از ما فقط زباله می‌ماند

گاهی بسیاری از ما از روی سهل‌انگاری یا بی‌تفاوتی، زباله‌ها را در کوچه و خیابان می‌ریزیم و این درحالی است که همگام با تغییر سبک زندگی، پسماندها هم افزایش یافته و توسعه شهرها و افزایش تراکم شهری باعث شده تا هرروز شاهد تولید حجم بالایی از پسماند باشیم.

باید این نکته را هم اضافه کرد که دفع پسماند به عنوان یکی از مهمترین موضوعات مدیریت شهری، بخش قابل توجهی از اعتبارات شهری را به خود اختصاص داده و نیروی انسانی و هزینه و زمان زیادی در برگرفته است.

در همین خصوص، معاونت خدمات شهری شهرداری کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه پسماند به موادی اطلاق می‌شود که در اثر فعالیت مستقیم یا غیرمستقیم انسان‌ها به وجود می‌آیند و از لحاظ تولیدکننده زائد تلقی می‌شود، گفت: پسماندها به‌طور کلی به پنج گروه تقسیم‌بندی می‌شوند؛ پسماندهای عادی مانند زباله‌های خانگی و نخاله‌ها، پسماندهای پزشکی مانند پسماندهای بیمارستانی، پسماندهای ویژه که یکی از خواص خطرناک مانند سمیّت و بیماری‌زایی یا اشتعال را دارند، پسماندهای کشاورزی مانند فضولات دام و طیور، پسماندهای صنعتی ناشی از فعالیت‌های صنعتی.

علی صمیمی با اشاره به اینکه قانون مدیریت پسماند مصوبه آبان سال 1383 مجلس شورای اسلامی است که لایحه اجرایی آن از سال 1385 ابلاغ گردیده و طبق این قانون مدیریت پسماند در شهرها به عهده شهرداری‌ها و در روستاها به عهده دهیاری‌هاست، بیان کرد: پسماندهای خانگی که جزء گروه اول پسماندهای قید شده فوق‌الذکر است، خود به دو گروه پسماندهای تر و پسماندهای خشک خانگی تقسیم می‌شود.

وی افزود: پسماندهای تر حدود 75 درصد از زباله‌های خانگی را به خود اختصاص داده که هر شهروند در روز حدود 500 گرم از این نوع زباله را تولید می‌کند که خاصیت فسادپذیری بالای این پسماند، به علت رطوبت نسبی بالای 70 درصد، جمع‌آوری و انتقال آنها را در کوتاهترین زمان ممکن ضروری نموده است که مدیریت صحیح در جهت بازیافت این پسماند منجر به تولید کود گیاهی (کمپوست) خواهد گردید.

صمیمی با اعلام اینکه پسماندهای خشک نیز 25 درصد از پسماندهای خانگی را به خود اختصاص داده که شامل کاغذ، کارتن، شیشه، پلاستیک، فلز و ظروف یک‌بار مصرف، شیشه‌های نوشابه (پت) است، گفت: جداسازی زباله‌های تر از خشک در همان محل تولید (منازل) امکان بازیافت مجدد پسماندهی خشک را فراهم خواهد آورد که این روند علاوه‌بر آثار زیست محیطی، ارزش اقتصادی قابل توجهی خواهد داشت.

وی با بیان اینکه مراحل مدیریت مواد زائد شهری که از آنها به‌عنوان عناصر موظف در منابع یاد می‌شود، هشت مرحله است که در حال حاضر در شهر کاشمر پنج مرحله آن شامل تولید، ذخیره در محل، جمع‌آوری، حمل و نقل، دفع و دفن در حال اجراست، افزود: این فرآیند تا سال 1388 توسط خود شهرداری انجام می‌گرفت و پس از آن با واگذاری این امور به بخش خصوصی توسط شرکت‌های واجد صلاحیت در حال انجام است که در حال حاضر تعداد 120 نفر کارگر با دستگاه نظارت و تعداد 13 دستگاه خودرو مخصوص جمع‌آوری زباله مشغول به کار هستند.

معاونت خدمات شهری کاشمر در ادامه با اعلام اینکه سرانه تولید زباله شهروندان کاشمری حدود 600 گرم است، اظهار کرد: با توجه به جمعیت شهر کاشمر تناژ فعلی و تقریبی زباله شهر روزانه 70 تن در روز است که آمار سالیانه ما حدود 22 هزار تُن زباله است؛ یعنی ماهیانه حدود 200 کامیون ده تنی زباله از شهر خارج می‌شود که این حساسیت موضوع و نقش مهم بهداشتی و زیست‌محیطی شهرداری را به وضوح بیان می‌کند؛ به‌ویژه آنکه جمع‌آوری زباله و رفت‌وروب شهری برای شهرداری کاشمر سالیانه حدود 3میلیارد تومان و روزانه 8 میلیون تومان هزینه در بر دارد.

وی در پاسخ به این سئوال که با این حجم تولید زباله در شهر، چه مقدار از آنها قابل تفکیک هستند، گفت: زباله خشک یا تفکیک‌پذیر شهر کاشمر حدود 25 درصد کل زباله شهری را تشکیل داده است و مقدار 75 درصد از این زباله خانگی را زباله فسادپذیر یا زباله تر به خود اختصاص داده است.

صمیمی با بیان اینکه شهرداری کاشمر در نظر دارد به‌زودی عملیات تفکیک زباله از مبداء را به صورت پایلوت از یک منطقه شهری همراه با ادارات و مراکز آموزشی به اجرا درآورد، افزود: از شهروندان فهیم کاشمری درخواست داریم شروع تفکیک زباله را در منازل انجام دهند.

وی بیان کرد: با توجه به هزینه بالای مدیریت پسماندهای خانگی شهر کاشمر که حدود نزدیک به 3میلیارد تومان در سال 1394 برآورد گردیده است، طبق مصوبه سال 1388 شورای محترم اسلامی در خصوص بهاء خدمات واحدهای مسکونی ملاک 20 تا 40 درصد عوارضات نوسازی سالیانه قرار گرفته بود که این مبلغ حدوداً هر ماه هزار تومان جهت هر خانوار بوده، ولی اخیراً با توجه به عدم افزایش از پنج‌سال پیش، طبق مصوبه اخیر شورای محترم اسلامی مبلغی کمتر از 2500 تومان جهت هر خانوار در ماه در نظر گرفته شد که با این وجود و وضعیت فعلی بهاء خدمات پسماند این مشارکت کمتر از نیمی از هزینه‌های مدیریت پسماند را در برخواهد گرفت و شهرداری ناگزیر خواهد بود هزینه‌های مربوط به این مهم را همانند سال‌های گذشته از دیگر منابع مالی تأمین نماید.

صمیمی خاطرنشان کرد: پهنه خدمات بخش جمع‌آوری زباله مساحت هزار و 416 هکتار است که جهت خدمات‌رسانی بهتر به دیگر شهروندان مناطق مختلف شهر از جمله شهرک‌های تازه احداث اعم از 22 هکتار در مسکن مهر، گلشن با 12 هکتار و شهرک بوستان با 18 هکتار نیز تحت پوشش خدماتی شهرداری قرار دارد و اماکن مسکونی و تجاری تحت پوشش خدمات‌رسانی شهری حدود 50هزار واحد هستند.