«آیت‌الله رئیسی» کیست؟

صبح روز گذشته (پنجشنبه ۱۷ فروردین ماه) کاندیداتوری آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی برای حضور در عرصه رقابت‌های انتخابات ریاست‌‌جمهوری ۹۶ از سوی جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی رسماً اعلام شد.

اما آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی که قرار است وارد میدان رقابت با حجت‌الاسلام روحانی شود و ۱۲ سال از وی جوان‌تر است، کیست؟

** از تولد تا تحصیل

آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی در سال ۱۳۳۹ در محله «نوغان» مشهد مقدس متولد شد. وی تحصیلات مقدماتی را در حوزه علمیه مشهد شروع کرد و پس از چند سال در ۱۵سالگی راهی حوزه علمیه قم شد و تحصیلات حوزوی خود را تا سطح چهار فقه و اصول در مدرسهٔ حقانی ادامه داد. رئیسی هم‌چنین دارای دکتری فقه و حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری است.

آیت‌الله رئیسی پس از پایان تحصیلات ابتدایی در مدرسه جوادیه، وارد عرصه طلبگی و دروس حوزوی شد. ابتدا وارد مدرسه نواب شد و مدت کوتاهی در آنجا به تحصیل پرداخت و سپس برای گذراندن مقدمات شامل ادبیات، منطق، معانی و بیان به مدرسه علمیه آیت‌الله موسوی‌نژاد رفت. اغتنام رئیسی از فضای علمی قم، تنها به فراگیری فقه و اصول محدود نماند و او کنار دروس فقهی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و دوره شناخت را محضر آیت‌الله شهید مرتضی مطهری تلمذ کرد و درس نهج البلاغه را نزد آیت الله نوری همدانی گذراند.

آیت‌الله رئیسی ۱۷ اسفندماه ۹۴ با حکم رهبر معظم انقلاب تولیت آستان قدس رضوی(ع) شد

** مسئولیت‌ها در یک نگاه

ورود آیت‌الله رئیسی به عرصه مدیریت قضایی از سال ۱۳۵۹ و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد. اما هنوز چند ماهی از این دوره نگذشته بود، که با حکم دادستان کل انقلاب، شهید آیت‌الله قدوسی، دادستان کرج شد. سال ۶۴ آغاز مدیریت قضائی رئیسی در تهران بود چراکه رئیسی در همین سال عهده‌دار سمت جانشینی دادستان انقلاب تهران شد.

با گذشت ۳ سال از این تاریخ و در سال ۱۳۶۷، مورد توجه ویژه حضرت امام خمینی(ره) قرار گرفت و احکام ویژه (۱ و ۲ و ۳) و مستقیمی برای رسیدگی به مشکلات قضایی در برخی استان‌ها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان را مستقل از ساختار قوه قضائیه، از بنیانگذار انقلاب اسلامی دریافت کرد. بعد از آن هم حضرت امام خمینی(ره) چندین پرونده مهم را برای تصمیم قضایی به وی محول کردند.

بعد از رحلت حضرت امام(ره) و آغاز زعامت حضرت آیت الله خامنه‌ای، آیت‌الله رئیسی با حکم آیت الله یزدی رئیس وقت قوه قضائیه، به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به‌مدت پنج سال این مسئولیت را به‌عهده داشت. پس از آن و از سال ۱۳۷۳ به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و این سمت را تا سال ۱۳۸۳ عهده‌دار بود. رئیسی از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به‌مدت ۱۰ سال معاون اول قوه قضائیه و از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۵ نیز دادستان کل کشور بودند. همچنین وی از سال ۱۳۹۱ تا کنون با حکم مقام معظم رهبری به‌عنوان دادستان کل ویژه روحانیت و در نهایت با رحلت آیت‌الله واعظ طبسی به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد.

** فعالیت‌های علمی

تولیت آستان قدس رضوی در حال حاضر در روزهای شنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه هر هفته در مدرسه نواب درس خارج فقه تدریس می‌کند.

البته تدریس متون فقهی سطح عالی، قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها گوشه‌ای از فعالیت‌های آموزشی وی به شمار می‌رود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مرحوم شهید بهشتی که از نگرش عمیق حکومتی و تشکیلاتی برخوردار بود، بر آن شد تا با هدف کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام، یک دوره آموزشی برای ۷۰ نفر از طلاب قم که آن‌ها را برای سپردن مسئولیت‌های مختلف در کشور مناسب دیده بود، برگزار کند.

آیت‌الله رئیسی یکی از این طلاب برگزیده بود. در این دوره فشرده که عمدتاً در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار می‌شد، شهید آیت الله بهشتی، حضرت آیت الله خامنه‌ای و سایرین از جمله مرحوم شهید حسن آیت، آیت الله موسوی اردبیلی و... به‌صورت هفتگی به تدریس می‌پرداختند.

آیت‌الله رئیسی همزمان در دانشگاه‌های متعدد کشور از جمله دانشگاه امام صادق(ع) و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا و فقه اقتصاد در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته است.

سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم، فوق‌لیسانس حقوق بین الملل خصوصی، دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری و تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها از جمله ابعاد علمی آیت‌الله رئیسی است.

کتاب‌های مختلفی با موضوعات حقوق، اقتصاد، فقه، عدالت اجتماعی، سبک زندگی و ... از سوی آیت‌الله رئیسی منتشر شده است.