دو دولت گذشته چقدر نفت فروختند؟

درآمد نفتی ایران از ابتدای استقرار روحانی در سال ۱۳۹۲ تا پایان سال گذشته از ۲۷۳ میلیارد دلار فراتر رفت. دولت روحانی در حالی پنجمین سال فعالیت خود را پشت سر می‌گذارد که فراز و نشیب‌های نفتی فراوانی را از سر گذرانده است.

دولت یازدهم از ابتدای استقرار تا کنون ۲۷۳.۲ میلیارد دلار نفت فروخته است.

استقرار دولت در شرایطی رخ داد که ایران با تحر یم نفتی اتحادیه اروپا روبرو بود و میزان صادرات نفت به پایین‌ترین سطح در سه دهه گذشته رسیده بود. تلاش برای احیای بازار‌های از دست رفته از یک سو و برنامه ریزی برای افزایش میزان تولید و صادرات از سوی دیگر سبب شد دولت یازدهم خیره کننده‌ترین آمار رشد تولید و صادرات نفت را در کارنامه خود ثبت کند. با این حال شیب تازه‌ای که اقتصاد ایران در آن قرار گرفته است، می‌تواند بار دیگر آورده ارزی ایران از محل صادرات نفت را دستخوش تغییر نماید.

بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان درآمد نفتی ایران در سال ۱۳۹۲ یعنی اولین سال استقرار دولت روحانی به ۶۴ میلیارد و ۵۴۰ میلیون دلار رسید. این رقم در سال پس از آن با کاهش قیمت نفت به ۵۵ میلیارد کاهش یافت. درامد نفتی ایران در سال ۱۳۹۴ با حفظ روند کاهشی به ۳۱ میلیارد دلار و در سال پس از آن، بار دیگر به ۵۵.۷ میلیارد دلار افزایش یافت. افزایش صادرات نفتی مهمترین دلیل رشد قابل توجه درآمد‌های ایران بود. سال گذشته نیز ایران ۶۵ میلیارد و ۸۱۸ میلیون دلار نفت فروخته است. به این ترتیب دولت یازدهم در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ درامدی معادل با ۲۷۳.۲ میلیارد دلار از محل فروش نفت کسب کرد تا در قیاس با دوره مشابه قبل یعنی سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۱، کاهش چشمگیر درآمد را شاهد باشد.

احمدی نژاد؛ رویای تکرارنشدنی

درآمد‌های نفتی در دوران احمدی نژاد رویایی دست نیافتنی است. سالیان طولانی این رکورد قابل شکستن نخواهد بود و قرن چهاردهم برای ایران با این فرصت از دست رفته عجین شده است.

هر چند بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان تولید و صادرات نفت در دولت احمدی نژاد روندی کاهشی داشت، اما بازار جهانی با دولت عدالت و مهرورزی سر سازگاری داشت چرا که به یمن قیمت‌های بالای نفت، دلار‌های نفتی سرازیر ایران شدند. درآمد نفتی دولت احمدی نژاد بر اساس آمار‌های ارائه شده از سوی بانک مرکزی ۶۱۸ میلیارد دلار است. هر چند دولت نهم در اولین سال فعالیت ۴۸.۸ میلیارد دلار درآمد از محل فروش نفت داشت، اما سالیانی نیز درامد ۸۰ تا ۱۱۸ میلیارد دلاری را در کارنامه خود ثبت کرد تا از این منظر غیر قابل رقابت با دولت‌های قبل و پس از خود باشد.

اخم نفت به اصلاحات

هر چند پرفراز و نشیب‌ترین تجربه نفتی از آن دولت روحانی است، اما بررسی‌ها از منظر میزان درآمد نفتی نشان می‌دهد دولت اصلاحات اقبال بلندی در این حوزه نداشته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان درآمد نفتی ایران در دوره اصلاحات حدود ۱۶۳ میلیارد دلار بوده است. اوپک میزان درآمد نفتی ایران در سال ۱۳۷۶ را در حدود ۱۰ میلیارد دلار عنوان کرده است، اما آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد دولت خاتمی از سال ۱۳۷۷ تا پایان سال ۱۳۸۳ حدود ۱۵۴ میلیارد دلار نفت فروخته است. به این ترتیب رقم تقریبی درآمد نفتی دولت با ترش‌رویی این بازار به دولت هفتم و هشتم ۱۶۴ میلیارد دلار بوده است.

در این دوره ایران حتی روی درآمد نفتی ۹.۹ میلیارد دلاری در سال ۱۳۷۷ را نیز به خود دید. بالاترین درآمد نفتی در سال‌های تصدی این دولت در سال ۱۳۸۳ محقق شد. در این سال ایران ۳۶.۳ میلیارد دلار نفت فروخت.