سالانه ۸ هزار نفر به سرطان پستان مبتلا می‌شوند/کمبود امکانات تشخیصی

احمد کاویانی؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه شیوع سرطان پستان در کشور ما نسبت به کشورهای غربی و کشورهایی نظیر ژاپن متوسط است، اظهار کرد: البته در حال حاضر سالی ۸ هزار مورد ابتلای جدید به سرطان پستان در کشور وجود دارد که عدد قابل توجهی است.

وی ادامه داد: موفقیت در درمان سرطان پستان بسیار زیاد است ولی با توجه به اینکه مبتلایان به این بیماری باید تحت مراقبت‌های پزشکی باشند و برخی افراد حدود ۱۵ سال با این بیماری زندگی می‌کنند، بنابراین این مساله موجب می‌شود؛ پیگیری درمان این بیماری و موضوعات مرتبط با سرطان پستان از موضوعات مهم باشد چراکه بخش قابل توجهی از اعتبارات و امکانات سیستم سلامت کشور را به خود جذب می‌کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه پزشکی تهران با اشاره به اینکه سرطان پستان ۹۹ درصد خانم‌ها و ۱ درصد آقایان را درگیر می‌کند، گفت: نکته مهم و تفاوت ما با کشور‌های غربی سن شیوع سرطان در کشور ما است که نسبت به کشور‌های غربی پایین‌تر است و متوسط سنی بیماران حدود ۱۰ تا ۱۲ سال جوان‌تر از مبتلایان در کشور‌های غربی است که ممکن است به این دلیل باشد که جمعیت کشور ما به طور کلی جمعیت جوان تری است.

وی افزود: با توجه به اینکه این بیماری معمولا در افراد مسن رخ می‌دهد، اگر ابتلای به بیماری سرطان پستان در جوانان به دلیل هرم جمعیتی رو به افزایش باشد، می‌توان پیش بینی کرد که در سالهای آینده این جمعیت جوان که مسن می‌شوند بیماری را همین اندازه با خود بیشتر کنند و بعد از ۱۰ سال و ۱۵ سال که این جمعیت جوان به سن بزرگسالی برسند، تعداد بیماران مبتلا به سرطان پستان را نیز بیشتر کنند.

این فوق تخصص جراحی سرطان پستان تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد متوسط سنی ابتلا به سرطان پستان در ایران ۴۵ تا ۵۰ سال است در حالیکه متوسط سنی در کشورهای غربی بالای ۵۰ سال است.

از هر ۱۰ نفر یک نفر به سرطان پستان مبتلا می‌شوند

وی با اشاره به اینکه به طور کلی از هر ۱۰ نفر یک نفر مبتلا به بیماری سرطان پستان است، افزود: هیچ کس از این بیماری مصون نیست و به همین دلیل در حال حاضر شیوع زیاد این بیماری را در جامعه و اطرافیان می‌بینیم.

کاویانی با بیان اینکه سرطان پستان در بین بیماری‌های سرطانی درمان پذیر‌تر است تاکید کرد: به خصوص وقتی در مراحل اولیه تشخیص داده شود، ‌ موفقیت در درمان آن بیشتر است به طوریکه در مرحله اول این بیماری به حدی است که می‌توان به طور کلی این بیماری را ریشه کن کرد تا بیمار طول عمر طبیعی داشته باشد ولی در مراحله ۴ و سرایت این بیماری به نقطه‌های دیگر بدن احتمال موفقیت درمانی کمتر می‌شود.

وی ادامه داد: در درمان بیماری سرطان پستان به تناسب پیشرفت بیماری درمان‌ها شدید‌تر و موفقیت‌ها کمتر می‌شوند و به همین جهت در اکثر کشورهای دنیا بحث پیشرفت زودرس را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهند به این معنی که تمام تلاش درسیستم بهداشتی انجام شود که بیماری زود‌تر تشخیص داده شود تا در پی آن موفقیت در درمان بیشتر و بار بیماری کمتر شود.

این فوق تخصص جراحی سرطان پستان بیان کرد: نکته منفی که در کشور ما وجود دارد این است که متوسط مرحله بیماری در هنگام تشخیص بیماری در کشور ما نسبت به کشور‌های پیشرفته بسیار بالا است یعنی زمانی که سرطان پستان تشخیص داده می‌شود به مراحل پیشرفته‌ای در افراد رسیده است و این به معنی درمان سخت‌تر و هزینه‌های بیشتر و موفقیت کمتر درمان است.

فقر فرهنگی و کمبود امکانات تشخیصی دلایل تشخیص دیر رس سرطان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: علت اینکه مرحله تشخیص بیماری در کشور ما پیشرفته‌تر از کشور‌های پیشرفته است در وهله اول فقر فرهنگی و بعد کمبود امکانات تشخیصی است.

وی با تاکید بر مشکلات فرهنگی به عنوان اولین و مهم‌ترین عامل تشخیص دیر رس سرطان پستان گفت: در کشور ما آگاهی بخشی به خانم‌ها و میزان حساسیت و اطلاعات آن‌ها نسبت به سلامت خودشان متاسفانه کمتر است و این در فرهنگ ما نهادینه شده است.

کاویانی با انتقاد از استقبال رسانه‌ها و تلوزیون در برنامه‌ها از افراد مسنی که اعلام می‌کنند هیچ وقت به پزشک مراجعه نکرده‌اند، گفت: در حال حاضر به لحاظ فرهنگی باعث افتخار افراد است که مثلا افرادی تا سنین بالا به پزشک مراجعه نکرده یا دارو استفاده نکرده باشند و مثلا رسانه‌ها مسن‌ترین فرد ایران را پیدا می‌کنیم و بعد آن فرد با افتخار اعلام می‌کند «من ۷۰ سال دارم اصلا به پزشک مراجعه نکرده‌ام» و دارو مصرف نکرده‌ام غافل از اینکه با این کار فرهنگ پیشگیری در مردم جامعه از بین می‌رود.

کاویانی با اشاره کمبود امکانات ماموگرافی،‌ام ار‌ای و سونوگرافی در کشور به عنوان علت دوم تشخیص دیر هنگام سرطان پستان در ایران گفت: نکته دیگر این است که ما محدودیت‌هایی نسبت به کشور‌های توسعه یافته داریم که طبق آن باید مسائل بهداشتی اولویت بندی شود که چقدر از این بودجه سلامت کشور که بسیار کمتر از کشور‌های پیشرفته است به غربالگری اختصاص داده شود.

وی تاکید کرد: مساله غربالگری مساله‌ای است که ظاهرا هنوز وزارت بهداشت به این نتیجه نرسیده است که باید به آن توجه کند و پیشگیری از سرطان پستان هنوز از اولویت کمتری نسبت به دیگر مسائل برخوردار است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه هزینه‌های درمان سرطان نسبت به سال‌های گذشته بسیار پایین و تقریبا بی‌هزینه است گفت: البته این مساله در صورتی است که بیماران در بیمارستان دولتی درمان شوند و طبیعتا در بیمارستانهای خصوصی هزینه چند برابر است.

وی با بیان اینکه در کشور ما حتی نحوه معاینه صحیح را نمی‌توان آموزش داد و مشکلاتی در این زمینه داریم گفت: این یک ضرورت است که هنرمندان و رسانه‌ها وارد شوند و در این زمینه فرهنگ سازی صورت گیرد و حداقل بتوان انیمیشن‌های آموزشی در این زمینه تهیه کرد.

وی ادامه داد: در حال حاضر وقتی یک نفر راجع به سرطان پستان در تلویزیون صحبت می‌کند؛ کلمات انگلیسی را پشت سر هم می‌گوید به طوریکه مردم عادی نه تنها چیزی از آن متوجه نمی‌شوند بلکه گاهی فقط نگران می‌شوند.

وی تاکید کرد: متاسفانه در کشور امکاناتی که همه خانم‌های بالای ۵۰ سال، سالیانه ماموگرافی شوند وجود ندارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: گزارشی که چند سال پیش ارائه شد بود نشان می‌داد ۷۵ درصد ماموگرافی‌های کشور تنها در ۵ شهر بوده است و حتی برخی از استان‌ها ماموگرافی نداشتند البته احتمالا تاکنون این مساله تا حدودی مرتفع شده، اما قطعا هنوز به حداستاندارد نرسیده است.

کاویانی گفت: بنابراین توزیع نا‌متناسب تجهیزات غربالگری در سطح کشور نیز از موضوعاتی است که موجب شده است غربالگری در مورد سرطان پستان ضعف داشته باشد و ما نتوانیم به درستی در سطح جمعیت کلی بیماریابی کنیم.

ارائه خدمات روانی به مبتلایان سرطان پستان وجود ندارد

این فوق تخصص جراحی سرطان پستان با اشاره به مثبت بودن حمایت‌های خانوادگی از مبتلایان به سرطان پستان گفت: حمایت‌های خانوادگی نسبت به قبل از بانوان مبتلا به این بیماری خیلی بیشتر شده است منتهی این حرکت‌ها سازمان یافته نیست و خودجوش است و چون بر اساس علم نیست و هر کس براساس حس خودش این کار را انجام می‌دهد این حمایت گاهی ممکن است نتیجه خوب و گاهی نتیجه عکس داشته باشد.

وی تاکید کر: به صورت کلی در کشور ما حمایت‌های خانوادگی مثبت است ولی واقعیت این است که سیستمی در نظام سلامت ما وجود دارد که به صورت ارگانیزه و مشخص حتی به یک درصد از بیماران مبتلا به سرطان پستان خدمات روانی و اجتماعی ارائه نمی‌دهد؛ در حالیکه این بیماری بار سنگین و فزاینده‌ای را برای این بیماران و خانواده‌هایشان به وجود می‌آورد.