.svg)
دستورالعمل مدون نظارتی بر معاملات بورس وجود ندارد/ باید دلایل ابطال معاملات بیان شود
پارسینه: دبیرکل کانون نهادهای سرمایه گذاری در ایران گفت: نظارت بر معاملات در بورس توسط خود بورس‌ها انجام می‌شود و باید یک سازوکار مدون در خصوص نظارت بر بورس تصویب شود.
افزایش تعداد افرادی که وارد بورس شده اند، مسائل جدیدی را برای سهامداران و سازمان بورس و نهادی نظارتی ایجاد کرده است که برخی از این موارد می‌تواند، با یک شفاف سازی و یا اطلاع رسانی مشکلات برطرف شود. طی ماه‌های گذشته معاملات بسیاری در بورس با موضوع عدم تائید مواجه شده است یا بسیاری از تصمیمات نظارتی گرفته شده است که سهامداران نسبت به این تصمیمات تا حدودی به دلیل عدم آگاهی از دلایل آن، به این تصمیمات معترض بوده اند.
در سامانه فارس من نیز سوژه‌های متعددی جهت اعلام دلایل و چرایی ابطال معاملات و یا عدم بازگشایی یا توقف نماد‌ها در برهه‌های مختلف به ثبت رسیده است. یکی از اصلی‌ترین سوژه‌های ثبت شده در این سامانه با عنوان «لزوم نظارت بر نظرات سلیقه‌ای ناظران بورس» بوده است. طی گزارشی با عنوان «۱۹۵ هزار امضا برای نظارت بر بورس/ سازمان بورس ابهامات را با شفافیت پاسخ دهد» به مساله نطارت بر بورس و تعداد ۴۵۰ سوژه ثبت شده در خصوص شفاف سازی در این موضوع پرداخته شد.
محسن خدابخش مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در گفتگو با خبرگزاری فارس، هم رویه‌های موجود در بخش نظارت سازمان را شفاف دانست و اعلام کرد رویه نظارت بر بورس در ایران مانند همه دنیا است .
شاهین شایان آرانی نیز معتقد است: بسیاری از دلایل ابطال معاملات در همه بورس‌های جهان محرمانه است و شورای عالی در سایر کشور با حضور بخش خصوصی برگزار می‌شود و دولت کمتر در این نهاد بالادستی بورس‌ها دخالت دارد (مشروح گفتگو).
برای مشخص شدن ابعاد نظارت بر بورس در ایران به سراغ سعید اسلامی بیدگلی، دبیر کل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران رفتیم. دبیر کل کانون معتقد است، نظارت در کشور دستورالعمل مدون ندارد و باید برای جلوگیری از ایجاد شائبه برخورد سلیقه‌ای در نظارت بر معاملات این دستورالعمل باید هرچه سریعتر نوشته شود.
در ادامه گفتگوی با سعید اسلامی را می‌خوانید:
نظارت در بورس در چه ابعادی انجام می‌شود؟ آیا تنها بر معاملات نظارت می‌شود و یا بر خود بورس‌ها هم نظارت انجام می‌شود؟
اسلامی: با تصویب قانون بازار اوراق بهادار و تشکیل نظام جدید بازار اوراق بهادار، عملا یک نهاد رگولاتوری یا قانون گذاری جدید برای این بازار با نام سازمان بورس اوراق بهادار ایجاد شد که درست است که گفته می‌شود نهاد عمومی غیردولتی، اما عملا نهاد حاکمیتی محسوب می‌شود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز توسط شورای عالی بورس، ولی با حکم وزیر اقتصاد تعیین می‌شوند. سازمان بورس در بازار سرمایه به عنوان بانک مرکزی در بازار پولی کشور است. ارکان اجرایی این نهاد غیردولتی، بورس‌ها هستند و یک سری شرکت‌هایی که کار پشتیبانی انجام می‌دهند، مانند شرکت فناوری، شرکت سپرده گذاری مرکزی، کانون کارگزاران، کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران، رایان بورس که سامانه کدال را دارد.
در این بین هم سازمان بورس و هم بورس‌ها دارای بخش نظارتی هستند. بخشی از نظارت‌ها در ارکان انجام می‌شود که باصطلاح نهادهای خود انتظام در بورس هستند که در همه سطوح این نظارت وجود دارد. بخش دیگری از نظارت نیز در بورس‌ها انجام می‌شود که نظارت بر معاملات در این بخش قرار دارد. تائید یا عدم تائید معاملات در این بخش از سیستم نظارتی سازمان بورس قرار دارد.
بر چه موضوعاتی در بورس‌ها و چه مسائلی در سازمان بورس نظارت می‌شود؟
اسلامی: طبق ماده ۳۵ سازمان بورس و اوراق بهادار، تخلفات اعضا و ناشرین توسط بورس‌ها رسیدگی می‌شود و تخلفات نهادهای مالی و نظارت بر بورس‌ها نیز توسط سازمان بورس انجام می‌شود. اما بر سازمان بورس نیز شورای عالی بورس نطارت می‌کند که این شورا فرا قوه‌ای است. در این شورا نماینده قوه قضائیه، ۲ نماینده مجلس، رئیس سازمان بورس، بخش خصوصی، نماینده کانون ها، ۳ خبره بازار، وزیر اقتصاد، وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کل بانک مرکزی حضور دارند. یعنی این شورا فراتر از بازار سرمایه تشکیل می‌شود و برای نظارت بر سازمان بورس نیز این شورا باید تصمیم بگیرد.
مکانیزمی برای نظارت بر سازمان بورس، بورس‌ها و معاملات وجود دارد؟ یعنی اگر فردی شکایتی داشت از چه طریقی می‌تواند این موضوع را پیگیری کند؟
اسلامی: اگر فردی از سازمان بورس شکایت داشته باشد، از طریق طی روند موجود در آیین نامه‌ها می‌تواند این شکایت را مطرح کند و شورای عالی بورس موظف به رسیدگی به این شکایت هاست. همه این نهادهای ناظر، مانع نظارت نهادهای نظارتی مانند سازمان بازرسی و نهاد‌هایی از این دست نیست. طی ماه‌های گذشته دادستانی در نامه‌ای از برخی اتفاقات رخ داده در بازار سرمایه اظهار نگرانی کرده است که نشان می‌دهد می‌توان از سایر نهادهای ناظر نیز در این باره استفاده کرد. در کشوری با ساختار قانونی و حقوقی مانند کشور ما، نمایندگان مجلس نیز می‌توانند از طریق سوال از وزرا و دعوت از وزرا و رئیس سازمان بورس چه در صحن مجلس و چه در جلسات کمیسیون‌های تخصصی بر بازار سرمایه نطارت داشته باشند. البته از تحقیق و تفحص نیز می‌توان این نظارت را ادامه داد. ولی ساختار نظارت بر بورس‌ها و سازمان بورس همان چیزی است که گفته شد.
بخش نظارت بر معاملات طی ماه‌های گذشته روز‌های پرکاری را داشته است. علت چند برابر شدن میزان ابطال معاملات نسبت به گذشته چیست؟
اسلامی: این سوال باید پیگیری شود. این بخش از نظارت بر بورس برای بسیاری از جمله بنده هم تا حدود زیادی ابهام دارد. برای اینکه بتوانیم درست نظارت کنیم باید همه آنچه به عنوان وظایف نهاد ناظر از او می‌خواهیم به صورت مدون درآمده تا خدای نکرده نظارت بر معاملات، بورس‌ها و سازمان بورس به صورت سلیقه‌ای نشود. نظارت بر معاملات از طریق بورس‌ها و سپس در سازمان بورس اوراق بهادار انجام می‌شود. یعنی سازمان بورس بر تصمیمات تائید یا عدم تائید معاملات به صورت تصادفی نظارت می‌کند تا مشکلی در تصمیمات نهادهای نطارتی در بورس‌ها وجود نداشته باشد. اما مواردی هم بوده است که شکایت به سازمان بورس ارسال شده است و مردم خواهان پاسخگویی این سازمان بوده اند که بررسی علل عدم تائید معاملات توسط خود سازمان صورت گرفته است. در بعضی موارد هم شورای عالی بورس به ماجرا وارد شده است.
اما زمانی که حجم معاملات بالا می‌رود، نمی‌توان این نظارت را از یک نهاد بالادستی خواست. ورود به جزئیات و تک تک معاملات برای یک نهاد مانند شورای عالی بورس و یا حتی سازمان بورس غیر ممکن است. شورای عالی بورس هر ۲ هفته یکبار یا ماهی یکبار برگزار می‌شود و نمی‌توان از این شورا خواست بر هر عدم تائید معامله‌ای که در بورس‌ها صورت می‌پذیرد، نظارت کند. پس عملا این راهکار نشدنی خواهد بود.
آیا سازوکار مشخصی برای نظارت بر معاملات و یا نظارت بر بورس‌ها وجود دارد؟
اسلامی: مساله اساسی در شرایط فعلی طراحی یک سازوکار است تا نظارت بر بورس بر اساس این سازوکار انجام شود. وجود چنین سازوکاری می‌تواند بسیاری از شائبه‌ها را کاهش داده و در نهایت مشکلات را از بین ببرد. الان یک سازوکار وجود دارد که مردم می‌توانند شکایت کنند. اما با افزایش تعداد معاملات مانند انچه در ماه‌های اخیر رخ داده است، سازوکار بسیار مدون که بتوان به صورت مرتب بر معاملات توسط نهادهای بالادستی صورت گیرد، وجود ندارد.
تصویب این سازوکار بر عهده کیست؟
اسلامی: شورای عالی بورس باید این سازوکاری که طراحی می‌شود را تائید و تصویب کند تا برای همه ارکان بورس قابل اجرا باشد. سازوکار موجود می‌گوید که افراد می‌توانند از بورس‌ها و سازمان بورس شکایت کنند و نهاد ناظر بالاتر باید به این شکایت رسیدگی کند.
یعنی دستورالعمل مدونی وجود دارد که نظارت چگونه باید باشد؟
اسلامی: به طور مشخص دستورالعمل نظارتی مدون درباره ابطال معاملات نداریم. عملا عدم تائید معاملات در حال حاضر از طریق بورس‌ها و واحد حقوقی سازمان بورس انجام می‌شود. زمانی که تعداد شکایات بالا می‌رود، ممکن است شائبه برخورد سلیقه‌ای را افزایش دهد. این مساله در حال حاضر که تعداد افرادی که کد بورسی گرفته اند و در بورس فعال شده اند به شدت رشد داشته است، می‌تواند در آینده مشکلاتی را برای سهامداران و سازمان بورس ایجاد کند.
نهادهای ناظر در سازمان بورس برای مواردی که اعلام می‌کند، آیا دلایل مشخصی دارد؟
اسلامی: بخش‌های نظارتی در سازمان بورس و بورس‌ها حتما برای تائید یا عدم تائید معاملات دلایل کافی دارند که گاهی این دلایل بیان نمی‌شود و نیازی هم به بیان آن نیست؛ ولی قطعا معاملات بر اساس دلایل موجود مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در سازمان بورس اوراق بهادار واحد‌هایی هستند که نظارت بر معاملات بر عهده آنهاست. این واحد‌ها هم در بورس‌ها وجود دارد و هم در سازمان بورس. باید این پاسخگویی در نهادهای نظارتی بورس ایجاد شود که چرا در معاملات تغییر ایجاد می‌شود. این مساله در حال حاضر بسیار با اهمیت است.
افزایش افراد حاضر در بورس میزان شکایت‌ها از نهاد ناظر را بالا برده است. این مساله آیا به عدم شفاف بودن دلایل نهاد ناظر ارتباطی ندارد؟
اسلامی: در سال‌های گذشته ماه‌ها می‌گذشت و اصلا موضوعی به نام ابطال معاملات وجود نداشت. اما از زمانی که تعداد سهامداران رشد کرده است، این مساله نیز به شدت افزایش یافته است که برخی از افراد نیز به دلیل بی اطلاعی از قوانین بورس و دلایل ابطال معاملات شروع به اعتراض می‌کنند. نظارت بر بورس‌ها در سازمان بورس اوراق بهادار توسط یک دایره صورت می‌گیرد که تعدادی از کارشناسان مالی در این دایره حضور دارند. در بورس‌ها هم همین مکانیزم وجود دارد که تعدادی از کارشناسان حضور دارند که بر معاملات نظارت دارند.
به نظر شما چه دلایلی سبب عدم تائید معاملات یک نهاد می‌شود؟
اسلامی: دلایل مختلفی برای ابطال معاملات وجود دارد. در معاملات بلوکی و عمده دلایل با همین موضوع وجود دارد و در معاملات خرد نیز دلایل خاصی وجود دارد که کارشناسان را متقاعد می‌کند تا معامله‌ای را ابطال کنند. حضور افراد خاص در طرف‌های معامله، نقص در سامانه، مسائل اعتباری و ... می‌تواند دلایلی بر ابطال معاملات باشد. به هر دلیلی معامله‌ای ابطال شود باید دلایل آن بیان شود. نهاد ناظر چه در بورس‌ها و چه در سازمان بورس نمی‌تواند بدون ذکر دلیل معامله‌ای را باطل کند.
دلایل نهادهای ناظر محرمانه باقی می‌ماند. این برای عده‌ای مشکل ایجاد کرده است. چه راهکاری وجود دارد؟
اسلامی: این دلایل باید در سامانه پیام ناظر بیان شود. اما اینکه مکانیزم خاصی برای اعلام عمومی برای دلایل ابطال معاملات وجود دارد یا خیر بنده اطلاعی ندارم. ولی در مستندات اتفاقاتی که برای هر نماد رخ می‌دهد، باید این دلایل بیان شود. البته نباید گفت: این نظارت چگونه باید باشد، اما در برخی موارد هم نمی‌توان دلایل را ذکر کرد. این دلایل باید محرمانه باشد. در برخی از موارد ممکن است بیان این دلایل مشکلات دیگری را برای ناشر یا سهامدار ایجاد کند. به نظر می‌رسد دلایل ابطال معاملات به صورت کلی باید به صورت شفاف بیان شود و جرئیات آن در مستندات باقی بماند. البته باید این مساله به طرفین معامله ابلاغ شود.
در سامانه فارس من نیز سوژه‌های متعددی جهت اعلام دلایل و چرایی ابطال معاملات و یا عدم بازگشایی یا توقف نماد‌ها در برهه‌های مختلف به ثبت رسیده است. یکی از اصلی‌ترین سوژه‌های ثبت شده در این سامانه با عنوان «لزوم نظارت بر نظرات سلیقه‌ای ناظران بورس» بوده است. طی گزارشی با عنوان «۱۹۵ هزار امضا برای نظارت بر بورس/ سازمان بورس ابهامات را با شفافیت پاسخ دهد» به مساله نطارت بر بورس و تعداد ۴۵۰ سوژه ثبت شده در خصوص شفاف سازی در این موضوع پرداخته شد.
محسن خدابخش مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس در گفتگو با خبرگزاری فارس، هم رویه‌های موجود در بخش نظارت سازمان را شفاف دانست و اعلام کرد رویه نظارت بر بورس در ایران مانند همه دنیا است .
شاهین شایان آرانی نیز معتقد است: بسیاری از دلایل ابطال معاملات در همه بورس‌های جهان محرمانه است و شورای عالی در سایر کشور با حضور بخش خصوصی برگزار می‌شود و دولت کمتر در این نهاد بالادستی بورس‌ها دخالت دارد (مشروح گفتگو).
برای مشخص شدن ابعاد نظارت بر بورس در ایران به سراغ سعید اسلامی بیدگلی، دبیر کل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران رفتیم. دبیر کل کانون معتقد است، نظارت در کشور دستورالعمل مدون ندارد و باید برای جلوگیری از ایجاد شائبه برخورد سلیقه‌ای در نظارت بر معاملات این دستورالعمل باید هرچه سریعتر نوشته شود.
در ادامه گفتگوی با سعید اسلامی را می‌خوانید:
نظارت در بورس در چه ابعادی انجام می‌شود؟ آیا تنها بر معاملات نظارت می‌شود و یا بر خود بورس‌ها هم نظارت انجام می‌شود؟
اسلامی: با تصویب قانون بازار اوراق بهادار و تشکیل نظام جدید بازار اوراق بهادار، عملا یک نهاد رگولاتوری یا قانون گذاری جدید برای این بازار با نام سازمان بورس اوراق بهادار ایجاد شد که درست است که گفته می‌شود نهاد عمومی غیردولتی، اما عملا نهاد حاکمیتی محسوب می‌شود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز توسط شورای عالی بورس، ولی با حکم وزیر اقتصاد تعیین می‌شوند. سازمان بورس در بازار سرمایه به عنوان بانک مرکزی در بازار پولی کشور است. ارکان اجرایی این نهاد غیردولتی، بورس‌ها هستند و یک سری شرکت‌هایی که کار پشتیبانی انجام می‌دهند، مانند شرکت فناوری، شرکت سپرده گذاری مرکزی، کانون کارگزاران، کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران، رایان بورس که سامانه کدال را دارد.
در این بین هم سازمان بورس و هم بورس‌ها دارای بخش نظارتی هستند. بخشی از نظارت‌ها در ارکان انجام می‌شود که باصطلاح نهادهای خود انتظام در بورس هستند که در همه سطوح این نظارت وجود دارد. بخش دیگری از نظارت نیز در بورس‌ها انجام می‌شود که نظارت بر معاملات در این بخش قرار دارد. تائید یا عدم تائید معاملات در این بخش از سیستم نظارتی سازمان بورس قرار دارد.
بر چه موضوعاتی در بورس‌ها و چه مسائلی در سازمان بورس نظارت می‌شود؟
اسلامی: طبق ماده ۳۵ سازمان بورس و اوراق بهادار، تخلفات اعضا و ناشرین توسط بورس‌ها رسیدگی می‌شود و تخلفات نهادهای مالی و نظارت بر بورس‌ها نیز توسط سازمان بورس انجام می‌شود. اما بر سازمان بورس نیز شورای عالی بورس نطارت می‌کند که این شورا فرا قوه‌ای است. در این شورا نماینده قوه قضائیه، ۲ نماینده مجلس، رئیس سازمان بورس، بخش خصوصی، نماینده کانون ها، ۳ خبره بازار، وزیر اقتصاد، وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کل بانک مرکزی حضور دارند. یعنی این شورا فراتر از بازار سرمایه تشکیل می‌شود و برای نظارت بر سازمان بورس نیز این شورا باید تصمیم بگیرد.
مکانیزمی برای نظارت بر سازمان بورس، بورس‌ها و معاملات وجود دارد؟ یعنی اگر فردی شکایتی داشت از چه طریقی می‌تواند این موضوع را پیگیری کند؟
اسلامی: اگر فردی از سازمان بورس شکایت داشته باشد، از طریق طی روند موجود در آیین نامه‌ها می‌تواند این شکایت را مطرح کند و شورای عالی بورس موظف به رسیدگی به این شکایت هاست. همه این نهادهای ناظر، مانع نظارت نهادهای نظارتی مانند سازمان بازرسی و نهاد‌هایی از این دست نیست. طی ماه‌های گذشته دادستانی در نامه‌ای از برخی اتفاقات رخ داده در بازار سرمایه اظهار نگرانی کرده است که نشان می‌دهد می‌توان از سایر نهادهای ناظر نیز در این باره استفاده کرد. در کشوری با ساختار قانونی و حقوقی مانند کشور ما، نمایندگان مجلس نیز می‌توانند از طریق سوال از وزرا و دعوت از وزرا و رئیس سازمان بورس چه در صحن مجلس و چه در جلسات کمیسیون‌های تخصصی بر بازار سرمایه نطارت داشته باشند. البته از تحقیق و تفحص نیز می‌توان این نظارت را ادامه داد. ولی ساختار نظارت بر بورس‌ها و سازمان بورس همان چیزی است که گفته شد.
بخش نظارت بر معاملات طی ماه‌های گذشته روز‌های پرکاری را داشته است. علت چند برابر شدن میزان ابطال معاملات نسبت به گذشته چیست؟
اسلامی: این سوال باید پیگیری شود. این بخش از نظارت بر بورس برای بسیاری از جمله بنده هم تا حدود زیادی ابهام دارد. برای اینکه بتوانیم درست نظارت کنیم باید همه آنچه به عنوان وظایف نهاد ناظر از او می‌خواهیم به صورت مدون درآمده تا خدای نکرده نظارت بر معاملات، بورس‌ها و سازمان بورس به صورت سلیقه‌ای نشود. نظارت بر معاملات از طریق بورس‌ها و سپس در سازمان بورس اوراق بهادار انجام می‌شود. یعنی سازمان بورس بر تصمیمات تائید یا عدم تائید معاملات به صورت تصادفی نظارت می‌کند تا مشکلی در تصمیمات نهادهای نطارتی در بورس‌ها وجود نداشته باشد. اما مواردی هم بوده است که شکایت به سازمان بورس ارسال شده است و مردم خواهان پاسخگویی این سازمان بوده اند که بررسی علل عدم تائید معاملات توسط خود سازمان صورت گرفته است. در بعضی موارد هم شورای عالی بورس به ماجرا وارد شده است.
اما زمانی که حجم معاملات بالا می‌رود، نمی‌توان این نظارت را از یک نهاد بالادستی خواست. ورود به جزئیات و تک تک معاملات برای یک نهاد مانند شورای عالی بورس و یا حتی سازمان بورس غیر ممکن است. شورای عالی بورس هر ۲ هفته یکبار یا ماهی یکبار برگزار می‌شود و نمی‌توان از این شورا خواست بر هر عدم تائید معامله‌ای که در بورس‌ها صورت می‌پذیرد، نظارت کند. پس عملا این راهکار نشدنی خواهد بود.
آیا سازوکار مشخصی برای نظارت بر معاملات و یا نظارت بر بورس‌ها وجود دارد؟
اسلامی: مساله اساسی در شرایط فعلی طراحی یک سازوکار است تا نظارت بر بورس بر اساس این سازوکار انجام شود. وجود چنین سازوکاری می‌تواند بسیاری از شائبه‌ها را کاهش داده و در نهایت مشکلات را از بین ببرد. الان یک سازوکار وجود دارد که مردم می‌توانند شکایت کنند. اما با افزایش تعداد معاملات مانند انچه در ماه‌های اخیر رخ داده است، سازوکار بسیار مدون که بتوان به صورت مرتب بر معاملات توسط نهادهای بالادستی صورت گیرد، وجود ندارد.
تصویب این سازوکار بر عهده کیست؟
اسلامی: شورای عالی بورس باید این سازوکاری که طراحی می‌شود را تائید و تصویب کند تا برای همه ارکان بورس قابل اجرا باشد. سازوکار موجود می‌گوید که افراد می‌توانند از بورس‌ها و سازمان بورس شکایت کنند و نهاد ناظر بالاتر باید به این شکایت رسیدگی کند.
یعنی دستورالعمل مدونی وجود دارد که نظارت چگونه باید باشد؟
اسلامی: به طور مشخص دستورالعمل نظارتی مدون درباره ابطال معاملات نداریم. عملا عدم تائید معاملات در حال حاضر از طریق بورس‌ها و واحد حقوقی سازمان بورس انجام می‌شود. زمانی که تعداد شکایات بالا می‌رود، ممکن است شائبه برخورد سلیقه‌ای را افزایش دهد. این مساله در حال حاضر که تعداد افرادی که کد بورسی گرفته اند و در بورس فعال شده اند به شدت رشد داشته است، می‌تواند در آینده مشکلاتی را برای سهامداران و سازمان بورس ایجاد کند.
نهادهای ناظر در سازمان بورس برای مواردی که اعلام می‌کند، آیا دلایل مشخصی دارد؟
اسلامی: بخش‌های نظارتی در سازمان بورس و بورس‌ها حتما برای تائید یا عدم تائید معاملات دلایل کافی دارند که گاهی این دلایل بیان نمی‌شود و نیازی هم به بیان آن نیست؛ ولی قطعا معاملات بر اساس دلایل موجود مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در سازمان بورس اوراق بهادار واحد‌هایی هستند که نظارت بر معاملات بر عهده آنهاست. این واحد‌ها هم در بورس‌ها وجود دارد و هم در سازمان بورس. باید این پاسخگویی در نهادهای نظارتی بورس ایجاد شود که چرا در معاملات تغییر ایجاد می‌شود. این مساله در حال حاضر بسیار با اهمیت است.
افزایش افراد حاضر در بورس میزان شکایت‌ها از نهاد ناظر را بالا برده است. این مساله آیا به عدم شفاف بودن دلایل نهاد ناظر ارتباطی ندارد؟
اسلامی: در سال‌های گذشته ماه‌ها می‌گذشت و اصلا موضوعی به نام ابطال معاملات وجود نداشت. اما از زمانی که تعداد سهامداران رشد کرده است، این مساله نیز به شدت افزایش یافته است که برخی از افراد نیز به دلیل بی اطلاعی از قوانین بورس و دلایل ابطال معاملات شروع به اعتراض می‌کنند. نظارت بر بورس‌ها در سازمان بورس اوراق بهادار توسط یک دایره صورت می‌گیرد که تعدادی از کارشناسان مالی در این دایره حضور دارند. در بورس‌ها هم همین مکانیزم وجود دارد که تعدادی از کارشناسان حضور دارند که بر معاملات نظارت دارند.
به نظر شما چه دلایلی سبب عدم تائید معاملات یک نهاد می‌شود؟
اسلامی: دلایل مختلفی برای ابطال معاملات وجود دارد. در معاملات بلوکی و عمده دلایل با همین موضوع وجود دارد و در معاملات خرد نیز دلایل خاصی وجود دارد که کارشناسان را متقاعد می‌کند تا معامله‌ای را ابطال کنند. حضور افراد خاص در طرف‌های معامله، نقص در سامانه، مسائل اعتباری و ... می‌تواند دلایلی بر ابطال معاملات باشد. به هر دلیلی معامله‌ای ابطال شود باید دلایل آن بیان شود. نهاد ناظر چه در بورس‌ها و چه در سازمان بورس نمی‌تواند بدون ذکر دلیل معامله‌ای را باطل کند.
دلایل نهادهای ناظر محرمانه باقی می‌ماند. این برای عده‌ای مشکل ایجاد کرده است. چه راهکاری وجود دارد؟
اسلامی: این دلایل باید در سامانه پیام ناظر بیان شود. اما اینکه مکانیزم خاصی برای اعلام عمومی برای دلایل ابطال معاملات وجود دارد یا خیر بنده اطلاعی ندارم. ولی در مستندات اتفاقاتی که برای هر نماد رخ می‌دهد، باید این دلایل بیان شود. البته نباید گفت: این نظارت چگونه باید باشد، اما در برخی موارد هم نمی‌توان دلایل را ذکر کرد. این دلایل باید محرمانه باشد. در برخی از موارد ممکن است بیان این دلایل مشکلات دیگری را برای ناشر یا سهامدار ایجاد کند. به نظر می‌رسد دلایل ابطال معاملات به صورت کلی باید به صورت شفاف بیان شود و جرئیات آن در مستندات باقی بماند. البته باید این مساله به طرفین معامله ابلاغ شود.
منبع:
خبرگزاری فارس
ارسال نظر