آموزش آسان برای کاشت جوانه غلات

جوانه‌های غلات سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی بوده و دانه‌هایی که بیش از همه برای تهیه جوانه مناسب هستند، عبارتند از: ماش، عدس، گندم، جو، شنبلیله، تخمه کدو، کنجد، آفتاب گردان و سویا. گفته شده است جوانه عدس و ماش، سلول‌های سرطانی را به تدریج از بین می‌برند. جوانه سویا از نظر ارزش غذایی با گوشت رقابت می‌کند و ضرر‌های گوشت را نیز ندارد، همچنین بخاطر وجود ویتامین C، رقیب گوجه فرنگی است. جوانه دارای اسید‌های آمینه، اسید‌های چرب، قند طبیعی و مقدار زیادی املاح معدنی است. البته می‌توانید جوانه‌ها را درست مانند سبزه عید نوروز تهیه کنید و پس از دیده شدن جوانه‌های کوچک سبز، آن را مصرف کنید. وقتی دانه را در آب خیس می‌کنید، آنزیم‌های موجود در آن که تا آن زمان به صورت غیرفعال در دانه وجود داشتند، فعال شده و نشاسته موجود در دانه تبدیل به قند خواهد شد. پروتئین تبدیل به اسید‌های آمینه می‌شود و چربی اشباع مبدل به اسید چرب می‌شود. این فعالیت آنزیمی در جوانه، باعث تحریک فعالیت‌های آنزیمی در بدن انسان و سلامت فرد می‌شود.

محل مناسب برای کاشت انواع جوانه‌ها

ما ایرانیان با سبزکردن انواع دانه‌ها برای سبزه شب عید، آشنایی زیادی با تهیه انواع جوانه داریم. محل تهیه جوانه باید کمی گرم باشد. مثلاً یک طاقچه بالای شوفاژ یا نزدیک اجاق. برای آن که گرد و غبار روی جوانه ننشیند، روی شیشه یا سینی را با پارچه نازکی بپوشانید. توجه کنید که از هر یک قاشق غذاخوری دانه غلات، هشت قاشق جوانه به دست می‌آید.

وسایل مورد نیاز برای کشت جوانه:

- سینی کوچک و یا شیشه دهان گشاد
- یک تکه پارچه نازک
- آب کش

طرز کشت و نگهداری:

- دانه‌ها را طبق جدول زمان بندی شده زیر در آب خیس کنید و آن را در جای نیم گرمی قرار دهید.
- پس از خیساندن و آب کش کردن، آن را به آرامی زیرشیر آب بگیرید و سپس بگذارید در همان آب کش، کاملاً آبش جدا شود.

- دانه‌ها را در سینی کوچکی بریزید و پارچه مرطوبی روی آن بکشید و هر صبح و شب عمل شستن و آب کش کردن را تکرار کنید. در تابستان وقتی هوا خیلی گرم است عمل شستن را سه بار در شبانه روز تکرار کنید. در تمام این مدت ظرف را در محلی تاریک و نسبتاً گرم نگاه دارید.

- اگر حرارت محیط حدود ۲۲ درجه سانتی گراد و محل آن تاریک باشد، دانه خیلی زود جوانه می‌زند. بسته به نوع دانه، بین سه تا پنج روز و گاهی بیشتر می‌توانید جوانه را از تاریکی درآورید و پشت پنجره رو به آفتاب بگذارید. جوانه را همیشه مرطوب نگاه دارید تا اندکی بیشتر رشد کند.
- پس از یک تا دو روز ماندن در جلوی نور خورشید، جوانه آماده مصرف است. آن را یک بار دیگر به آرامی با آب شسته و آبکش کنید و در ظرفی دربسته‌ای در یخچال نگه دارید و به تدریج مصرف کنید.

جوانه

اگر بخواهید پوسته روی بعضی از جوانه‌ها را از آن‌ها جدا نمایید، جوانه آماده شده را در کاسه‌ای بریزید و آن را پر از آب کنید. سپس به آرامی آن را هم بزنید. پوسته‌ها روی آب می‌آیند، ولی بهتر است پوسته‌ها را از جوانه‌ها جدا نکنید، زیرا همین پوسته‌ها دارای مقدار زیادی فیبر هستند که برای کار دستگاه گوارش بسیار مفیدند. بعضی از دانه‌ها مانند عدس، سویا، نخود، و مانند آن را یکی دو بار در روز زیر و رو کنید تا همه آن‌ها هوا بگیرند و جوانه بزنند. بعضی دانه‌ها زودتر و برخی دیرتر جوانه می‌زنند، ولی اگر دانه کهنه باشد جوانه نمی‌زند. همیشه بهترین نوع دانه را بخرید و تا آنجا که ممکن است دانه‌هایی را بخرید که به آن‌ها سموم نباتی نزده اند. آسان‌ترین دانه‌ها برای جوانه زدن عبارت اند از: یونجه، ماش، عدس، شنبلیله، تربچه، نخود و گندم و پس از آن‌ها تخمه آفتاب گردان، کدو، کنجد، بزرک، نعنا و سپس انواع لوبیا‌ها مانند سویا، جو، ذرت و ارزن. از میان جوانه ها، دانه سویا بسیار مغذی است. توجه کنید که دانه سویا تازه باشد، پوستش شکسته نباشد و دانه نصف نشده باشد (در غیر اینصورت جوانه نخواهد زد)

زمان لازم برای تهیه انواع جوانه‌ها

نام بذر
مدت زمان خیس کردن
مدت زمان لازم برای جوانه زدن

یونجه
۶ تا ۸ ساعت
۵ تا ۶ روز

شنبلیله
۶ تا ۸ ساعت
۳ تا ۴ روز

تربچه
۶ تا ۸ ساعت
۴ تا ۵ روز

کنجد
۶ تا ۸ ساعت
۱ تا ۲ روز

نخود
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۳ تا ۴ روز

عدس
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۳ تا ۵ روز

ماش
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۳ تا ۵ روز

سویا
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۳ تا ۵ روز

آفتابگردان
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۱ تا ۲ روز

گندم
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۲ تا ۳ روز

چاودار
۱۰ تا ۱۸ ساعت
۲ تا ۳ روز

ارزن ۱۰ تا ۱۸ ساعت
۳ تا ۴ روز

منبع: کشتزار