درمان نازایی و ناباروری، همه راه‌ها و هزینه‌ها

ناباروري و نازايي از جمله مشکلاتي است که اين روزها گريبان بسياري از زوج​هاي جوان را در سراسر جهان گرفته است. ناباروري​هايي که ناشي از ابتلا به بيماري​، زندگي در شرايط پراسترس و تنش، مصرف غذاها و داروهاي شيميايي و ناسالم و فعاليت در محيط​هاي صنعتي و آلوده است.

اگرچه به باور متخصصان و پزشکان اين حوزه، امروز با وجود شيوه​هاي درمان نازايي و ناباروري متعددي که در جهان و کشور ما ايران وجود دارد، ديگر هيچ زوج جواني نبايد نگران مشکلات و اختلالات ناباروري و نازايي باشد اما با وجود اين، هستند زوج​​هايي که به دليل نداشتن توان مالي براي تامين هزينه​هاي درمان يا نپذيرفتن شيوه​ها و شرايط درمان ناباروري و نازايي مانند استفاده از تخمک يا لقاح اهدايي امکان ناباروري را براي هميشه از دست مي​دهند.

با مطالعه اين گزارش علاوه بر آگاهی از دلايل و علائم نازايي در زوج​هاي جوان با روش​هاي درماني اين اختلال و تاثير آن در روند زندگي زوج​ها بيشتر آشنا مي​شويم.

نکاتي که هر زوج جواني بايد بداند

به چه مراکزي براي درمان ناباروري مراجعه کنيم؟

زوج​ها براي درمان ناباروري بايد به مراکز سرشناس و معتبر در زمينه درمان ناباروري مراجعه کنند. مراکزي که در آنها متخصص ناباروري مردان، متخصص ناباروري زنان و جنين‌شناس وجود داشته باشند و مشکلات و احتمال​هايي که باعث ناباروري در مردان و زنان مي​شود به طور کامل بررسي شود. بهترين مراکز، مراکزي هستند که تمامي اين بخش​ها در آنها وجود داشته باشد و به صورت تيمي براي درمان ناباروري اقدام ​کنند.

در اين شرايط بيمار مجبور نيست براي انجام آزمايش​هاي مختلف و تکميل پرونده​اش به مراکز درماني مختلف مراجعه کند. مراکزي که در وهله اول تشخيص درستي از ناباروري و دلايل ناباروري مراجعان خود داشته باشند و با بهترين انتخاب برای درمان آنها اقدام کنند.

به طور کلي مراکز درماني داريم که موفقيت در آنها 10 درصد است و مراکزي که موفقيت در آنها بيش از 30 درصد است. مشخص است که اگر به مراکز درماني دوم مراجعه شود، نتيجه بهتري به دست خواهد آمد. بنابراين با مشاوره با پزشک و انجمن​ ناباروري مي‌توان با مراکز معتبر و صاحب​نام در زمينه درمان آشنا شد و براي درمان به آنها مراجعه کرد.

از اهميت روند درمان چه مي‌دانيد

يکي از مهم‌ترين نکاتي که موفقيت روند درمان را بيشتر مي​کند، رعايت فاصله درمان​هاست. در صورتي که فاصله درمان​ها رعايت نشود احتمال از بين رفتن تاثير داروها در زوج زياد مي​شود و روند درمان با اختلال​هايي روبه‌رو مي​شود که بر نتيجه درمان نيز تاثير مي​گذارد.

اين مسئله با توجه به هزينه​هاي سرسام‌آور درمان ناباروري در کشور بار مضاعفي را بر مشکلات زوج​ها اضافه مي​کند. از سوي ديگر با توجه به افزايش سن زوج بهتر است آنها روند درمان را به تعويق نياندازند زيرا شانس درمان براي زنان 40 ساله 10 تا 15 درصد و براي زنان 25 تا 32 ساله 30 تا 35 درصد است.

اين نکته را جدي بگيريد

زوج​هاي نابارور بايد توجه داشته باشند که در حال حاضر 50 مرکز براي درمان ناباروري با حضور متخصصان مختلف در حوزه تشخيص و درمان در کشور فعاليت مي​کنند که انتخاب بهترين آنها بايد با مشاوره و بررسي با صاحب​نظران اين حوزه انجام شود.

چرا که مراجعه به مرکزي که توانايي کامل در تشخيص و انتخاب درمان مناسب براي زوج​ها را نداشته باشد صرفا تلف کردن وقت مفيد، صرف هزينه​هاي گزاف و در نهايت تشخيص نادرست علت ناباروري و دستکاري​هاي بيهوده بدن زن و شوهر است که هرکدام مي​تواند تاثير‌های منفي بر روند درمان ناباروري آنها داشته باشد.

هزينه​هاي درمان چقدر است؟

از آنجا که بسياري از تجهيزات و داروهايي که براي درمان ناباروري در کشور مورد استفاده قرار مي‌گيرد وارداتي است، تحريم​هاي اخير تاثير زيادي بر هزينه​هاي تامين دارو و تجهيزات داشته و اين مسئله موجب شده تا هزينه​هاي درمان ناباروري دو برابر شود.

در حال حاضر هزينه هر دوره درمان ناباروري اعم از دارو، خدمات پاراکلينيکي و اتاق عمل بسته به ميزان مشکلات زوج​ها بين 5/2 تا 5 ميليون تومان است و هر زوج براي درمان بايد 3 تا 4 دوره درماني را پشت سر بگذارد که بخشي از اين هزينه​ها مربوط به بخش تشخيص دلايل نازايي براي برخي از زوج​هاست.

در اين شرايط جراحي​هاي تشخيصي به زوج​ها توصيه مي​شود که در کنار سونوگرافي و آزمايش​هاي مختلف حدود 50 تا 500 هزار تومان هزينه دارد. مابقي هزينه​ها در بخش درمان مربوط به داروهايي است که بايد توسط زوج مصرف شود. نسخه‌ها و داروهايي که گاهي بايد 3 تا 4 بار براي درمان قطعي براي زوج تجويز شود.

متخصصان چه مي​گويند

از ناباروري بيشتر بدانيد

در تعريفي که سازمان جهاني بهداشت who درباره ناباروري مطرح کرده که به عنوان تعريف کلي ناباروي مورد استفاده قرار مي​گيرد، زوجي که يک سال به صورت مداوم و بي​وقفه بدون استفاده از هيچ وسيله پيشگيري براي بچه​دار شدن تلاش کنند و بارداري صورت نگيرد، در اين حالت آنها بايد نزد متخصص ناباروري بروند تا موقعيت خود را بررسي کنند. نکته مهم اين است که زوج بايد يک سال به طور مستمر براي بچه​دار شدن اقدام کند.

به اين ترتيب با شروع سيکل قاعدگي خونريزي آغاز مي​شود و همزمان با ريختن لايه​هاي داخل رحم و ساخته شدن لايه​هاي جديد تغييرات هورموني نيز در بدن اتفاق مي​افتد و مکانيسم آماده شدن تخمک در بدن انجام مي​شود. به اين ترتيب در هر سيکل قاعدگي 10 تا 20 تخمک بالغ مي​شود و در نهايت یک تا 2 عدد از آنها آزاد مي​شود.

در اين شرايط یک روز بعد از رابطه زناشويي، اسپرم خود را به لوله​هاي رحمي که تخمک در آنجا مستقر است مي​رساند و سرانجام بارداري شکل مي​گيرد. در اين شرايط نيز پس از لانه​گزيني جنين در رحم شکل مي​گيرد. اما اگر بعد از 19 روز اسپرم به تخمک نرسيد و بارداری شکل نگرفت و اين روند 12 بار بعد از سيکل​هاي قاعدگي زن تکرار شد، بايد احتمال نازايي مورد بررسي قرار گيرد. نمی‌توان به راحتی به زوج يا يکي از زوجين برچسب ناباروري زد.

دلايل ناباروري در زنان و مردان

دلايل مختلفي احتمال ناباروري را در مردان و زنان به وجود مي​آورد. بروز هر يک از اين احتمال​ها مي​تواند بارداري را در زوج دچار اختلال کند. در اين شرايط نيز متخصصان پس از 12 بار تکرار تلاش براي بچه​دار شدن، در صورت به دست نيامدن نتيجه به زوج اعلام مي​کنند که احتمال ناباروي آنها به يکي از دلايل زير وجود دارد و آنها براي درمان بايد اقدام کنند.

گاهي ممکن است اسپرم سالم وجود نداشته باشد يا شکل مناسب را براي باروري نداشته باشد.

در برخي شرايط اسپرم فعال و محرک وجود ندارد.

اسپرم در مسير رسيدن به رحم از بين برود يا امکان رسيدن اسپرم به تخمک وجود نداشته باشد.

عوامل مناسب براي لقاح وجود نداشته باشد که در اين شرايط بايد فاکتورهاي مناسب در اسپرم و تخمک وجود داشته باشد.

در برخي موارد تخمک سالم وجود ندارد يا لوله​هاي رحمي دچار اختلالي هستند که مانع رسيدن تخمک به اسپرم مي​شود.

گاهي محيط مناسب براي لقاح وجود ندارد و رحم شرايط لازم را براي باروري ندارد.

در چه شرايطی بايد فورا براي درمان اقدام کرد؟

شرايطي براي مردان و زنان وجود دارد که در صورت بروز آنها نياز به 12 بار تلاش براي بچه​دار شدن به مدت یک سال نيست و زوج بايد هر چه زودتر براي درمان اقدام کند.

در صورتي که بيضه مرد دچار عفونت ناشي از جراحي شده باشد يا ضربه خورده باشد.

اگر رويش موها در بدن مرد به صورت نرمال و طبيعي نباشد.

مرداني که دچار کوتاهي يا بلندي قد مفرط هستند.

افرادي که سابقه ناباروري در خانواده آنها وجود دارد نيز بايد مانند گروه‌هاي قبلي باید زودتر براي درمان اقدام کنند.

زناني که سابقه جراحي در ناحيه شکم داشتند يا سابقه چسبندگي در ناحيه شکم داشتند نيز در اين گروه​اند.

در صورتي که سن زني از مرز 35 گذشته باشد يا سن زوج به طور کلي بالا باشد نيز بايد سريع​تر براي درمان اقدام کند و نيازي نيست تا 12 مرحله را پشت سر بگذارد.

دلايل ناباروري در دنياي مدرن را بشناسيم؟

متخصصان و کارشناسان ناباروري در سراسر جهان براي ناباروري در ميان زوج​ها دلايل مختلفي را مي​شناسند:

سن زوج مهم‌ترين فاکتور

امروزه در دنياي مدرن دلايل مختلفي براي ناباروي مردان و زنان وجود دارد که يکي از مهم‌ترين آنها از ديدگاه متخصصان و کارشناسان سن زوج است. زوج​ها بايد توجه داشته باشند که ميزان باروري زنان در زير 25 سال بيش از 80 درصد و در زناني که از مرز 35 سالگي گذشته‌اند به کمتر از 50 درصد مي​رسد.

چرا که در اين سن و سال احتمال محدود شدن تعداد تخمک​ها وجود دارد؛ عاملي که خود به تنهايي مي​تواند موجب کاهش باروري و افزايش خطر ناهنجاري​هاي مادرزادي در جنين و نوزاد شود. علاوه بر اين، مردان بالای 35 سال است در مقايسه با مرداني که سن آنها کمتر از 35 سال است شانس باروري کمتري دارند و احتمال افزايش ناهنجاري​هاي کروموزومي در فرزندان آنها بيشتر است.

آلودگي​هاي محيطي و صنعتي

يکي از مواردي که مي​تواند تاثير زيادي بر ناباروري مردان داشته باشد، آلودگي محيطي، صنعتي و آلودگي هواست که موجب کاهش ميزان اسپرم و ضعف آنها در باروري مي​شود. تحقيقات گسترده‌اي در اين زمينه انجام شده که از ميان آنها مي​توان به تحقيقات انجمن طب توليدمثل ايتاليا اشاره کرد که در تحقيقاتش زندگي​شهرنشيني و قرار گرفتن در معرض آلودگي هوا ناشي از رفت و آمد خودروها را در سطح شهر از جمله دلايل کاهش و ضعف اسپرم مردان براي باروري معرفي کرده​اند. آنها زندگي شهري و بي​تحرکي شديد و چاقي را از مهم‌ترين عوامل آسيب رساندن به سلول​هاي جنسي مردانه مي​دانند.

چاقي و افزايش ناباروري در زنان

مطالعات متعددي در جهان انجام شده که نشان مي​دهد زنان چاق يا مبتلا به اضافه وزن در مقايسه با زناني که وزن طبيعي و استاندارد دارند، مدت زمان بيشتري را براي باردار شدن لازم دارند. ضمن آنکه احتمال ناموفق بودن بارداري در گروه زنان چاق نيز بيشتر است. به گفته متخصصان اضافه وزن درمردان و زنان منجر به افزايش ميزان هورمون​ها در بدن آنها مي​شود و اين هورمون​ها فرآيند باروري را تحت تاثير قرار مي​دهند.

در حقيقت ترشح غيرطبيعي هورمون​ها مي‌تواند منجر به افزايش وزن و تاثيرات منفي بر توليد سلول​هاي جنسي مردان و زنان شود. به گفته محققان تجمع سلول​هاي چربي در بدن بر تنظيم تخمک​گذاري در زنان و همينطور بر توليد اسپرم در مردان ضروري است. و اين روند مي​تواند بر ناباروري آنها تاثير بگذارد.

نقص عملکرد تخمدان در زنان

يکي از شايع​ترين دلايل ناباروري نقص تخمک​گذاري در زنان است. اين حالت معمولا به دليل نقص در عملکرد هيپوتالاموس و در نتيجه اختلال در تحريک غده هيپوفيز زنان به وجود مي​آيد. استرس، تروما، افزايش يا کاهش وزن شديد، بي​اشتهايي يا اختلال در خوردن غذا، فعاليت​هاي ورزشي سخت از جمله عوامل تاثيرگذار در فعاليت تخمدان​هاست که با بررسي بيماري​هاي زمينه‌اي و همين​طور اصلاح شيوه و سبک زندگي و مشاوره با متخصص زنان مي​توان تا حد زيادي براي درمان و پيشگيري از بروز اين اختلال اقدام کرد.

سيگاري​ها سخت بچه​دار مي​شوند

بر اساس تازه​ترين تحقيقات پزشکي کشیدن سیگار و دخانيات توسط مردان توان باروری را کاهش می دهد. اين اتفاق در شرايطي که مردان در سن باروري قرار دارند و تصميم دارند صاحب فرزند شوند تاثير بيشتري دارد.

چرا که از ديدگاه اين متخصصان کشيدن سيگار مي​تواند آسيب جدي به اسپرم​ها وارد کند و از طرفي با افت توانايي اسپرم​ها موجب بروز اختلال در باروري زوجين شود. علاوه بر مادران سيگاري، زنان سيگاري نيز احتمال باروري خود را دستخوش تغيير قرار مي​دهند. زنان سيگاري در صورتي که در سنين بالاتر از 30 قرار داشته باشند با هر سيگاري که مي​کشند احتمال بارداري خود را کم و کم​تر مي​کنند.

بيمه جبران هزينه ناباروري و نازايي چيست؟

با توجه به فناوري​هاي جديد در حوزه تشخيص و درمان نازايي و ناباروري اميدها و دريچه​هاي جديدي در زندگي بسياري از زوج​هاي نابارور گشوده مي​شود، به گونه​اي که اميد به زندگي و بهبود کيفيت و روند زندگي آنها موجب افزايش نشاط و شادابي آنها نيز مي​شود. بيمه درمان نازايي و ناباروري زوجين اين روزها نقطه روشني را در زندگي زوج‌هاي نابارور به همراه داشته است. زوج​هايي که مجبور به تامين هزينه​هاي کمرشکن درمان نابارويي هستند و براي تامين اين هزينه​ها مشکلات زيادي دارند.

سازمان بيمه خدمات درماني و بيمه البرز از جمله بيمه​هايي هستند که خدمات طرح ناباروري و نازايي را به زوج​هاي جوان ارائه مي‌دهند. با کمک اين بيمه زوج​ها مي​توانند جبران آن بخش از هزينه​هاي درماني که براي درمان ناباروري و نازايي اعمال کرده​اند و همين​طور هزينه​هاي جانبي آن را جبران کنند. براساس اساسنامه اين طرح تمام زوج‌هاي جواني که براي بار اول ازدواج کرده​اند و بيش از 4 ماه از تاريخ رسمي ازدواج آنها نمي‌گذرد و سن خانم کمتر از 40 سال است مي​توانند از بيمه جبران هزينه ناباروري و نازايي استفاده کنند.

کدام هزينه​ها تحت پوشش بيمه است؟

بر اساس خدماتي که توسط بيمه​ها به منظور پوشش هزينه‌هاي درمان نازايي ارائه مي​شود، تمام بيمه​شدگان در طرح بيمه نازايي مي​توانند تمام هزينه درمان سرپايي يا بستري ناشي از نازايي و ناباروري زوجين را تا سقف 4 ميليون تومان دریافت کنند. علاوه بر اين، جبران هزينه​هاي آمبولانس و ساير فوريت​هاي پزشکي مرتبط با درمان ناباروري تا سقف 70 هزار تومان داخل شهر و 150 هزار تومان بين​شهري به بيمه​شدگان ارائه مي​شود.

البته بايد توجه داشت که در اين ميان استثناءهايي هم وجود دارد که از ميان آنها مي​توان به هزينه اتاق خصوصي و همراه و همين​طور درمان نازايي​ها و ناباروري‌هاي ناشي از هر گونه سوءاستفاده از مواد يا عوامل فيزيکي و شيميايي، هسته​اي يا نازايي​هاي ناشي از جنگ، اشاره کرد.

روش​هاي درماني ناباروي کدامند؟

متناسب با دلايل و علت​هاي مختلفي که براي ابتلا به ناباروري و نازايي در مردان و زنان وجود دارد، شيوه‌هاي مختلفي براي درمان نازايي و ناباروري وجود دارد که متناسب با علت بيماري توسط متخصص به بيماران توصيه مي​شود.

تحريک تخمک​گذاري

اين شيوه در مورد زناني به کار گرفته مي​شود که مبتلا به اختلال تخمک​گذاري هستند و براي به دست آوردن تعداد کافي تخمک به منظور انجام سيکل درماني نيازمند استفاده از روش‌هايي مانند IUI، IVF و ICSI مي​شوند. به اين ترتيب آنها در دوره‌هاي درماني که پيش​رو دارند با استفاده از دارودرماني و هورمون درماني اختلال تخمک​گذاري را پشت سر مي​گذارند.

ميکرواينجکشن

در شيوه ميکرواينجکشن که يک شيوه تخصصي و موثر براي درمان ناباروري با علت مردانه است، پيش از هر چيز تخمدان​ها توسط داروهاي محرک تخمک​گذاري تحريک مي​شود و پس از آماده‌سازي تخمک​ها يک اسپرم در شرايط آزمايشگاهي خاص به داخل تخمک تزريق مي​شود و تقريبا پس از 48 ساعت جنين‌هاي تقسيم شده و مناسب به داخل رحم زن انتقال داده مي​شود.

لقاح خارج از رحمي

IVF که از آن با عنوان لقاح خارج رحمي ياد مي​شود، يکي از شيوه​هايي است که براي درمان نازايي مورد استفاده قرار مي​گيرد. در اين شيوه لقاح خارج رحمي يا باروري در محيط آزمايشگاه انجام مي​شود. اين روش در شرايطي که لوله​هاي رحمي آسيب​ديده باشند يا اختلال در عملکرد آنها مشاهده شود از سوي متخصص به بيمار توصيه مي‌شود. اين شيوه نه تنها در مورد زنان مبتلا به مشکلات و اختلالات تخمداني بلکه در برخي موارد درباره ناباروري​ها با علت مردانه نيز به زوج‌ها توصيه مي​شود.

IUI

در شيوه درماني IUI اسپرم​هاي فعال پس از جداسازي و آماده​سازي به شکل مصنوعي همزمان با تحريک تخمک​گذاري به رحم هدايت مي​شوند. در اين شيوه از آنجا که تحريک تخمک​گذاري با سونوگرافي​هاي متعدد در روزهاي متوالي يا با اندازه​گيري هورمون​هاي جنسي موجود در ادرار مشخص مي​شود و متناسب و همزمان با ورود اسپرم اين اتفاق انجام مي​شود، بنابراين احتمال بارداری و باروري زياد است.

روش​هاي جايگزين براي درمان ناباروي

گاهي پيش مي​آيد که زوج​ها پس از بررسي​های مختلف و تجربه روش​هاي درماني متعدد به اين نتيجه مي​رسند که بايد از شيوه​هاي جايگزيني براي درمان ناباروري و نازايي از قبيل استفاده از تخمک، جنين اهدايي يا رحم جايگزين استفاده کنند.

در اين شرايط در صورت احراز ضرورت درمان به روش جايگزين مرکز درماني براي انتخاب اهداکنندگان و دريافت​کنندگان شرايطي را در نظر مي​گيرد که در صورت برآورده شدن آنها مشاوره نهايي براي انجام کار با متخصصان رشته‌هاي مختلف زنان زايمان، جنين شناسي، آندرولوژي، غدد، داخلي، ژنتيک، عفوني و روانپزشکي انجام مي‌گيرد.

از اهداء​تخمک چه مي​دانيد

در شرايطي که برخي از زوج​ها به دليل عدم پاسخ تخمدان​ها و بروز اختلال در توليد تخمک​ها در زن، از داشتن فرزند محروم مي​شوند، با کمک اين شيوه​ مي​توان فرصتي را براي آنها فراهم کرد تا تجربه بچه​دار شدن را در زندگي داشته باشند. بنابراین در برخي مراکز درمان ناباروري و نازايي اهدا تخمک که شامل تهيه و جمع​آوري تخمک از زن اهدا کننده و باروري آن تخمک در آزمايشگاه با اسپرم مرد و انتقال جنين​​ها به رحم زن نابارور است، صورت مي​گيرد.

حال بايد ديد که اهدا تخمک در چه شرايطي و براي چه گروهي از زنان انجام مي​شود:

زناني که مبتلا به بيماري​ نارسايي زودرس تخمدان هستند يا تخمدان‌هاي آنها به دليل سابقه جراحي از بدن خارج شده يا سابقه درمان بيماري با شيوه​هاي شيمي​درماني و پرتو درماني دارند مي​توانند از اين شيوه جايگزين براي درمان استفاده کنند.

افرادي که با توجه به تحريک تخمک​گذاري و مصرف داروهاي تجويز شده پاسخي از سوي تخمدان​ها دريافت نمي​کنند و زناني که به ذخيره پايين تخمدان مبتلا هستند.

زناني که سقط مکرر غيرقابل درمان و شکست​هاي مکرر روش​هاي باروري خارج رحمي را تجربه مي​کنند و دست کم 3 بار ناموفق بوده​اند.

افراد مبتلا به بيماري ژنتيکي که بيماري از طريق مادر به فرزند قابل انتقال است و با استفاده از روش​هاي آزمايشگاهي در دسترس و تشخيص متخصص ژنتيک بيماري قابل شناسايي و درمان نيست، در اين شرايط نيز مي​توان از درمان‌هاي جايگزين استفاده کرد.

در افرادي که ناباروري در سنين بالا را تجربه مي​کنند در صورتي که زن بيش از 40 سال داشته باشد نيز اين شيوه توصيه مي​شود.

شرايط اهدا جنين را بدانيد

بسياري از زوج​ها به دليل ابتلا به مشکلاتي از قبيل نداشتن تخمک يا اسپرم سالم، يا عدم امکان باروري جنين يا مشکلات ديگر براي تشکيل جنين بيولوژيکي مجبور به استفاده از گامت اهدايي يا جنين اهدايي مي​شوند.

در اين شرايط جنين در رحم زن گيرنده شکل گرفته و بزرگ مي​شود و به اين ترتيب هم زن و هم جنين تعلق خاطر بيشتري به عنوان مادر و فرزند به يکديگر احساس مي​کنند. اهدا جنين يا تخمک در هر صورت با توجه به قوانين و راهنمايي​هاي اخلاقي انجام مي‌گيرد و مشاوراني پيش از انجام کار درباره مسائل پزشکي و اجتماعي اين موضوع با خانواده​ها صحبت مي​کنند و در نهايت پس از بررسي​هاي نهايي و آگاه​سازي​هاي لازم اهدا جنين براي زوج صورت مي​گيرد.

رحم جايگزين راه​حلي ديگر

يکي از دلايل ناباروري و ناتواني مادر عدم توانايي او در حمل، نگهداري و پرورش جنين در رحم است. در اين شرايط استفاده از رحم جايگزين از سوي متخصصان ناباروري به زوج توصيه مي​شود. استفاده از رحم جايگزين زماني ضرورت پيدا مي​کند که زوج همه شرايط دخيل در شکل​گيري فرزند را دارند و تنها به دليل فقدان رحم سالم، امکان بچه​دار شدن از آنها سلب شده است. در اين شرايط تکنولوژي لقاح خارج رحمي انجام مي​شود و جنين حاصل از لقاح تخمک مادر و اسپرم پدر متقاضي درمان به رحم شخص ثالث که قرار است از رحم او به عنوان رحم جايگزين استفاده کنند،

منتقل مي​شود.

در شرایطی که زوجین با مسئله نازایی و ناباروری روبه‌رو می‌شوند متناسب با روحیات و ویژگی‌های شخصیتی رفتار متفاوتی از خود بروز می‌دهند. اولین واکنش زوج‌ها در مقابل ناباروری و نازایی مسئله «انکار» است. در این شرایط گاهی یکی از زوجین یا هر دو آن‌ها نمی‌توانند این مسئله را بپذیرند و با این موضوع کنار بیایند. بنابراین وارد اولین مرحله شده‌اند. باید توجه کنید که مکانیسم سازگاری در افراد مختلف متفاوت است، گاهی فردی در مقابل بیشترین استرس‌ها می‌تواند واکنش‌ها و عکس‌العمل مناسبی نشان دهد و برعکس فرد مقابل او در مقابل خفیف‌ترین تنش‌ها، بیشترین حساسیت و عکس‌العمل را بروز دهد.

روانپزشکان چه می‌گویند

مشاوره با روان‌شناسان را دست کم نگیرید

در شرایطی که متخصصان به زوجی اعلام می‌کنند که آن‌ها توانایی بچه‌دار شدن ندارند، هر یک از زوجین در موقعیت خاصی قرار می‌گیرند. هرکدام از آن‌ها متناسب با شرایط و موقعیتی که در آن قرار دارند برای رویارویی و پذیرش موضوع وارد عمل می‌شوند و بی‌شک لحظات سخت و طاقت‌فرسایی را پشت سر می‌گذارند.

همراهی زوجین، شرط اول موفقیت

در شرایطی که زوجین با مسئله نازایی و ناباروری روبه‌رو می‌شوند متناسب با روحیات و ویژگی‌های شخصیتی رفتار متفاوتی از خود بروز می‌دهند. اولین واکنش زوج‌ها در مقابل ناباروری و نازایی مسئله «انکار» است. در این شرایط گاهی یکی از زوجین یا هر دو آن‌ها نمی‌توانند این مسئله را بپذیرند و با این موضوع کنار بیایند.

بنابراین وارد اولین مرحله شده‌اند. باید توجه کنید که مکانیسم سازگاری در افراد مختلف متفاوت است، گاهی فردی در مقابل بیشترین استرس‌ها می‌تواند واکنش‌ها و عکس‌العمل مناسبی نشان دهد و برعکس فرد مقابل او در مقابل خفیف‌ترین تنش‌ها، بیشترین حساسیت و عکس‌العمل را بروز دهد. بنابراین زوجین ممکن است به دلیل ویژگی‌های متفاوتی که دارند، عکس‌العمل‌های متفاوتی از خود بروز می‌دهند.

گاهی یکی از زوجین راحت‌تر به نقطه «پذیرش» می‌رسد. بنابراین دراین شرایط زوج دیگر مدت زمان بیشتری را باید صرف رسیدن به نقطه «پذیرش» کند و برای رسیدن به این نقطه همراهی هر دو فرد لازم است.

انکار و چانه‌زنی زوجین

پس از گذشتن از مرحله «انکار» زوج وارد مرحله «چانه‌زنی با خدا» می‌شوند. در این مرحله آن‌ها از قرار گرفتن در این شرایط ناراحتند و با خدا گفت‌و‌گو و راز و نیاز می‌کنند که چرا آن‌ها باید در این شرایط قرار بگیرند و چرا خانواده آن‌ها باید این سرنوشت را تجربه کند.

در این شرایط هر یک از زوجین به صورت همزمان یا با فاصله زمانی و در موقعیت‌های مختلف این مرحله را پشت سر می‌گذارد و پس از گذار از این مرحله ممکن است دوره «افسردگی» را پشت سر بگذارد. سرانجام پس از مرحله افسردگی، زوج به مرحله پذیرش می‌رسند و سرانجام باور می‌کنند که آن‌ها دچار این مشکل هستند و باید برای درمان آن اقدام کنند.

این نکته را آویزه گوش کنید

زوجین و خانواده‌ها باید هوشیار باشند که برای عبور از مرحله انکار، چانه‌زنی با خدا و افسردگی گاهی زوجین پابه‌پای هم پیش می‌روند و گاهی یکی از زوجین زود‌تر این مراحل را پشت سر می‌گذارد و دیگری مدت زمان بیشتری را باید صرف پذیرش این موضوع کند. بنابراین همراهی خانواده در این زمینه بسیار موثر است و می‌تواند به تسریع روند پذیرش این مشکل و تصمیم‌گیری برای درمان آن اقدام کنند.

زندگی بدون فرزند هم زیباست

مدیریت زندگی هر فرد و هر زوجی به فرمول شخصی آن‌ها برای زندگی بازمی‌گردد. گاهی دیده می‌شود که زوج‌های زیادی علیرغم وجود مسئله ناباروری و نازایی، زندگی‌های شاد، پرامید و موفقی دارند و می‌توانند بدون بچه نیز از کنار هم بودن لذت ببرند. قطعا بدون حضور بچه هم می‌توان زندگی شادی را پشت سر گذاشت.

توصیه ما به این گروه از زوج‌ها که توانایی داشتن بچه ندارند یا هیچ یک از شیوه‌های درمان برای آن‌ها جواب نمی‌دهد این است که شبکه اجتماعی خود را گسترش دهند و رفت و آمد خود را با گروه دوستان، اقوام و نزدیکان‌شان افزایش دهند.

البته باید توجه داشت که این موفقیت و شادی در زندگی در شرایطی برای زوجین به وجود می‌آید که هر دوی آن‌ها آگاهانه و بعد از گذراندن دوره افسردگی و رسیدن به مرحله پذیرش آمادگی خود را برای زندگی بدون فرزند اعلام کرده‌باشند و گرنه در صورتی که یکی از آن‌ها دچار یاس و افسردگی باشد این افسردگی نه تنها زندگی زناشویی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه زندگی اجتماعی، شعل و دیگر موقعیت‌های او در زندگی را نیز به خطر می‌اندازد.

شاید شما هم در این وضعیت باشید

هرگز فراموش نکنید در شرایطی که برای درمان نازایی یا ناباروی نیازمند استفاده از اسپرم، تخمک یا جنین اهدایی شده‌اید این موضوع را با توافق همسر خود به سرانجام برسانید. توافق زوجین برای اجرای این شیوه از درمان بسیار ضروری و لازم است. توصیه ما این است که افرادی که تصمیم دارند از این شیوه برای بچه‌دار شدن استفاده کنند حتما از رضایت همسر خود مطمئن باشند چرا که عدم رضایت یکی از آن‌ها موجب می‌شود زندگی آن‌ها به مخاطره بیفتد.

منبع: مجله شهرزاد