امسال ۶۵ آتش سوزی جنگل داشتیم

علی تیموری در نشست خبری اظهار داشت: عوامل انسانی به دو بخش تقسیم می‌شود: کسانی که سهواً اقدام به آتش افروزی در پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده با قصد گردشگری و کوهنوردی می کنند و شکارچیانی که در کوه می‌روند و وارد جنگل می‌شوند. این گروه به ویژه گروه گردشگر آتشی را برافروخته می‌کنند برای غذا پختن یا استفاده از آتش اما نهایتاً بی دقتی و عدم اطمینان از اطفای کامل آتش محل را ترک می‌کنند و باعث آتش سوزی در مناطق جنگلی می‌شوند این اشخاص مشخص هستند که می‌توانیم با آموزش این مساله را کاهش بدهیم مخصوصاً در محیط‌هایی که سنوات گذشته محل بیشترین حریق‌ها بوده است مثلاً در پارک ملی گلستان در محیطی که مردم تجمع دارند سوابق نشان می‌دهند این محدوده آتش سوزی بیشتری دارد .

وی افزود: اما گروه دیگری هستند که این اشخاص عمداً نسبت به آتش سوزی جنگل ها پارک‌ها و مراتع اقدام می‌کنند و این سابقه را در برخی استان‌های زاگرسی همین امسال هم داشتیم. امسال در استان فارس و سال گذشته در ایلام. اهداف مختلفی دارند. بخشی به خاطر اینکه یک محیط مرتعی و جنگلی را آتش بزنند تا به مرور بتوانند این زمین را تصاحب کنند و برخی به خاطر برخوردهایی که سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها به دلیل تخلفات با این اشخاص دارند برای انتقام آتش سوزی راه می‌اندازند .

وی افزود: طبق قانون، ماده ۶۷۵ مجازات اسلامی که با تغییراتی که رخ داده هم عین این ماده آمده و منتشر شده است؛ «کسی که عمداً عمارات یا جنگل اشجار یا مزارع یا باغ‌ها را آتش بزند به حبس از ۲ تا ۵ سال محکوم می‌شود». یعنی گروه دوم اگر دستگیر بشوند به دو تا ۵ سال حبس محکوم می شوند .

تیموری با اظهار امیدواری نسبت به اینکه قضات هم برخورد قاطع داشته باشند، خاطرنشان کرد: کسانی هم که شروع به آتش سوزی می‌کنند حتی اگر آتش سوزی رخ ندهد به صرف اقدام به آتش افروزی از ۶ ماه تا ۲ سال محکوم به حبس می شوند .

۳۰ درصد افراد به صورت عمدی آتش افروزی می کنند

به گفته وی، به نظر می‌رسد حدود ۳۰ درصد از کسانی که آتش افروزی می‌کنند به صورت عمدی این کار را می‌کنند. در یکی دو استان نسبت به دستگیری این افراد اقدام شده البته جوامع محلی و افراد بومی هم می‌توانند خیلی کمک کنند که محیط زیست و ماموران از آتش سوزی عمدی جلوگیری کنند .

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: گزارش‌های مختلفی از ۱۰ سال گذشته ارائه شده که حدود ۹۵ درصد از آتش‌سوزی‌های جنگل‌ها به دلایل انسانی است یعنی مثلاً در زاگرس رعد و برق نداریم که باعث آتش سوزی شود و در مجموع، آتش سوزی‌ها ۹۵ درصد عوامل انسانی داشته است و به نظر می‌رسد حدود ۳۰ درصد از این ۹۵ درصد آتش‌سوزی‌ها عمدی است .

وی خاطرنشان کرد: دلیل اصلی آتش سوزی های عمدی این است که می‌خواهند اغلب زمینی از منابع طبیعی را تصاحب کنند. گاهی هم می‌خواهند انتقام بگیرند. اشخاصی هم درگیری‌های قبیله‌ای و قومی و … دارند که این اتفاق می‌افتد. مثلاً همین کسانی که در پارک ملی بمو و پاسارگاد بازداشت شده‌اند احتمالاً به دلیل درگیری‌های قومی قبیله‌ای آتش‌افروزی کرده‌اند .

تیموری یادآور شد: حدود ۱۷/۵ میلیون هکتار مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است که پوشش گیاهی بهتری دارد و حساسیت ما هم بیشتر است به دلیل حفظ تنوع زیستی و گونه‌های حیات وحش اما امکانات و اختیارات پیشگیری و پایش و اطفای حریق در مناطق آزاد را نداریم .

وی اظهار داشت: در کل کشور ۶۷۰۰ هکتار از مراتع در مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۹۳ دچار حریق شده است. اما از سال ۱۳۹۵ با دستور خانم ابتکار یک اقدام‌ درون سازمانی برای پیشگیری پایش و نهایتاً اطفای حریق اتفاق افتاد. مثلاً امکانات و تجهیزات محیط‌بانان را برای اطفای حریق ارتقا دادیم. آتش برها، آتش کوب، فلکسی بک و لباس حریق، پوشش محیط‌بانان و تمام این تجهیزات را تلاش کردیم از طریق منابع داخلی خودمان تأمین کنیم. همچنین در ۱۴ استان مانور اطفای حریق با کمک استانداران انجام دادیم تا استانداران، مدیران کل بحران، منابع طبیعی و جمعیت هلال احمر درگیر اطفای حریق شوند که این مانورها باعث آمادگی بیشتر نیروهای ما برای اطفای حریق شد .

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: وقتی این اتفاق افتاد یک تشکیلاتی برای ادارت کل محیط زیست استان‌ها تشکیل دادیم. ستاد راهبری اطفای حریق کشور و ستاد واکنش سریع در استانها تشکیل دادیم و مناطقی که در سنوات گذشته دچار حریق شده بودند و آمار حریق بسیار بالا بود و در برخی مناطق از جمله در استان ایلام در یکی از مناطق که طی یک ماه ۲۰ بار آتش سوزی رخ داده بود برای اطفای حریق پاسگاه تشکیل دادیم .

تیموری یادآور شد: در سال ۱۳۹۴ پس از آتش سوزی که در استان ایلام رخ داد آقای جهانگیری در نهایت ۸ میلیارد تومان به مدیریت بحران اعتبار داد تا از صنعت هوایی، بالگرد، هواپیما و پهباد در پایش و اطفای حریق به محیط زیست و سازمان جنگل‌ها استفاده کند. این باعث شد سال ۱۳۹۴ در استان فارس و استان گیلان از بالگرد استفاده کنیم و از پهباد هم برای پایش منطقه در چند استان استفاده کردیم .

سال ۹۴ ، آتش سوزی ها به نصف کاهش یافت

به گفته وی، این اقدام‌ها باعث شد طی سال گذشته آتش سوزی از ۶۷۰۰ هکتار در سال ۹۳ به ۳۴۰۰ هکتار در سال ۹۴ کاهش یابد. یعنی حدود ۵۰ درصد کاهش داشتیم .

تیموری گفت: در سال ۱۳۹۴ این کاهش آتش‌سوزی را داشتیم اما در سال ۱۳۹۵ اتفاقی که در کشور افتاد و با بارندگی زیاد پایان سال گذشته و اوایل امسال پوشش گیاهی بسیار خوبی در مناطق ایجاد شد که احتمال آتش سوزی را بیشتر می‌کند. مهم‌ترین اتفاق پایش و پیشگیری است زیرا وقتی حریق گسترده شود مهار آن بسیار دشوار است و اولویت ما پایش و پیشگیری و اطفای حریق در مراحل اولیه است .

وی اظهار داشت: در سال ۹۵ ، همان اقدام‌های سال ۹۴ را با یک گستره وسیع‌تری ادامه می دهیم. ۱۵ استان را درگیر مانور آتش‌سوزی کردیم و حدود دو هفته دیگر پس از ماه مبارک رمضان در استان خراسان شمالی، گلستان و سمنان مانور آتش‌سوزی خواهیم داشت. در برخی استان‌های منطقه زاگرس نیز مانور داشتیم و استان‌های همجوارشان نیز درگیر بودند .

سنسورهای هشداردهنده حریق در جنگلها نصب می شود

وی ادامه داد: در همین راستا در استان ایلام برای اولین بار سنسورهای هشداردهنده حریق را نصب و آزمایش کردیم و پاسخ مثبت بود. مهم‌ترین موضوع در آتش سوزی اطلاع‌رسانی اولیه است. سنسورهای آتش‌سوزی کمک می‌کند با پیامک به همه مقامات مربوط از جمله مدیرکل محیط زیست، مدیرکل مدیریت بحران، معاون استاندار و … هم‌افزایی انجام شود و در استان فارس، گلستان، لرستان و ایلام مراحل نصب در محیط و مناطقی که تعدد آتش سوزی رخ داده انجام می‌شود .

این مسئول یادآور شد: امسال همچنین از طریق سازمان مدیریت بحران از منابع غیرسازمانی تجهیزات انفرادی برای محیط‌بانان خریدیم و حتی این تجهیزات بیش از ظرفیت محیط‌بانی تهیه شد تا در موارد لازم جوامع محلی هم بتوانند با استفاده از آن به محیط‌بانان کمک کنند .

افزایش دسترسی به بالگرد اطفای حریق از ۳ استان به ۱۴ استان

وی یادآور شد: سال گذشته استفاده از بالگرد تنها در ۲ تا ۳ استان ممکن بود امسال با هماهنگی سازمان هوافضای سپاه وزارت دفاع و مدیریت بحران در ۱۴ استان بالگرد برای اطفای حریق مستقر است. استان‌هایی که برخی را سازمان جنگل‌ها و برخی را سازمان محیط زیست پیشنهاد کرده است .

تیموری عنوان کرد: در استان فارس در سه ماه اول سال ۱۳۹۵ ، پنج بار از بالگرد برای اطفای حریق استفاده کردیم. خوشبختانه در کمتر از ۱۵ دقیقه بالگرد نسبت به هلیبرد نیروها اقدام کرد و امسال شرایط بسیار خوبی را در استفاده از بالگرد و صنایع هوایی در کشور داریم .

وی گفت: سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ حدود ۵۰ درصد آتش سوزی را کاهش دادیم و امسال باید یک کاهش ۲۰ درصدی را نسبت به سال گذشته برنامه‌ریزی کنیم .

بروز ۶۵ آتش سوزی در سطح مناطق چهارگانه در سال ۹۵

وی اظهار داشت: تا ۱۲ تیر ۹۵ حدود ۶۵ بار در سطح مناطق چهارگانه در ۱۳ استان آتش سوزی داشتیم. در استان چهارمحال و بختیاری به لحاظ تعداد ۱۶ بار بوده است اما ۳۸ هکتار از مناطق دچار آتش سوزی شده و بعد از آن استان فارس، لرستان و ایلام ۱۰ بار آتش سوزی رخ داده است که در ایلام ۱۳ هکتار، در استان فارس ۹۴ هکتار، در استان لرستان حدود ۳۷ هکتار و مجموع میزان حریق در ۳ ماه اول به اضافه روز ۱۲ تیرماه در این ۶۵ حریق حدود ۲۹۵/۵ هکتار در سطح کشور بوده است که نسبت به سال ۹۴ کاهش ۴۰ درصدی را مشاهده می‌کنیم زیرا سال ۹۴ تا ۱۰ تیرماه ۵۱۰ هکتار حریق داشتیم. یعنی امسال علیرغم دفعات بیشتر حریق، سریع پیشگیری کرده‌ایم و اطفای حریق در مراحل اولیه منجر به این کاهش شده است .

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تجهیز نیروها، استفاده از بالگرد و آمادگی بیشتر به دلیل مانورها باعث شده امسال موفقیت نسبی را نسبت به سال گذشته کسب کنیم البته ماه‌های پیش رو یعنی همین تیرماه و مردادماه بدترین موارد را در سال‌های گذشته داشتیم. مراتع و جنگل ها در تیرماه و مردادماه به صورت روزانه پایش می‌شوند و تجهیزات انفرادی که در ستاد واکنش سریع دارند با همکاری جوامع محلی مثلاً در سفیدکوه لرستان با نیروهای محلی توافق شده و تجهیزات در اختیار مردم محلی قرار گرفته است. مردم محلی در آتش‌های جنگل‌های فارس بسیار کمک کردند .

وی افزود: الان هم باید به دنبال عوامل انسانی که سهوی یا عمدی این کار را انجام می‌دهند، باشیم. در جاهای حساس مثل پارک ملی گلستان یا مناطقی در استان فارس تابلوهای هشداردهنده نصب شده است .

تیموری یادآور شد: یک اتفاق بزرگ هم امسال رخ داده است. برای اینکه خیلی به صورت جزئی و جزیره‌ای نسبت به تأمین هزینه برای یگان محیط زیست و منابع طبیعی اقدام نکنیم امسال طرح جامع اطفای حریق کشور را با کمک سازمان جنگل‌ها سازمان مدیریت بحران و وزارت دفاع به مدت ۵ سال نوشتیم و به امضای ۳ وزیر درآمد .

در سال ۹۴ و ۹۵ برای اولین بار در سطح کشور بوده که از بالگرد به صورت سازمان دهی شده و مشخص و قطعی استفاده کردیم در سالهای گذشته چنین چیزی نبوده است و اگر در پارک ملی گلستان آتش سوزی می‌شد باید با جمعیت هلال احمر و نهادهای دیگر تماس می‌گرفتیم و اگر بالکرد داشتند دو شبانه‌روز طول می‌کشید تا بفرستند اما الان بالگرد با قید فوریت در استان‌ها برای اطفای حریق وجود دارد.