توافق «محرمانه» ۱+۵ بر سر معافیت‌هایی برای ایران

خبرگزاری انگلیسی رویترز در مطلبی اختصاصی اعلام کرد که آمریکا و کشورهای دیگر به توافقی محرمانه دست یافته‌اند که به موجب آن معافیت‌هایی برای ایران پس از توافق هسته‌ای در نظر گرفته خواهد شد .

این گزارش که قرار است امروز پنجشنبه توسط موسسه علوم و امنیت بین المللی مستقر در واشنگتن منتشر شود، اعلام می کند که دیوید آلبرایت رئیس این موسسه که بازرس سابق تسلیحاتی سازمان ملل بوده، نویسنده اصلی گزارش بوده است. این گزارش بر اساس اطلاعاتی بوده که توسط مقام‌های مختلفی از دولت‌های شرکت کننده در مذاکرات هسته‌ای ایران، دریافت شده و آلبرایت حاضر به افشای نام آنها نشده است .

آلبرایت در این باره گفت: معافیت‌ها یا نقاط ضعف به طور محرمانه اتفاق می‌افتد و به نظر می‌رسد که آنها به نفع ایران بوده است .

ایران می‌تواند از محدودیت اعمال شده در خصوص میزان نگهداری اورانیوم غنی شده عدول کند

از جمله این معافیت‌ها می‌توان به این مساله اشاره کرد که به ایران اجازه داده شده است تا از محدودیت اعمال شده در خصوص میزان نگهداری اورانیوم غنی شده با غلظت پایین در تاسیسات هسته‌ای اش، عدول کند .

این گزارش افزود: این معافیت‌ها از سوی کمیسیون مشترکی که برای نظارت بر اجرای توافق هسته‌ای تشکیل شده، به تصویب رسیده است. این کمیسیون شامل آمریکا و شرکای مذاکراتی اش در 1+5 با ایران می‌شود .

این گزارش به نقل از یک مقام رسمی کاملا آگاه می‌نویسد: اگر کمیسیون مشترک برای ایجاد این معافیت‌ها اقدام نمی‌کرد، برخی تاسیسات هسته‌ای ایران قادر نبودند تا مطابق با توافقی که در 16 ژانویه حاصل شده، به فعالیت بپردازند .

دولت آمریکا اعلام کرده است که قدرت‌های جهانی که در مذاکرات توافق هسته‌ای حضور داشته‌اند، هیچ گونه توافقات محرمانه‌ای نداشته‌اند .

یک مقام کاخ سفید که نامش فاش نشده در این باره گفت: کمیسیون مشترک و نقش آن چیز محرمانه‌ای نیست. وی حاضر به ارائه توضیح درباره معافیت‌های اشاره شده در این گزارش نشده است .

دیپلمات‌های کشورهای 1+5 نیز حاضر به پاسخ به درخواست‌های رویترز برای ارائه توضیح نشده ‎ ‌ اند .

مفاد اشاره شده در این گزارش احتمالا موجب خشم بیشتر منتقدان توافق هسته‌ای خواهد شد. دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قول داده است که در صورت انتخاب به عنوان رئیس جمهور، درباره این توافقنامه مجددا مذاکره خواهد کرد. این در حالی است که هیلاری کلینتون از این توافقنامه حمایت کرده است .

آلبرایت در ادامه تصریح کرد: این معافیت‌ها احتمال خطر این مساله را افزایش خواهد که ایران بخواهد از آنها برای معافیت‌های بیشتر استفاده کند .

در حالی که آلبرایت کل توافقنامه هسته‌ای را نه رد کرده و نه از آن حمایت نموده است، ولی او نگرانی اش را نسبت به نقص بالقوه در توافق هسته‌ای اعلام کرده است از جمله انقضای محدودیت‌های کلیدی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در 10 تا 15 سال .

تهران می‌تواند مقادیر نامشخصی از اورانیوم با غلظت 3.5 درصدی را در تاسیسات هسته‌ای خود نگهداری کند

این گزارش افزود: دولت اوباما 16 ژانویه درباره وجود این معافیت‌ها به کنگره اطلاع رسانی کرده است. آلبرایت گفت: معافیت‌ها که تاکنون علنی نشده است، در اسناد محرمانه‌ای که برای کنگره ارسال شده، به تفصیل آمده است .

مقام کاخ سفید افزود: دولت اوباما به طور مکرر و جامع، کنگره را در جریان فعالیت‌های کمیسیون مشترک قرار داده است .

باب منندز سناتور دموکرات و از منتقدان جدی توافق هسته‌ای و عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا در این باره با ارسال ایمیلی به رویترز، اعلام کرد: من از این مساله هیچ اطلاعی نداشتم و هیچ توضیحی درباره معافیت‌ها تاکنون دریافت نکرده‌ام .

این گزارش افزود: بخشی از امتیازات داده شده به ایران این است که تهران اجازه داشته باشد تا مقادیر نامشخصی از اورانیوم با غلظت 3.5 درصدی را در تاسیسات هسته‌ای خود نگهداری کند. این در حالی است که توافقنامه هسته‌ای، ایران را ملزم به نگهداری تنها 300 کیلوگرم اورانیوم با غنای 3.5 درصدی کرده است .

ایران می‌تواند مقادیر نامعلومی از اورانیوم با غنای 20 درصدی را نگهداری کند

این کمیسیون همچنین معافیت دیگری را تصویب کرده است که ایران بتواند مقادیر نامعلومی از اورانیوم با غنای 20 درصدی را در آزمایشگاه‌های آلوده نگهداری کند. توافق هسته‌ای از ایران خواسته است تا تمام اورانیوم 20 درصدی خود را به سوخت رآکتور تحقیقاتی تبدیل کند .

کارشناسان اعلام کردند: اگر مجموع کل اورانیوم با درجه غلظت پایین که در اختیار ایران است، مشخص نشود، غیر ممکن خواهد بود که بدانیم ایران قادر به تولید چه مقدار اورانیوم در سطح تولید تسلیحات هسته‌ای است .

فعالیت 19 اتاق تابش رادیو اکتیو فراتر از مفاد توافق هسته‌ای

این گزارش افزود: کمیسیون مشترک همچنین موافقت کرده است تا به ایران اجازه دهد تا به فعالیت 19 اتاق تابش رادیو اکتیو فراتر از مفاد توافق هسته‌ای، ادامه دهد. این به اصطلاح "سلول‌های داغ" برای دسته بندی مواد هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی می‌تواند به طور مخفیانه مورد سوء استفاده قرار گیرد، بیشتر برای جداسازی پلوتونیوم در مقیاس کوچک .

به گزارش رویترز، توافق هسته‌ای به ایران اجازه می‌دهد تا به محدودیت تعیین شده 130 تن آب سنگین تولید شده در تاسیسات اراک دست یابد و مازاد آن را در بازار آزاد بفروشد. ولی در صورتی که خریداری نباشد، کمیسیون مشترک به تهران کمک می‌کند تا 50 تن از مواد هسته‌ای را که برای تولید تسلیحات اتمی استفاده می‌شود، به عمان منتقل کند، جایی که تحت کنترل ایران باشد.