آشنایی با جاذبه های دیدنی دامغان

دامغان شهری باستانی در استان سمنان است که درباره پیشینه آن گفته می‌شود در سال‌های دور جمعی از مغان در مسیر رودخانه این شهر ساکن شدند و همین امر سبب شد نام ده مغان را برای آن انتخاب کنند که به مرور زمان به دمغان و سپس به دامغان تبدیل شد. در دوران اشکانیان این شهر از چنان اهمیتی برخوردار شد که اشک سوم و تیرداد اشکانی آن را به عنوان پایتخت خود انتخاب کردند. در طول تاریخ شهر در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و همواره شهر پر رونقی بود همچنین در دوره‌های حکومت امویان، عباسیان، طاهریان، سامانیان، سربداران و دیلمیان، دامغان از موقعیتی قابل توجه برای امرا و حکومت‌ها برخوردار بود. در ادامه برخی جاذبه‌های دامغان را به نقل از الی گشت به شما معرفی کنیم.


در ابتدا لازم است بدانید که آب و هوای شهر دامغان به علت وزش باد‌های شدید شمالی و بارندگی‌های ناشی از باد‌های نواحی گرگان و مازندران زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارد درفصل‌های گرم سال این شهر از خنک‌ترین شهر‌های ایران بشمار می‌رود.

برج چهل دختران دامغان

تاریخ ساخت این بنا به سال ۴۴۶ هجری قمری و ۱۰۵۴ بعد از میلاد مسیح باز می‌گردد. گفته می‌شود شخصی به نام ابوشجاع اصفهانی (که هویتش کاملا مشخص نیست) دستور ساخت آن را صادر کرد. ارتفاع برج ۱۵ متر، قطر داخلش ۵٫۵ متر و محیط خارج از آن ۲۳ متر است. سبک و سیاق ساخت برج شباهت‌هایی به برج طغرل در ری دارد. در بدنه این مورد از جاذبه‌های دامغان کتیبه‌هایی نوشت شده که خواندان آن‌ها بسیار دشوار است و قسمتی از آن هنوز خوانده نشده است.

آن چه تاکنون موفق به خواندنش شده اند این جمله است: امر ببناء هذا لقبه الامیر الجلیل ابوشجاع و در آخر آن کلمه ثلثمائه می‌باشد. همین بخش از کتیبه مشخص می‌کند که این برج از بنا‌های قرن چهارم هجری است. در ساخت این بنا چنان دقتی بکار برده شده که تا به امروز از استحکامش ذره‌ای کم نشده و همچنان با اقتدار بر روی زمین ایستاده است. موقعیت آن در سمت غربی شهر دامغان و پشت آرامگاه امامزاده جعفر قرار دارد.

غار شیربند

برای دسترسی به غار باید ۱۰ کیلومتر در امتداد جاده قدیم آب بخشان به گردنه بشم پیش بروید و پس از رسیدن به مزارع شیربند در جاده شرقی مزرعه به سمت روستای جزن ۵٫۱ کیلومتر پیش برویم در ادامه جاده فرعی جدید الاحداث سمت چپ خود را ۵۰۰ متر به طرف شمال بپیمایید. دهانه غار در دل کوهی با ارتفاع ۵۰ متر از سطح دریا قرار داردو درون غار قندیل‌ها و ستون‌های آهکی شکل گرفته اند که رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوتی دارند. زمین شناسان قدمت سنگ‌ها و ستون‌های این مورد از جاذبه‌های دامغان به خدود ۱۳۶ تا ۹۰۰ میلیون سال قبل باز می‌گردد. هوا در داخل غار کاملا خنک، مرطوب و ساکن است به نحوی که در برخی از قسمت‌های آن کمبود اکسیژن وجود دارد. غار حدود ۸۰۰ متر طول دارد.

آرامگاه پیر علمدار

آرامگاه متعلق به محمد بن ابراهیم پدر ابو حرب بختیار ملقب به پیر علمدار، حاکم ایالت قومس به سلطنت محمد غزنوی می‌باشد و در داخل آن کتیبه‌ای به خط کوفی نیز وجود دارد. ساخت آن به سال ۴۱۷ هجری قمری باز می‌گردد و قطر داخلی آن ۴٫۵ متر است. برای تزیین نمای خارجی آن از آجر استفاده شده که پس از گذشت بیش از ۱۰ قرن هنوز هم زیبایی خود را کاملا حفظ کرده است. این مورد از جاذبه‌های دامغان در محله خوریا نزدیک مسجد جامع و مدرسه حاج فتحعلی بیگ قرار دارد. بنا در سال ۱۳۱۰ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

اولین چیزی که در آرامگاه پیر علمدار توجه تان را جلب خواهد کرد، کتیبه‌ای است که به خط کوفی نوشته شده است. بعد از آن، چشمگیرترین بخش آرامگاه را روی نوار حاشیه قوس سردر، مشاهده خواهید کرد. کتیبه‌هایی زینتی که روی آن‌ها می‌توان باقی مانده‌های نوشته‌هایی با گچبری زیبا را مشاهده کرد. در قسمت بالای برج ۷ نوار با تزئینات زیبای آجر تراش و یک کتیبه تسمه‌ای قرار دارد که دورتا دور پیکره برج کشیده شده اند.

گنبد زنگوله

این مورد از جاذبه‌های دامغان ۵۰ متر از میدان شهدای دامغان به سمت بلوار شهید مفتح که سرازیر شوی، سمت راست خیابانی است فاصله دارد. محل دقیق قرار گیری آن در پارک شهید ملائی این شهر است و در سال ۴۶ با شماره ثبت۶۵۰، در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت. گفته می‌شود که ساخت آن در دوران ایلخانان انجام شده است. درباره انتخاب نام زنگوله برای آن نظریه‌های مختلفی وجود دارد برخی این گونه می‌گویند که فردی به نام زنگارود از سرداران یعقوب لیث صفاری در اینجا مدفون بوده و نام گنبد نیز از نام او، وام گرفته شده است. برخی دیگر معتقد هستند این جا آرامگاه منوچهری دامغانی شاعر مسمط گوی ایرانی می‌دانند، شاعری که امروز کسی نمی‌داند محل دفن دقیق او کجاست.

مسجد جامع دامغان

مسجد جامع دامغان، مسجدی تاریخی است که در شمال شرقی شهر دامغان احداث شده است. این مسجد در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ هجری شمسی با شماره ثبت ۸۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. درباره تاریخ ساخت آن، اما گمان‌های متفاوتی وجود دارد عده ای، قدمت مناره این مسجد را به نیمه قرن پنجم هجری قمری متعلق می‌دانند. کریستی ویلسون تاریخ ساخت مناره مسجد را سال ۴۵۹ تخمین زده است. گروهی دیگر تاریخ ساخت بنای اولیه مسجد جامع دامغان را به قرن‌های اولیه هجری قمری نسبت می‌دهند. البته این مسجد در طول زمان کاملا ویران شد. میرزا محمد خان سپهسالار صدر اعظم دوران قاجار آن را مجددا بنا کرد.