علیرضا خمسه: دوست دارم به من بگویند مرد هزار چهره

فیلم «عملیات مهد کودک» روی پرده قرار گرفته تا مخاطبان کودک نیز یک دلیل موجه برای سینما رفتن داشته باشند، اما چرا هیچکس فروش قابل توجهی برای آثار کودک و نوجوان پیش بینی نمی کند؟ با علیرضا خمسه به عنوان کسی که مرور کارنامه او نشان می دهد دغدغه کودک دارد و همچنین یکی از بازیگران فیلم فرزاد اژدری صحبتی داشته ایم که خواندن آن خالی از لطف نیست:
به عنوان کسی که در کارنامه خود برای کودکان کارهای زیادی دارد، بگویید مشکل سینمای کودک چیست که در ایران سال هاست دوباره جان نمی گیرد؟
-ما در ژانر سینمای کودک مشکلی نداریم و هر چه هست، مربوط به سیاستگذاران فرهنگی است. وقتی ایران 17 میلیون دانش آموز دارد، یعنی 17 میلیون مخاطب بالقوه دارد که آماده تماشای فیلم هستند. ما جشنواره ای به نام جشنواره فیلم رشد داریم که کاملا فرمایشی و بی خاصیت است. در این چند سال اخیر و پس از آن همه بوق و کرنا و هزینه چه حاصلی برای سینمای ایران فراهم آمده است؟ آیا در این شهر ده، دوازده میلیونی سینمایی اختصاص دارد به کودکان؟ چه فکری برای کشوری با 77 میلیون جمعیت و 17 میلیون دانش آموز شده است؟ چرا فراموش کرده ایم که هر کدام از این دانش آموزها اگر حتی یک نفر از بزرگترهای خود را به سینما بیاورند، چه میزان به رونق گیشه ها کمک می شود؟ دبیران جشنواره ها مرتب سخنرانی دارند. بارها پیش آمده به بهانه برگزاری جشنواره های مختلف کودک و رشد و ... با من تماس گرفته اند تا پیامی ارائه بدهیم و ما تا لب به سخن باز می کنیم، همه انتقادهای ما را در نوشتار تبدیل به تعریف و تمجید می کنند و ... . واقعیت این است که ما بیشتر از جشنواره به سینمای کودک نیازمند هستیم. اگر روزی خبر تعطیلی این جشنواره ها را به ما بدهند، ولی همزمان از بازگشایی سینماهایی برای کودکان در شهرستان ها و تهران صحبت کنند، آن روز برای ما روز جشن و شادی است.
بنابراین سینما را اصل می پندارید و جشنواره ها را حاشیه؟
سینما بستری مفید و مناسبی برای اهداف تعلیم و تربیت کشور است، اما همه چیز به دست فراموشی سپرده شده است. من در مدت اخیر هر سال یکی، دو فیلم کودک بازی کرده ام، اما همه آنها بایگانی شده اند. فیلم قبلی فرزاد اژدری «سلام بر فرشتگان» فیلم بسیار خوبی بود که از جشنواره اصفهان هم جایزه گرفت، اما چه سرنوشتی پیدا کرد؟ اکران بدی به آن اختصاص دادند و اصلا انگار این سینما صاحب ندارد. هر کسی که مسوولیتی به دست گرفته تنها شعار داده و حتی یک سینمای مناسب برای خانواده و کودکان برای نمایش فیلم ها در نظر گرفته نشده است. تمام آثاری که در ژانر کودک روی پرده می روند شکست می خورند و زمانی اصلا این چنین نبود.
برای بازیگری قائل به ژانربندی هستید؟ یعنی می پذیرید که به عنوان یک بازیگر کمدی شناخته شوید؟
- یک بازیگر، یا بازیگر خوبی هست یا نیست. یعنی در همه جای جهان بازیگران به دو دسته بازیگران بزرگ و کوچک تقسیم می شوند. بازیگران خلاق و هنرمند در هر شرایطی کار می کنند. وقتی ما از بازیگر کمدین نام می بریم باید بدانیم که این شخصیت هم باید بتواند کمدی بازی کند و هم تراژدی. پس نباید برای جذاب شدن یک فیلم کودک تنها کمدین ها را دعوت به کار کرد. هنرپیشه های بسیاری داریم که بازیگران خوبی هستند و همیشه در هر ژانری درخشیده اند.
برای اینکه یک فیلم کودک جذاب باشد، حتما باید فانتزی یا کمدی باشد؟
- برعکس آنچه به نظر می آید، برای کودکان همه نوع سینمایی می تواند برقرار باشد. فیلم های مستند و داستانی و انیمیشن و فانتزی و موزیکال و حتی آثار رئال با نگاه های انتقادی می تواند ساخته شود، به این شرط که هنرمند مخاطب خود را به خوبی شناخته باشند.
اخیرا در تئاتر هم پررنگ شده بودید.
-بله. نمایشی بود به نام «عرق خورشید، اشک ماه» نوشته چرمشیر. بنده و رضا کیانیان و خسرو پسیانی از بازیگران کار بودیم. در ماه مهر و تا 20 آبان در سالن اصلی مشغول به کار بودیم. یک نمایش جدی بود که من هم یک نقش جدی در آن بازی می کردم.
یک نقش جدی که هیچ شباهتی به بازیگر آن سریال محبوب تلویزیونی نداشت.
-من در نمایش یک نقش تراژیک داشتم و بسیار متفاوت با آنچه شاید عامه مردم از «پایتخت» در ذهن دارند. اصرار من بر بازیگر بودن است و تجربه ژانرهای مختلف. تنها تصویری که راغبم از من در ذهن تماشاگر نقش ببندد، تصویر بازیگری است که در همه نقش ها خود را محک زده است. اگر قرار باشد روزی مرا با لقبی بخوانند، آرزو دارم مرد هزار چهره باشم.
درباره «عملیات مهد کودک» صحبت کنید. چطور تجربه ای بود؟
-فرزاد اژدری فیلمساز بسیار با استعداد و خلاق است. انسانی بسیار مهربان و علاقه مند به حرفه خود. هر دو باری که با ایشان همکاری کردم، خاطره های خوبی برایم شکل گرفت. او کارگردان دموکراتی است که به نقطه نظرات همه توجه می کند. در یک کلام او هنرمندی است که من بسیار راغبم با او کار کنم.
از برنامه های آینده تان چه خبر؟
- این روزها دوستان نویسنده ما در حال نگارش متون سریال «پایتخت 3» هستند. تا چند روز دیگر مشخص می شود که من در این پروژه بازی خواهم کرد یا خیر.
حرفی باقی مانده است؟
-یک سریال آماده پخش داریم به نام «عصر پاییزی» که برای شبکه اول سیما، تهیه می شود. متأسفم که بگویم این پروژه برای همه عوامل خاطره بدی را رغم زد. دو ما از پایان تصویربرداری گذشته و به جز قسط اول، هیچ دستمزدی به کسی پرداخت نشده است. دوستان ما وقتی با تهیه کننده و مدیر تولید تماس می گیرند با بی محلی مواجه می شوند. تهیه کننده چند روز است به تلفن من جواب نمی دهد و شاید ما مجبور شویم از مسیرهای قانونی و غیرفرهنگی وارد شویم. من توجه آقای ضرغامی و سایر مسوولان صدا و سیما را به این نکته جلب می کنم. این زیبا نیست که هر روز یکی از بچه های تلویزیون از عدم پرداخت حقوق خود گلایه کرده. گویا مسوولان فراموش کرده اند یک بازیگر در ایران چطور ارتزاق می کند. آنان تاجر و بازرگان نیستند و تنها از همین هنر خود روزگار می گذرانند. این بی توجهی باعث می شود بسیاری برای معیشت خود نیز با مشکل مواجه شوند. من از دوستی خبر دارم که به سبب همین مشکلات خانواده اش در معرض فروپاشی قرار گرفته است. تلویزیون حتی اگر مشکل مالی دارد، باید مدیریت بحران بلد