پیشگیری از شانه درد

درد شانه و کتف
شانه ها که محل اتصال بازوها به ستون بدن هستند، بیشترین حرکت را در بین مفاصل بدن دارند. این سطح بالای حرکت می تواند باعث ناپایداری نسبی مفاصل شانه شود. شانه درد اغلب در نتیجه یک بیماری یا آسیب دیدگی ایجاد می شود که می تواند بر ساختارهای مفصل شانه (تاندون ها، رباط ها، عضلات، و استخوان ها) تاثیر گذارد. البته در برخی موارد درد های گردن منجر به بروز درد شانه می شود که با درمان گردن درد، می توان به بهبود درد شانه کمک کرد.


علائم و نشانه های درد ناحیه شانه و کتف
درد شانه از نظر شدت می تواند ملایم تا شدید باشد. در این حالت با توجه به علت درد شانه، سایر علائم احتمالی مربوط به درد شانه شامل موارد زیر هستند:

- احساس غیر عادی بودن شانه مثل بی حسی، احساس سوزش و سردی

- تغییر شکل

- تغییر رنگ یا کبودی

- ورم و التهاب

- ضعیف شدن

در بعضی موارد، تشخیص درد شانه از درد گردن دشوار است و این درد می تواند در ناحیه بازو و دست ها نیز احساس شود. این نوع درد معمولاً با اعصاب گردن (که به آنها اعصاب رادیکولوپاتی گردن گفته می شود) ارتباط دارد، اما امکان ایجاد این درد در نتیجه بعضی انواع آسیب دیدگی های شانه همچون ناپایداری، در رفتگی یا نیم در رفتگی نیز وجود دارد.


علت ها و دلایل ایجاد درد در شانه و کتف
فاکتور ریسک اصلی برای درد کتف و شانه ، بالا رفتن سن است. استفاده زیاد از مفاصل شانه (به خاطر شرکت در فعالیت های ورزشی یا سایر فعالیت های تفریحی یا شغلی) باعث افزایش ریسک آسیب دیدگی و نیز ایجاد تغییرات خاص به خاطر بالا رفتن سن در مفصل شانه (آرتروز) می شود که می تواند علت شانه درد باشد.

علاوه بر این شرایطی مثل التهاب کیسه های مفصلی و التهاب تاندون شانه (تاندونیت عضلات چرخاننده بازو) نیز می تواند باعث شانه درد شود.

آسیب دیدگی یکی دیگر از دلایل شانه درد است. انجام فعالیت های ورزشی (بیس بال و شنا) و فعالیت های شغلی می تواند ریسک آسیب دیدگی و درد و خشکی شانه را افزایش دهد.



به هر حال انواع موارد آسیب دیدگی شانه به شرح زیر هستند:
در رفتگی: شرایطی که در آن سر استخوان بالای بازو از محل خود در مفصل شانه خارج می شود. این شرایط اغلب مواقعی ایجاد می شود که فرد بر روی بازوی بیش از حد کشیده شده خود بیفتد یا هنگامی که بازو از پشت کشیده شود.

شکستگی: ایجاد ترک یا شکستگی در استخوان که اغلب با در رفتن شانه همراه است و می تواند برای استخوان بازو و استخوان ترقوه اتفاق افتد.

جدا شدن: پارگی کامل یا جزئی رباط شانه که اغلب در نتیجه افتادن فرد یا وارد شدن ضربه مستقیم به شانه ایجاد می شود.

پیچ خوردن: که اغلب برای رباط ها در محل شانه اتفاق می افتد.

کشیدگی: که مربوط به آسیب دیدگی عضلات شانه است.

پارگی: پارگی چرخاننده بازو که ممکن است به صورت پارگی عضلات، پارگی تاندون شانه، یا رباط ها ایجاد شود.

شانه منجمد: (که به آن کپسولیت چسبنده نیز گفته می شود) شرایطی است که باعث شانه درد و محدودیت های خاص در حرکت شانه می شود. شانه منجمد بیشتر در بین زنان در سنین بین 40 سالگی و 50 سالگی مشاهده می شود و بیشتر این مشکل در افراد مبتلا به سایر بیماری ها همچون التهاب مفاصل، التهاب تاندون ها، و حمله قلبی و در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن (مثل دیابت)، و نیز کسانی که به تازگی عمل جراحی انجام داده اند، وجود دارد.

درد شانه همچنین می تواند پس از عمل جراحی (همچون عمل جراحی برداشتن سینه یا ماستکتومی و برداشتن غدد زیر بغل) ایجاد شود. عوامل نادر تاثیرگذار در این حالت می تواند شامل عفونت، مشکلات عصبی و تشکیل تومور در بدن بیمار باشد.



تشخیص شانه درد
برای تشخیص شانه درد، پزشک سابقه بیماری شما را دریافت کرده و از معاینات فیزیکی استفاده می کند. در بعضی موارد، ممکن است از آزمایش های تشخیصی نیز برای بیمار استفاده شود. سابقه درمانی بیمار در این حالت می تواند شامل اطلاعات مربوط به شروع شانه درد و سابقه شخصی (آسیب دیدگی های قبلی و شرایط درمانی) بیمار و خانواده وی باشد. سابقه خانوادگی بطور خاص می تواند به تشخیص وجود مشکلات ارثی (مثل آرتروز) کمک موثر کند. در طول معاینه فیزیکی، جراح شانه محل دقیق درد را مشخص می کند و وجود هر گونه ناپایداری شانه یا ایجاد محدودیت در دامنه حرکتی آن را تشخیص می دهد.

آزمایش های تشخیصی که امکان استفاده از آنها در این حالت وجود دارد شامل عکس برداری رادیولوژی و سایر عکس برداری ها مثل امواج مافوق صوت و اسکن ام آر آی است. معمولاً عکس برداری های استاندارد رادیولوژی برای تشخیص موارد شکستگی یا ترک خوردگی، مشکلات استخوانی، آرتروز شانه، و جدا شدن شانه مورد استفاده قرار می گیرند.

در بعضی موارد، یک محلول خاص برای نمایش بهتر مشکل قبل از عکس برداری رادیولوژی یا اسکن ام آر آی به محل تزریق می شود و به این ترتیب می توان عکس های بهتری را از محل آسیب دیدگی تهیه کرد. به این آزمایش در اصطلاح آرتروگرام نیز گفته می شود که برای تشخیص بعضی مشکلات ساختاری در بافت های نرم (تاندون ها و عضلات) همچون پارگی مورد استفاده قرار می گیرد.

عکس برداری مافوق صوت و اسکن ام آر آی اغلب برای کمک به تشخیص مشکلات شانه مفید است. این آزمایش ها بطور خاص برای ارزیابی آسیب های وارد شده به رباط ها، مفاصل، و تاندون های موجود در شانه مناسب هستند (پارگی کامل یا جزئی عضلات چرخاننده بازو). در عکس برداری مافوق صوت از امواج رادیویی دارای فرکانس بالا و یک کامپیوتر برای تهیه تصویر از ساختارهای بدن و در اسکن ام آر آی از انرژی الکترو مگنتیک برای ایجاد تصاویر چند بعدی و با جزئیات بالا از محل آسیب دیدگی استفاده می شود. این آزمایش ها می توانند اطلاعات با ارزش و دقیق درباره ساختار های شانه در اختیار پزشک قرار دهند.



راه ها و روش های درمان درد شانه
انتخاب روش درمان درد شانه بستگی به علت ایجاد مشکل دارد. در این حالت دردی که در نتیجه استفاده زیاد، پیچ خوردن، یا کشیدگی ایجاد شده باشد را اغلب می توان با استفاده از روش های محافظه کارانه درمان کرد. استراحت، بی حرکت کردن، سرما یا گرما درمانی، و کمپرس همگی می توانند برای درمان بعضی از انواع شانه درد مورد استفاده قرار گیرند.



سرما یا گرما برای تسکین درد شانه ها
هنگام مواجه شدن با درد شانه مهم است که به شانه استراحت دهیم و از انجام فعالیت هایی که باعث تشدید درد می شوند یا فشار اضافی به مفصل وارد می کنند، برای حداقل 48 ساعت خودداری کنیم. در این حالت می توان از روش های درمانی محافظه کارانه مثل سرد یا گرم کردن ناحیه آسیب دیده برای چندین بار در روز به منظور کاهش درد و التهاب ایجاد شده استفاده کرد. علاوه بر این کمپرس کردن ناحیه آسیب دیده با استفاده از بانداژ قابل ارتجاع می تواند به تثبیت کردن شانه و کاهش ورم آن کمک کند.



دارو درمانی برای کاهش درد شانه ها
مصرف داروهایی ضد درد مثل استامینوفن می تواند برای کاهش و درمان درد شانه مفید باشد و استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs) مثل ایبو پروفن، ناپروکسین، و آسپیرین برای کاهش درد و التهاب ایجاد شده امکان پذیر است. این داروها را باید فقط طبق دستور پزشک مصرف کرد و نباید به مصرف آنها به مدت طولانی تر از 7 تا 10 روز بدون مشورت با پزشک ادامه داد. مصرف این داروها می تواند برای بیمار عوارض جانبی مثل درد معده، خون ریزی سیستم گوارش، و در موارد نادر مشکلات کبد و کلیه به همراه داشته باشد. در بعضی موارد، داروهای ضد التهاب غیر استروئید می تواند باعث عوارض جانبی جدی در سیستم گوارشی و نیز قلب و عروق شود.

درمان درد شدید یا دردی که به داروهای مسکن موجود در داروخانه ها واکنش نشان نمی دهد ممکن است نیازمند تجویز داروهای قوی تر (مثل سلبرکس) باشد. مصرف این داروها نیز می تواند باعث خون ریزی سیستم گوارشی و عوارض جانبی قلبی و عروقی شود. در صورتی که شانه درد به خاطر عفونت ایجاد شده باشد، می توان برای درمان آن از داروهای آنتی بیوتیک استفاده کرد. اگر داروهای آنتی بیوتیک خوراکی نتواند اثر بخشی لازم را برای شما به همراه داشته باشد، ممکن است از نوع تزریقی این داروها (داخل وریدی) برای شما استفاده شود.



تزریق برای درمان شانه درد
تزریق کورتیزون ها می تواند برای درمان بعضی انواع شانه درد (مثل التهاب کیسه های مفصلی یا التهاب تاندون ها) که به روش های محافظه کارانه پاسخ نمی دهند، مورد استفاده قرار گیرد. این روش درمانی شامل تزریق مستقیم کورتیزون (یک داروی ضد التهاب استروئیدی) به شانه است. توجه داشته باشید که با گذشت زمان، تزریق کورتیزون می تواند باعث ضعیف شدن و وارد شدن آسیب به بافت ها و ساختارهای داخل مفصل شود.


فیزیوتراپی برای کاهش درد و تقویت عضلات شانه
روش های فیزیوتراپی (مافوق صوت، تحریک الکتریکی، سرما درمانی، درمان دستی، حرکت های کششی) می توانند برای کاهش درد و التهاب ایجاد شده و نیز تقویت عضلات و کاهش اصطکاک و سایش آنها در مفصل شانه مورد استفاده قرار گیرند. فیزیوتراپی همچنین می تواند برای آموزش مکانیزم های صحیح بدن به بیمار که می تواند کاهش ریسک عود مجدد شانه درد را به همراه داشته باشد، مفید باشد.

بعضی از انواع شانه درد (جدا شدن، در رفتگی، یا شکستگی) نیازمند بی حرکت کردن مفصل است. جدا شدن شانه را اغلب می توان با بی حرکت کردن شانه با یک بند محافظ درمان کرد. در اکثر موارد، این نوع آسیب دیدگی در طول 2 یا 3 ماه درمان می شود. هنگامی که مفصل شانه دچار در رفتگی شده باشد، پزشک سر استخوان بازو را به حفره آن باز می گرداند و شانه را با استفاده از بند محافظ یا ابزارهای مخصوص (به نام ایموبلایزر) برای چند هفته بی حرکت می کند.



عمل جراحی شانه
در صورتی که آسیب های وارد شده به شانه جدی یا شرایط پیچیده باشد (برای مثال قرار گیری نامناسب استخوان ها، آسیب دیدگی تاندون ها، یا پارگی شدید)، ممکن است از عمل جراحی برای درمان بیمار استفاده شود. عمل جراحی شانه می تواند به صورت عمل جراحی باز (که نیازمند ایجاد یک شکاف بزرگ در محل شانه است) یا عمل جراحی آرتروسکوپی (با استفاده از شکاف های کوچک) انجام شود.



عمل جراحی شانه



عمل جراحی شانه معمولاً با یک دوره بی حرکت سازی و فیزیوتراپی وسیع برای بازیابی حرکت های عادی و توان عضلات همراه است. به دنبال عمل جراحی شانه، بیمار اغلب با مقداری حساسیت و درد در ناحیه مورد نظر برای چند ماه روبرو می شود.

در صورتی که ابتلا به آرتروز باعث فرسایش شدید مفصل شانه شده باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل شانه یا آرتروپلاستی وجود داشته باشد. در این روش درمانی، سر استخوان بازو و حفره آن در محل تیغه شانه با اعضای مصنوعی جایگزین و تعویض می شوند. تقریباً بلافاصله پس از عمل جراحی تعویض مفصل شانه، لازم است از حرکت های تمرینی انفعالی شانه برای بهبود بیمار استفاده شود. در حرکت های انفعالی یک کارشناس متخصص در خدمات سلامت، مفصل شانه را برای شما حرکت داده و نرمش می دهد. در حدود 3 تا 6 هفته پس از جراحی، بیمار می تواند حرکت های ورزشی مربوط به کشش و تقویت شانه را شروع کند.


پیشگیری از شانه درد
امکان پیش گیری از شانه درد، در همه موارد وجود ندارد. به این منظور برای کمک به جلوگیری از شانه درد، لازم است از استفاده بیش از حد از مفاصل شانه خودداری شود و مراقبت های لازم هنگام انجام فعالیت هایی که باعث وارد شدن فشار به مفاصل شانه می شود، به عمل آید. انجام مناسب فعالیت ها و قرار گرفتن صحیح شانه، گرم کردن عضلات و انجام حرکت های کششی به نحو صحیح، همگی می توانند قبل از انجام حرکت های تمرینی مفید و سودمند باشند. به هر حال لازم است قبل از شروع برنامه های تمرینی برای کمک به تقویت عضلات شانه با یک فرد متخصص در این حوزه مشورت شود.

منبع: سیمرغ