحانی با تعیین سخنگو و احیای سنت پاسخ دهی به خبرنگاران و افکار عمومی تا کجا بر وفای به عهد خود پایبند خواهد بود؟ آیا نمایندگان افکارعمومی می‌توانند طبق سنت دولت اصلاحات پس از پایان جلسات هیات‌دولت گرداگرد سخنگوی دولت آیند و سوالات خود را مطرح کنند؟
زمانی این سنت به شکل درست احیا می‌شود که خبرنگاران همه رسانه‌ها بتوانند به راحتی و پس از جلسات هیات‌دولت با وزرا، سخنگوی دولت و حتی رییس‌جمهوری سخن گویند و شاید این همان راهکار درستی باشد که روحانی در آخرین نشست خبری خود به دنبال آن بود. در این صورت اگر هم روزی کنفرانس مطبوعاتی برگزار شود دیگر خبرنگاران برای دریافت سوال‌های بی‌پاسخ خود به دنبال نوبت نگردند.
ارسال نظر