دو خواسته جدید آمریکا پس از بیانیه لوزان

درخواست ممنوعیت آزمایش‌های مکانیکی سانتریفیوژها به معنای تحمیل محدودیت‌های بی دلیل بر توسعه و تحقیق است که ایران هرگز این امر را نمی‌پذیرد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، پایگاه تحلیلی آمریکایی لوبلاگ در مطلبی درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 نوشت: ایرانی ها معتقدند دستیابی به توافق تا ضرب الاجل 30 ژوئن امکان پذیر است با این حال تایید می کنند که پیشرفت مذاکرات کند بوده است. نگرانی عمده آنها وراد کردن درخواست های جدید توسط آمریکاست که فراتر از چارچوب توافق شده در لوزان است. این موضوع مذاکرات را در چند هفته مانده به ضرب الاجل پیچیده می‌کند.

موفقیت توافق لوزان تا حد زیادی مرهون کار عظیم رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی آمریکا است. صالحی و مونیز بر روی بسیاری از جزئیات فنی از جمله بحث تحقیق و توسعه ( R&D )کار کردند. در نتیجه این مباحث ایران با برخی محدودیت‌ها در این حوزه طی 10 سال موافقت کرد که با یک برنامه زمان ‌بندی بسیار دقیق و جزئی درباره اینکه چگونه سانتریفیوژهایش را به کار اندازد همراه بود.

پس از لوزان و در کمال تعجب طرف ایرانی، آمریکا با پیشنهاد کاهش غنی سازی به سطح 2 درصد به مذاکرات برگشت. از آنجایی که این محدودیت هرگز در لوزان مطرح نشده بود، به گمان ایرانی ها ، آمریکا با سوء نیت و فریب عمل کرده است.

ایرانی ها اصل " هیچ چیز مورد توافق قرار نمی گیرد تا درباره همه چیز توافق شود" را به عنوان اصل معتبر پذیرفته اند. با این همه، هرچند ارائه یک درخواست جدید الزاما شکست مذاکرات را پیش‌گویی نمی‌کند اما مذاکرات را پیچیده می کند، چرا که مذاکراتی چندجانبه درجریان است و ارائه درخواست های جدید از سوی یک طرف موجب واکنش های متفاوت از سوی دیگر طرفها درباره تعهداتشان می شود. برای مثال ایرانی ها می توانند درخواست کنند که تعداد سانتریفیوژهای موافقت شده در نطنز از 5 هزار دستگاه به 7 هزار افزایش یابد و طرف های دیگر مخالفت کنند و بدین ترتیب زمان ارزشمند را تلف کرده و اعتماد را از بین ببرند.

مثال دیگری از حرکت آمریکا فراتر از چارچوب لوزان درخواست توقف آزمایش های مکانیکی سانتریفیوژهاست. این آزمایش ها بخشی از توسعه و تحقیق ایران در دانشگاه‌های این کشور است و هیچ ارتباطی با مواد شکاف پذیر ندارد. غنی سازی نیازمند تزریق گاز به سانتریفیوژهاست اما ایران داوطلبانه و تا زمانی که مذاکرات در جریان است تصمیم گرفته این کار را انجام ندهد. بنابراین هیچ خطری درباره غنی سازی وجود ندارد. اما ممنوعیت آزمایش های مکانیکی به معنای تحمیل محدودیت های بی دلیل بر توسعه و تحقیق است که ایران هرگز این امر را نمی پذیرد.

برخی شرکای اروپایی به ویژه فرانسه از این درخواست های آمریکا حمایت کرده اند. تلاش برای رسیدن به توافقی امن‌تر هدفی مشروع است اما گروه 1+5 باید مواظب باشد که درخواست‌های زیاد روی میز نگذارد.

حد مرزهایی در آنچه ایران حاضر به پذیرش است وجود دارد و علی رغم اینکه خواستار توافق هستند، آنها بارها اعلام کرده‌اند که به هر قیمتی حاضر به توافق نیستند و اگر مشاهده شود که حقوق آنها تحت ان پی تی نقض می‌شود.

یک توضیح قانع کننده درباره این مواضع سخت آمریکا، تمایل دولت اوباما برای مدیریت مخالفان داخلی و خارجی توافق، جمهوریخواهان در کنگره و اسرائیل و شیخ نشین های خلیج فارس است.

از آنجا که هیچ مدرکی دال بر اینکه ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است وجود ندارد، خواسته های زیاده خواهانه غیرضروری و غیرسازنده است.