۲ میلیارد دلار قاچاق کالاهای ممنوعه

مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران در خصوص مبنای محاسبات حجم قاچاق گفت: همانطور که ستاد مبارزه با قاچاق در پاسخ به سوالات اعلام کرد ۴۴ روش برای محاسبه حجم قاچاق در دنیا وجود دارد. این ۴ روش بر مبنای محاسبات علمی انجام می شود و قابل تغییر نیست.

کرباسیان در ادامه به روش معمول محاسبه قاچاق اشاره و گفت: روش نخست محاسبه بر اساس مصرف و عرضه و تقاضا است. مشخص است که چه مقدار مصرف می شود مرکز آمار منبع اعلام مصرف سرانه است که به صورت سالانه در سرشماری هایی که دارد مصرف آب و برق و... و. سایر کالاها را به صورت سالانه محاسبه می کند. این آمار در تمام دنیا به همین روش استخراج می شود و کسی نمی توانددر آن تشکیک کند.

وی ادامه داد: پس مرکز آمار مصرف سرانه را استخراج می کند. واردات رسمی کشور هم که از طریق آمار گمرک مشخص است، در خصوص تولید هم از طریق وزارت صنعت و وزارت جهاد کشاورزی آمار تمام واحدهای تولیدی فعال کشور مشخص می شود. تجمیع واردات و تولید و تفاضل آنها با مصرف سرانه می شود آن چه که وارد کشور شده و به مصرف رسیده است. لزوما هم این عدد نمی تواند نشان دهنده قاچاق باشد.

کرباسیان افزود: در روش دوم بر مبنای صادرات و واردات است. با در نظر گرفتن میزان صادرات و واردات از یک کشور مبدا به کشور مقصد می توان تفاوت آماری را استخراج کرد. این موضوع را به صورت مثال توضیح می دهم. شریک دوم تجاری ما در برخی سال ها کشور امارات بوده است. امارات که خود تولید کننده نیست. این کشور تنها به عنوان واسطه در تجارت قرار دارد. برخی می ایند آمار تمام کالاهای وارد شده از امارات را هم محاسبه میکنند در حالی که باید گفت شما آمار امارات را حذف کنید بعد محاسبات خود را دوباره چک کنید.

معاون طیب نیا در ادامه گفت: روش سوم روش علمی اقتصاد سنجی است. واردات موثر، اقتصاد سایه با صادرات کشورهای دیگر به عنوان مبدا تولید را محاسبه می کنیم. CIF و FOB را در نظر می گیرند. این روش یکی از روش های رایج در کل دنیا است. اینطور نیست که ما در کشور روش‌های خودمان را داشته باشیم. اینها فرمول های محاسبات جهانی دارد و مختص کشور ما نیست. ستاد مبارزه با قاچاق کاملا روش اکونومتریک را تشریح کرده و هر کس نیاز به آشنایی بیشتر دارد می تواند به این ستاد مراجعه کرده و اطلاعات کافی را دریافت کند.

به گفته وی روش چهارم محاسبه میزان قاچاق از طریق شبکه بانکی و آمار ارز است. در مملکتی که حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد فروش نفت دارد و درآمدهای ناشی از صادرات غیر نفتی هم مشخص است چگونه میتوان ۲۵ میلیارد دلار برای قاچاق خرج کرد؟

وی تاکید کرد: در زمان دولت قبل که قیمت نفت ۱۳۰ دلار بود این امکان وجود داشت. با این وضعیت درآمدهای کشور از منظر فروش نفت و کالاهای غیر نفتی کاملا می توان میزان ارز مصرفی برای واردات رسمی و غیر رسمی را محاسبه کرد.

کرباسیان خاطرنشان کرد: این ۴ روش برای محاسبه قاچاق کاملا مشخص و روشن است در این ۴ روش پاسخ نهایی کاملا همخوانی دارد. محاسبات تجمیعی و تفاضلی هر ۴ روش با کمترین میزان اختلاف یک رقم مشخص به دست می آید.

معاون وزیر اقتصاد با اشاره به وظایف گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: مرجع اصلی محاسبه میزان قاچاق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و این ستاد طبق قانون بدون هیچگونه اغماض و ملاحظه و اشتباه میزان قاچاق را محاسبه و اعلام می کند.

وی ادامه داد: آمار کالاهای ممنوعه شرعی و قانونی که حدود ۲ میلیارد دلار است که به طور کامل غیر رسمی وارد کشور می شود.

کرباسیان بیان کرد: زمانی در کشور ما تفاوت قیمت سوخت در کشور ما با کشورهای همسایه بسیار بالا بود. حدود ۵ میلیارد دلار قاچاق سوخت در کشور داشتیم. اصلاح و منطقی شدن قیمت بنزین، کاهش قیمت جهانی نفت و به دنبال آن کاهش قیمت فرآورده های نفتی و همینطور تثبیت قیمت ارز در کشور باعث شد تا جذابیت قاچاق سوخت کاهش پیدا کند.

وی تاکید کرد: ما از قاچاق سوخت با رقم ۵ میلیارد دلار در سال ۹۵ رسیدیم به یک میلیارد دلار.

این مقام مسئول در ادامه با تشریح روش های واردات کالا بدون ثبت در گمرک گفت: سالانه ۱۷ میلیون مسافر وارد کشور می شود. آیا این ۱۷ میلیون کالا با خود حمل می کنند یانه؟ این آمار در جایی ثبت نمی شود. چطور به خود اجازه میدهیم ۱۷ میلیون نفر را که به مسافرت خارجی می روند را قاچاقچی بنامیم؟

وی افزود: ۴۰ میلیون نفر سالانه به مناطق آزاد سفر میکند که با توجه به اینکه این مناطق اجازه خرده فروشی دارند مسافران از آنجا هم کالا خرید می‌کنند. این امر نه خلاف قانون است و نه قاچاق. درآمار هم ثبت نمی شود. چگونه می توانیم ۴۰ میلیون مسافر مناطق آزاد را قاچاقچی قلمداد کنیم؟

کرباسیان ادامه داد: موضوع بعدی در مورد بازارچه های موقت مرزی یا همان کوله بری هاست که طبق مقرراتی به آنها اجازه داده شد برای امرار معاش کار کنند. اینها هم در آمار گمرک ثبت نمی شوند چرا که این بازارچه ها گمرکی حضور ندارد. حال می توان این مرزنشینان را قاچاقچی نامید؟

وی افزود: از یک سوی دیگر ما بحث بار ملوانی را هم داریم. حدود ۶ هزار لنج به عنوان ملوانی از مرزهای آبی کالا وارد می کنند. ما چرا باید در جایی که به این ملوانان اجازه وارد کردن کالا داده این آنها را قاچاقچی بدانیم؟ چرا باید به این افراد توهین کنیم؟

رئیس کل گمرک اضافه کرد: در جمع بر اساس حجم کالاهای وارد شده از مسیر مسافران خارجی، ‌مناطق آزاد، ‌مرزنشینان و کوله بری و ملوانی برآورد ما و همینطور ستاد مبارزه با قاچاق کالا این است که حدود ۸ تا ۸.۵ میلیارد دلار وارد می شود.

وی در ادامه تصریح کرد: ۱.۵ تا ۲میلیارد دلار کالاهای ممنوعه و شرعی داریم که قطعا قاچاق است. حدود ۱ میلیارد دلار هم قاچاق سوخت داریم. بین ۶۵۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار هم کالا به صورت قاچاق وارد می شود.

وی تاکید کرد: این دولت با همان ۴ روش محاسبه در سال ۹۲ دولت را با رقم حدود ۲۵ میلیارد دلار قاچاق تحویل گرفت. و در پایان دولت به رقم حدود ۱۲ میلیارد دلار رساند.