از قدیسه های کیف تا قبر شاه قاجار در اودسا!

پارسینه/اسماعیل شه دوست: با اینکه مذهب نقش مستقیم دردستگاه حکومتی کشورهای شرق اروپا ازجمله کشور اکرائین ندارد وکشور بصورت سکولار اداره می شود ولی مردم این کشور تمایل خاصی بمذاهب مورد نظرخود دارند وهر کس دراعتقاد دینی خود تعصبی خاص دارد ضمن اینکه هر کس بهراعتقاد دین ومذهبی آزاد وصاحب اختیار می باشد وبهمین دلیل تنوع اعتقادی به مذاهب وادیان وتفکرات گوناگون در این کشور بخوبی دیده می شود وبسار جالب است که بگویم که حتی باورهای ملی وسنتی مردم این کشورکه بعضاء به پیش از میلاد مسیح برمیگردد وحتی رنگ وبوی میترائی وزرتشتی هم دارد با اعتقاد ومذهب مردم اجین وپیوسته شده است وحرکت جشن وشادی ملی مردم دراین مراسمات از کلیساها شروع می گردد .

برای مثال در مراسم وجشنهای بذر پاشی . میوه چینی نوبرانه . برداشت تخم خشخاش .برداشت عسل .برداشت میوه . درو کردن گندم وخیلی از مراسمهای دیگر که در کشور خودمان در گذشته بسیار برگذار میشد .

مسیحیت ارتودوکس ایمان اکثریت مردم اکرائین را تشکیل می دهد ودر کنارش دیگر مذاهب مسیحی مثل کاتو لیک وپرتستان هم پیروانی دارند ولی در کنار این آئین ومذاهب دیگری ماننداسلام . کلیمی وبسیار محدود بودائی نیز می باشند .

بعدازمذهب ارتودوکس مسلمانان بیشترین جمعیت دینی این کشوررا تشکیل میدهند که بیشترین آنها تاتارهای مقیم جمهوری خود مختارکریمه هستند و20%از جمعیت دوملیونی این منطقه را تشکیل میدهند وبا اینکه در گذشته هم این منطقه تاتارنشین بوده ولی عده ای دیگر از این تاتارها بعلت مخالفتها وسرکشی ها در برابر دیکتاتوری استالین درسال 1954از تاتارستان روسیه به این منطقه تبعید شدندودر کنار دیگر تاتارها بزندگی ادامه دادند .

در دیگر استانهائی مثل دانتسک .لووو.خارکوف . خرسون .ادوسا .دنیپروپتروسکی . کیف وچند شهر دیگر هم جمعیتی بالغ بر دویست هزار مسلمان زندگی می کنند وغیر از منطقه کریمه که چندین مسجد زیبا وتاریخی وچند گورستان متعلق به مسلمانان دارد.

دردیگر شهرها هم مساجدی برای مسلمانان از قدیم باقی مانده وبعد از فرو پاشی شوروی هم تعدادی مساجد نو با هزینه های مسلمانان داخلی وخارجی ساخته شده است . د

ر کیف در سالهای اخیر در قسمتی از گورستان تاتارها که در مرکز شهر می باشد مسجد بسیار زیبا وبزرگی بسبک مساجد کشورهای عربی ساخته شده است که امام جماعت آن اهل لبنان می باشد واز بعد از فروپاشی شوروی دراین کشورساکن شده است ودرجمعه ها ومناسبتهای مذهبی پذیرای مسلمین ساکن در کیف می باشد والبته سه مکان اسلامی دیگر هم در سطح شهر کیف برای امور مذهبی مسلمان موجود است که یکی از آنها حسینیه اهلبیت می باشد که متعلق به شیعیان ساکن در کیف می باشد وضمن اینکه شیعیان ایرانی وعراقی ولبنانی درآنجا حضورمی یابند ولی بیشترین مراجعه کننده به این مکان مسلمانان شیعه آذربایجانی میباشند که بیشترین سهم در راه اندازی این مکان را داشته اند.

بخش فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران که در کنار سفارت ساخته شده وبنام حسینیه از آن نام میبرند هم در مناسبتهای مذهبی میزبان مومنین شیعه می باشد .

مردم اکرائین شاید باید گفت که یکی از مردم مذهبی اروپای شرقی باشند ودر این کشور کلیساهای بسیار زیبا وتاریخی وجود دارد که بعضاء تا هزار سال قدمت دارند البته با اینکه اکثر کلیساهای ارتودوکس با یک سبک ویک سلیقه ومدل ساخته شده اند اما از رنگ آمیزی وتزینات ونقاشیهای متنوعی با یکدیگر برخوردارند وتابلوهای بسیار زیبا که در داخل کلیساها بر طاق سقف تا دیواره های آن عیسی ومریم وحواریون اورا بتصویر کشیده اند واقعائ زیبا خیره کننده است .

شهر کیف که قدیمترین شهر مذهب ارتودوکس بعد از قسطنتنیه( استانبول) میباشد کلیساهای قدیمی وسر به آسمان دارد که از دور نمای شهر ده ها کلیسای بلند خود نمائی می کند ودر قلعه قدیمی این شهربر بلاندای تپه ای که بیش از هزار سال سابقه دارد بنام (لاوریا) برج بزرگی در میانه قلعه بر پاست که دورتادورش کلیساهای کوچک بزرگ است با ارتفاعی بیش از 70متر در گذشته ناقوص شهر بوده است ودر کنار این برج بزرگ سردابه ویا تونل زیر زمینی می باشد که در دیواره های آن بدن مومیائی قدیسان ورهبران مذهبی خود که در گذشته اند ودر داخل تابوتها قرار داده اند قرار گرفته است .

جنجالی چند سال پیش بین اکرائین وروسیه بوجود آمد که رهبران روسیه در خواست بردن این قدیسان مومیائی را به کشور خود داشتند واکرائین ازتحویل آنها بروسیه امتناع کرد .

در دیگر شهرها وشهرکها وروستاها هم کلیساهائی دیده می شود که همراه قدمت شهر ویا روستا می باشند وحتی نام خیلی از شهر ها بنام کلیسای آن شهر است مثل (بلاسرکوف) یعنی شهر کلیسای سفید .

لازم است عرض کنم که شاید خیلی از ایرانیان هنوزنمی دانند که قبر یکی از شاهان قاجار بنام محمد علی شاه همراه چند تن از خانواده اش در میان باغی دریک کلیسای تاریخی درشهر ادوسا می باشد که بعد از تبعید از ایران وپناه بردن بروسیه تا آخر عمر دراین شهر درتبعید ماند .

کلیساهای کاتولیک که در ساخت ونما با کلیساهای مسیحیان ارتودوکس تفاوت زیادی دارد ودر داخل آنها هم شکل ومراسم آن فرق می کند وبرای نمونه در کلیسای ارتودوکس صندلی ندارد ومردم بصورت ایستاده ذکر ودعا می خوانند در حال ذکرولی درکلیسای کاتولیک بر صندلی مینشینند ودعا می کنند .

کلیمیان که از قوم یهودیان مهاجر قدیم به کشورهای اروپای شرقی می باشند وسابقه مهاجرت آنها بزمان داریوش هخامنشی می رسد وگواه آن زیارتگاهای این قوم در گوشه کنار کشور دیده می شود وسابقه این زیارتگاها وگورستانها بیش از 2000سال است وهر ساله در مراسم های خاصی که در این زیارتگاها برای این پیامبران خود برقرارمیکنند هزاران نفر زوار از اقسا نقات جهان به این کشور جهت زیارت قبور پیامبران وقدیسانشان تن بسفی میدهند ودر کنیسه ها وپرستشگاهای خود ذکر ودعا می کنند .

کلیمی ها بعد از مسلمانان سومین جمعیت آئینی می باشند که در کشور اکرائین زندگی می کنند ودر اکثر شهرها هم حضور مستمردارند وبیشترین منصبهای مدیریتی این کشور را هم چه در گذشته وچه حال در دست دارند . در صد ساله اخیرعده ای از بودائیانی که از شرق آسیا به این کشورها مهاجرت کرده اند نیز جزوچهارمین آئین این کشوربشمار می آیند .