چرا امام صادق علیه السلام قیام ابومسلم را تایید نکرد

پس أبو مسلم در صدد قتل او برآمد، و انتهاز فرصت مىبرد تا شبى كه أبو سلمه از نزد سفّاح بيرون شد كه به خانه رود اصحاب ابو مسلم بر او ريختند، و خونش بريختند. و قتل ابو سلمه بعد از چهار ماه از خلافت سفّاح بوده، و چون دولت عبّاسيّه به سعى أبو مسلم بوده سفّاح ابو مسلم را آسيبى نرساند، بلكه او را احترام مىكرد. و ابو مسلم بود تا سفّاح وفات كرد، و منصور به جاى او نشست. پس در ۲۵ شعبان سنه ۱۳۷ در روميّة المداين به امر منصور كشته گشت، و أبو مسلم به صفت حزم و بَطْش و غيرت معروف بوده و مردى سفّاك و خونريز بوده چنانچه عدد مقتولين او كه صَبْراً كشته شده بودند ششصد هزار تن به شمار مىرفته است. (تتمّة المنتهى فى وقايع الخلفاء» طبع سوم ص ۱۵۶ و ص ۱۵۷.)


ابومسلم خراسانی کسی بود که به اسم اهل‌بیت(ع) قیام کرد، اما دستورات اهل‌بیت(ع) را در مسیر قیام خودش رعایت نمی‌کرد. او حتی شعارهای اهل‌بیتی می‌داد و می‌گفت که می‌خواهم انتقام خون اهل‌بیت(ع) را بگیرم،( الحیاه السیاسیه للامام الرضا(ع)، جعفر مرتضی العاملی/ص۲۹-۴۳) او علیه بنی‌امیه و بنی‌مروان قیام کرده بود و صدها هزار نفر را به کشتن داد ولی نتیجۀ قیام او حکومت بنی‌العباس شد؛ بنی‌العباسی که کمتر از بنی‌امیه به اهل‌بیت(ع) ظلم نکردند. ابومسلم در مسیر حرکت خودش وقتی به امام صادق(ع) نامه نوشت که ما داریم قدرت را برای شما فراهم می‌کنیم(إِنِّی دَعَوْتُ النَّاسَ إِلَى مُوَالاةِ أَهْلَ الْبَیْتِ فَإِنْ رَغِبْتَ فِیهِ فَأنا أُبَایِعْکَ؛ همان منبع/ص۴۱)، حضرت یک جواب کوتاه و بسیار عمیق به او داد و فرمود: «تو از مردان من نیستی و زمانه هم زمانۀ من نیست؛ مَا أَنْتَ مِنْ رِجَالِی وَ لاَ الزَّمَانِ زَمَانِی»(همان منبع) یعنی هر کسی و به هر شیوه‌ای برای‌ ما قدرت فراهم کند، ما از او قبول نمی‌کنیم. این سخن نشان‌دهندۀ نگاه حضرت به پاکی قدرت است. امام مي دانست كه اوفردقابل اعتمادومسلماني راستين نيست. دستش به خون بسياري ازنيكان وپاكان آلوده است. بويژه كه ابومسلم نوه عبدالله جعفرهمسر زينب كبري(سلام الله عليها) راكه اسيري بيگناه بودبه قتل رساند. واوازبستگان امام صادق (عليه السلام) بود. وقبلاً ازابومسلم درخواست آزادي كرده بود. وهم امام ازخونريزيهاي بي باكانه اودرراه نصرت بني عباس خبرداشت. وچه خوب شد كه امام اورانپذيرفت . زيرا كه اين مايه ننگي بود كه فردي چون امام صادق (عليه السلام) حكومت راازدست جنايتكاري چون ابومسلم تحويل بگيرد واما درپاسخ خوبي به اوداده بود: مَااَنتَ مِن رِجاليِ وَلاَ الزَّمانُ زَمانيِ وتجربه بعدي هم همين مسأله رانشان دادوامام حق داشت كه اوراازخودنداند. چون تمام خونريزي هاي اوبه خاطرابوالعباس سفاح ومنصوربود،نه براي خدا.

در روایتى دیگر شخصى به نام فضل بن كاتب مىگوید: خدمت امام صادق(علیهالسلام) بودم كه نامهاى از ابومسلم خدمت آن حضرت آوردند. آن بزرگوار به كسى كه نامه را آورده بود، فرمود: نامه تو را جوابى نیست از نزد ما بیرون برو.

فردى به نام ابوبكر حضرمى نقل مىكند: زمانى كه به محضر امام صادق(علیه السلام) رسیدیم هنگامى بود كه پرچمهاى سپاه در خراسان برافراشته بود از آن حضرت اوضاع را سؤال كردیم آن حضرت فرمودند: «در خانههاى خود بنشینید هر وقت دیدید ما گرد مردى جمع شدهایم با سلاح به سوى ما بشتابید.»

امام صادق(علیه السلام) در بیانى دیگر خطاب به یاران خود چنین فرمود: «زبانهاى خود را نگاه دارید و از خانههاى خود بیرون نیایید زیرا آنچه به شما اختصاص دارد(حكومت راستین اسلامى) به این زودى به شما نمىرسد.»