افسران صدام چگونه به ظهور داعش کمک کردند؟

خبرگزاری انگلیسی رویترز (reuters) در مقاله‌ای مفصل به بررسی حضور بازمانده‌های رژیم بعث در گروه تروریستی داعش و کمک نخاله‌های صدام به تداوم حکومت این افراد جنایت‌کار پرداخت و تصریح کرد که بعثی‌های سابق عوامل مهمی در ظهور و کنترل داعش از نیروی نظامی گرفته تا جاسوسی هستند.

در ابتدای این مقاله‌ای به شبکه جاسوسی داعش و بطور خاص به یکی از جاسوسان نوجوان این گروه تروریستی که فقط 14 سال دارد؛ اشاره شده و بیان می‌شود که نیروهای نفوذی داعش برای اطلاع از نقض قوانینی که این گروه تکفیری در مناطق تصرف شده‌شان ایجاد کرده‌اند به میان مردم رفته و با گزارش دادن درباره آنها و همچنین توهین کنندگان به امارت اسلامی خودخوانده داعش، عایدی دریافت می‌کنند. به نوشته رویترز، خبرچین‌های این گروه طیف وسیعی از نوجوانان تا مبارزان کارکشته را شامل می‌شود.

اما نکته مهمی که در این یادداشت به آن اشاره می‌شود؛ نظارت افسران سابق امنیتی و نظامی رژیم ساقط شده دیکتاتور خونخوار عراق یعنی صدام و حزب منحله بعث بر شبکه جاسوسی اطلاعاتی داعش می‌باشد. همچنین بیان می‌شود که افسران دوره صدام، عوامل مهمی در ظهور و بقاء گروه تکفیری داعش هستند که منصب‌های کلیدی در این گروه دارند و با تسلط بر حزب بعث تعداد زیادی از اعضای این حزب را جذب کردند.

طبق گفته‌های "هشام الهاشمی" تحلیلگری که با دولت عراق همکاری می‌کند؛ از 23 نهادی (معادل وزارت‌خانه) که داعش برای خود ایجاد کرده است، 3 بخش حیاتی "امنیتی"، "نظامی" و "اقتصادی" آن را افسران سابق رژیم بعث عراق اداره می‌کنند.

رویترز به نقل از هوشیار زیباری، وزیر دارایی عراق می‌نویسد که بعثی‌های سابق اطلاعات موثری را درباره مواد منفجره، استراتژی و برنامه‌ریزی در اختیار داعش قرار می‌دهند. این مقاله تاکید می‌کند با اینکه صدام سعی کرد ملی‌گرایی عربی و سکولاریسم را ترویج دهد و همچنین با وجود اختلافات عقیدتی عمیق میان افسران بعثی و گروه تروریستی داعش؛ اما آنها به دلیل تنفری که از دولت شیعی بغداد دارند با این گروه همکاری می‌کنند. دیگر اعضای آنها نیز بعد از سقوط صدام یا به شدت افراطی شدند یا اینکه به نیروهای آمریکایی پیوستند.

در ادامه این مقاله با بیان اینکه تعداد اندکی از قانونگذاران سنّی امیدوارند افسران سابق صدام از داعش برگردند؛ تصریح می‌کند: «اما حیدرالعبادی معتقد است که کنار آمدن و برخورد با بعثی‌ها بسیار دشوار است زیرا شکاف عمیقی میان آنها وجود دارد؛ برخی با داعش همراهند و برخی مخالف آن؛ برخی شاخه زیتون نشان می‌دهند و برخی هنوز اسلجه تکان می‌دهند. سعد الحدیثی سخنگوی العبادی نیز تاکید کرد که هیچ مذاکره‌ای با حزب منحله بعث انجام نخواهد شد، جایی در فرایند سیاسی عراق نخواهند داشت و فعالیت آنها طبق قانونی اساسی ممنوع است.»

رویترز تاکید می‌کند که بعد از سرنگونی دیکتاتوری صدام، تعداد زیادی از بعثی‌ها شروع به همکاری با شاخه القاعده در عراق نمودند که بعدها به داعش تبدیل شد. بعثی‌ها و افراطیون تکفیری با اینکه بر سر مسایل مختلفی اختلاف پیدا کرده و بارها مقابل هم قرار گرفتند اما در سال 2014 بطور کامل باهم متحد شدند؛ زمانی که بعثی‌ها گروه نظامی‌ای به نام "نقشبندی" را تشکیل دادند.

براساس گفته‌های سران قبایل سنّی و فرماندهان امنیتی عراقی، گروه نقشبندی وظیفه پیش‌قراولان حملات سال گذشته داعش به مناطق وسیعی از عراق و همچنین شوراندن اهالی موصل علیه دولت مرکزی این کشور را بر عهده داشتند.

به گفته الهاشمی، شبکه چندلایه‌ای امنیتی اطلاعاتی داعش در موصل بوسیله یک سازمان بزرگتر به نام "امنیة" نظارت می‌شود که با شش شاخه خود وظیفه برقراری جنبه‌های مختلف امنیت را در مناطق تحت تصرف داعش دارد. این سازمان بزرگ در سوریه و عراق توسط یکی از افسران اطلاعاتی سابق صدام در فلوجه به نام "ایاد حمید الجمیلی" اداره می‌شود که در زمان حمله آمریکا به عراق، به شورشیان سنّی پیوست و اکنون نیز مستقیما به ابوبکر البغدادی، سرکرده داعش پاسخ می‌دهد.

جام نیوز