.svg)
از آب مروارید چه می‌دانید
پارسینه: کاتاراکت به کدورت عدسی اطلاق می‌شود. مهم‌ترین و شایع‌ترین علامت آن کاهش بینایی است.
آناتومی و فیزیولوژی عدسی چشم
لنز (عدسی): لنز انسان به صورت یک عضو غیرعروقی، شفاف، دوطرفه و محدب به قطر تقریبی ۹ میلی‌متر و ضخامت ۴ میلی‌متر می‌باشد. این عضو که از خارج توسط کپسول احاطه شده، به وسیله میلیون‌ها فیبر کلاژن (زنولا) به جسم مژگانی آویزان می‌باشد. از آنجا که زیر کپسول قدامی لنز یک لایه سلول‌های اپی تلیالی زایا قرار گرفته، به تدریج در طول عمر سلول‌های جدید ساخته و به سمت عقب و مرکز عدسی رانده و متراکم می‌گردد؛ لذا به تدریج در اثر افزایش سن هسته عدسی بزرگتر و متراکم‌تر می‌شود، به طوری که در سن ۸۰-۷۵ سالگی تمام فضای عدسی را هسته اشغال می‌کند. تغذیه عدسی فقط از طریق تراوش و توسط مایع زلالیه (که به وسیله سلول‌های جسم مژگانی ترشح می‌شود) انجام می‌گیرد.
عدسی انسان بعد از قرنیه بیشترین قدرت انکساری را دارد و بدین جهت، بعد از آنکه در عمل کاتاراکت (آب مروارید) خارج و شسته شد، باید از لنز‌های با قدرت مناسب در داخل چشم و یا از لنز تماسی روی قرنیه استفاده شود تا به این ترتیب کمبود قدرت انکساری چشم جبران گردد.
آب مروارید (کاتاراکت)
کاتاراکت به کدورت عدسی اطلاق می‌شود. مهم‌ترین و شایع‌ترین علامت آن کاهش بینایی است. بسته به اینکه کدورت در کدام قسمت عدسی (زیر کپسول قدامی، هسته عدسی، زیرکپسول خلفی) باشد، علائم و شکایت بیماران از کاهش بینایی، دید هاله‌ای، دوبینی و یا بینایی کم در روشنایی روز متفاوت می‌باشد.
شایع‌ترین فرم کاتاراکت در اثر افزایش سن و کهولت می‌باشد (Senile cataract)، ولی علل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد که بعدا به آن‌ها اشاره خواهد شد. همچنین دیده شده که شیوع و پیدایش کاتاراکت در سنین پیری و در مناطقی که اشعه ماوراء بنفش بیشتری می‌تابد، زیادتر است.
در یک بررسی انجام شده در آمریکا شیوع کاتاراکت در سنین ۷۵-۶۵ سالگی حدود ۵۰ درصد و در سنین بالاتر از ۷۵ سالگی حدود ۷۰ درصد بوده است.
تغییرات پاتولوژیک در لنز مبتلا به کاتاراکت عبارت است از: ادم (ورم) فیبر‌های عدسی و نیز تغییرات ساختمانی و مولکولی پروتئین لنز که باعث اختلال و به هم خوردن نظم فیبر‌های لنز و نهایتا کدورت عدسی می‌شود.
از آنجا که علت پیدایش کاتاراکت کاملا مشخص نبوده و علل زیادی می‌توانند در پیدایش آن موثر باشند، لذا تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای آن در نظر گرفته شده است:
۱- براساس شدت کدورت (شامل نارس، رسیده متوسط و زیاده‌رس).
۲- براساس محل و شکل کدورت.
۳- براساس سن ابتلا.
۴- کاتاراکت‌های ثانویه و بیماری‌های همراه.
بهترین وسیله جهت تشخیص کاتاراکت، گرفتن Red Reflex توسط افتالموسکوپ مستقیم و نیز معاینه با دستگاه اسلیت لامپ می‌باشد.
تقسیم‌بندی کاتاراکت
۱- کاتاراکت سنین کهنسالی (Age - related cataract): این نوع، شایع‌ترین فرم کاتاراکت می‌باشد که بیماران از کاهش دید، دوبینی و کاهش شدید دید در روز روشن (بخصوص در نوع زیرکپسول خلفی) شاکی می‌باشند. گرچه بعضی از بیماران با شروع کاتاراکت دید نزدیکشان نسبتا بهبود می‌یابد، ولی به تدریج دید نزدیک و دور بیمار تار می‌گردد. در این مرحله عمل جراحی آب مروارید توصیه می‌شود.
در برخی مواقع، کاتاراکت همراه با گلوکوم (آب سیاه) می‌باشد که گا‌ها با عمل جراحی کاتاراکت فشار داخل چشم بیمار کاهش و علائم گلوکوم فروکش می‌کند.
اکثر بیماران راجع به وقت عمل کاتاراکت سوال می‌کنند که؛ آیا کاتاراکت رسیده یا نارس است. بهترین موقع عمل کاتاراکت وقتی است که بیمار از عهده کار‌های روزانه خود برنیاید و دید بیمار کفاف کار‌های روزمره را ندهد.
۲- کاتاراکت دوران کودکی؛ که به دو دسته تقسیم می‌شود:
فرم مادرزادی (Congenital) که اکثرا هنگام تولد و یا اندکی بعد از تولد دیده می‌شود و بسته به اینکه کاتاراکت یک طرفه، دو طرفه یا مرکزی بوده و یا شدت کدورت چقدر باشد، درمان بیماران متفاوت است. این نوع کاتاراکت (بخصوص موارد یکطرفه و کاملا کدر آن، که جزء اورژانس‌های چشم پزشکی بوده)، باید سریعا تحت عمل جراحی قرار گیرد تا از بروز تنبلی چشم جلوگیری شود. مساله مهم در مورد این نوزادان معاینات مکرر، تجویز لنز مناسب و پیگیری بیمار می‌باشد...
لنز (عدسی): لنز انسان به صورت یک عضو غیرعروقی، شفاف، دوطرفه و محدب به قطر تقریبی ۹ میلی‌متر و ضخامت ۴ میلی‌متر می‌باشد. این عضو که از خارج توسط کپسول احاطه شده، به وسیله میلیون‌ها فیبر کلاژن (زنولا) به جسم مژگانی آویزان می‌باشد. از آنجا که زیر کپسول قدامی لنز یک لایه سلول‌های اپی تلیالی زایا قرار گرفته، به تدریج در طول عمر سلول‌های جدید ساخته و به سمت عقب و مرکز عدسی رانده و متراکم می‌گردد؛ لذا به تدریج در اثر افزایش سن هسته عدسی بزرگتر و متراکم‌تر می‌شود، به طوری که در سن ۸۰-۷۵ سالگی تمام فضای عدسی را هسته اشغال می‌کند. تغذیه عدسی فقط از طریق تراوش و توسط مایع زلالیه (که به وسیله سلول‌های جسم مژگانی ترشح می‌شود) انجام می‌گیرد.
عدسی انسان بعد از قرنیه بیشترین قدرت انکساری را دارد و بدین جهت، بعد از آنکه در عمل کاتاراکت (آب مروارید) خارج و شسته شد، باید از لنز‌های با قدرت مناسب در داخل چشم و یا از لنز تماسی روی قرنیه استفاده شود تا به این ترتیب کمبود قدرت انکساری چشم جبران گردد.
آب مروارید (کاتاراکت)
کاتاراکت به کدورت عدسی اطلاق می‌شود. مهم‌ترین و شایع‌ترین علامت آن کاهش بینایی است. بسته به اینکه کدورت در کدام قسمت عدسی (زیر کپسول قدامی، هسته عدسی، زیرکپسول خلفی) باشد، علائم و شکایت بیماران از کاهش بینایی، دید هاله‌ای، دوبینی و یا بینایی کم در روشنایی روز متفاوت می‌باشد.
شایع‌ترین فرم کاتاراکت در اثر افزایش سن و کهولت می‌باشد (Senile cataract)، ولی علل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد که بعدا به آن‌ها اشاره خواهد شد. همچنین دیده شده که شیوع و پیدایش کاتاراکت در سنین پیری و در مناطقی که اشعه ماوراء بنفش بیشتری می‌تابد، زیادتر است.
در یک بررسی انجام شده در آمریکا شیوع کاتاراکت در سنین ۷۵-۶۵ سالگی حدود ۵۰ درصد و در سنین بالاتر از ۷۵ سالگی حدود ۷۰ درصد بوده است.
تغییرات پاتولوژیک در لنز مبتلا به کاتاراکت عبارت است از: ادم (ورم) فیبر‌های عدسی و نیز تغییرات ساختمانی و مولکولی پروتئین لنز که باعث اختلال و به هم خوردن نظم فیبر‌های لنز و نهایتا کدورت عدسی می‌شود.
از آنجا که علت پیدایش کاتاراکت کاملا مشخص نبوده و علل زیادی می‌توانند در پیدایش آن موثر باشند، لذا تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای آن در نظر گرفته شده است:
۱- براساس شدت کدورت (شامل نارس، رسیده متوسط و زیاده‌رس).
۲- براساس محل و شکل کدورت.
۳- براساس سن ابتلا.
۴- کاتاراکت‌های ثانویه و بیماری‌های همراه.
بهترین وسیله جهت تشخیص کاتاراکت، گرفتن Red Reflex توسط افتالموسکوپ مستقیم و نیز معاینه با دستگاه اسلیت لامپ می‌باشد.
تقسیم‌بندی کاتاراکت
۱- کاتاراکت سنین کهنسالی (Age - related cataract): این نوع، شایع‌ترین فرم کاتاراکت می‌باشد که بیماران از کاهش دید، دوبینی و کاهش شدید دید در روز روشن (بخصوص در نوع زیرکپسول خلفی) شاکی می‌باشند. گرچه بعضی از بیماران با شروع کاتاراکت دید نزدیکشان نسبتا بهبود می‌یابد، ولی به تدریج دید نزدیک و دور بیمار تار می‌گردد. در این مرحله عمل جراحی آب مروارید توصیه می‌شود.
در برخی مواقع، کاتاراکت همراه با گلوکوم (آب سیاه) می‌باشد که گا‌ها با عمل جراحی کاتاراکت فشار داخل چشم بیمار کاهش و علائم گلوکوم فروکش می‌کند.
اکثر بیماران راجع به وقت عمل کاتاراکت سوال می‌کنند که؛ آیا کاتاراکت رسیده یا نارس است. بهترین موقع عمل کاتاراکت وقتی است که بیمار از عهده کار‌های روزانه خود برنیاید و دید بیمار کفاف کار‌های روزمره را ندهد.
۲- کاتاراکت دوران کودکی؛ که به دو دسته تقسیم می‌شود:
فرم مادرزادی (Congenital) که اکثرا هنگام تولد و یا اندکی بعد از تولد دیده می‌شود و بسته به اینکه کاتاراکت یک طرفه، دو طرفه یا مرکزی بوده و یا شدت کدورت چقدر باشد، درمان بیماران متفاوت است. این نوع کاتاراکت (بخصوص موارد یکطرفه و کاملا کدر آن، که جزء اورژانس‌های چشم پزشکی بوده)، باید سریعا تحت عمل جراحی قرار گیرد تا از بروز تنبلی چشم جلوگیری شود. مساله مهم در مورد این نوزادان معاینات مکرر، تجویز لنز مناسب و پیگیری بیمار می‌باشد...
منبع:زندگی آنلاین
ارسال نظر