اولین شرط داشتن روان سالم

همایون قسمتی اظهار کرد: سازمان بهداشت جهانی که هدف خود را دستیابی به عالی‌ترین سطح ممکن بهداشت برای همه مردم تعیین کرده، در اساسنامه خود در تعریف سلامت می گوید که منظور از سلامت، حالت رفاه کامل جسمانی، روانی و اجتماعی است، نه صرفا فقدان بیماری.

وی افزود: بدون تردید آرامش اولین شرط روان سالم است و در سایه آن می‌توان به شکل متعادلی به سایر امور زندگی و پیشرفت هم رسید. البته منظور از آرامش، آرامش نسبی و نداشتن دغدغه‌های متعدد و گاه فلج کننده است. بر اساس این تعریف، فردی دارای سلامت روان است که توانمندی‌های خود را بشناسد و توانایی مقابله با استرس‌های روزمره را داشته و به شکل مفید و موثری در جامعه مشارکت و فعالیت داشته باشد.

وی تصریح کرد: منظور از سلامت فقط بیمار نبودن نیست، اما هیچ راهکاری درباره اینکه چگونه می‌توان در همه زمینه‌های جسمانی، روانی و اجتماعی رفاه را به دست آورد، ارائه نشده است.

قسمتی با اشاره به اینکه پژوهشگران و محققان در هر دو میدان بهداشت جسم و بهداشت روان، گام‌های جدی برداشته‌اند، افزود: بروز احساسات باید به گونه‌ای باشد که از یک طرف فرد نخواهد احساس‌هایش را سرکوب کند و از طرف دیگر، مهار گسیخته آنها را بروز ندهد. بیشتر افراد در برخورد با مسایل روزمره زندگی، علاوه بر اینکه مشکلاتی با شدت‌های مختلف را تجربه می‌کنند، دچار استرس نیز می‌شوند اما برخی از این مشکلات، زودگذر هستند و برخی نقش ماندگارتری دارند.

این روانشناس با اشاره به اینکه وجود گرفتاری و دغدغه در زندگی امروز امری طبیعی است، خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که فرد بتواند به درستی شرایط را ارزیابی و برای رفع و کاهش این نگرانی‌ها اقدام کند و در صورتی هم که مشکلات قابل حل نیستند، به گونه‌ای با آنها کنار آید، نه اینکه گرفتاری‌ها، عملکرد و زندگی او را تحت تاثیر قرار دهند و باعث سلب آرامش او شوند.

وی از دیگر ویژگی‌های مهم سلامت روان، توانایی کنترل و بروز مناسب احساسات و هیجان‌ها ذکر کرد و یادآور شد: یکی دیگر از خصوصیات ذهن سالم، شناخت است و منظور از شناخت، مجموعه‌ای از توانایی‌های مغز شامل هوشیاری، توجه و تمرکز، حافظه، زبان و... است که هر فردی با توجه به شرایط خود از آن بهره‌مند است.

قسمتی، بررسی رفتار را عینی‌ترین روشی دانست که با ارزیابی آن می‌توان درباره سلامت روان افراد اظهارنظر کرد.

وی با اشاره به اینکه داشتن رفتاری متناسب با شرایط پیرامونی از اصلی‌ترین خصوصیت‌های نشانگر سلامت روانی افراد است، خاطرنشان کرد: علوم رفتاری همواره در کنار روانپزشکی و سلامت روان به عنوان علمی ذکر می‌شود که تلاش می‌کند با شناخت بهتر ذهن و مغز به سمت بهبود کیفیت زندگی و ارتقای سلامت حرکت کند.