نکاتی درباره‌ی بهداشت دهان و دندان که هر کسی باید بداند

بی توجهی به هر کدام از مسائل بهداشت دهان و یا بهداشت دندان نه تنها از لحاظ جسمی شما را با بیماری‌های متعددی روبرو می‌کند، بلکه شما را با امراض روحی مختلفی نیز درگیر خواهد کرد.

ولی نگران نباشید روش‌های مختلفی وجود دارد تا بتوانید قبل از دچار شدن به انواع بیماری‌های مربوط به بهداشت دندان، از نعمت داشتن دهان و دندان‌هایی سالم و در عین حال زیبا بهره‌مند شوید.

کنترل منظم بهداشت دهان و دندان با مراجعه به دندانپزشک
همیشه گفته اند پیش گیری بهتر از درمان است. پس هرچه زودتر برای چکاپ به دندان پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت بهداشت دهان و دندان هایتان اطلاع پیدا کنید.

در عین حال فرقی نمی‌کند که کودک، نوجوان و یا بزرگسال هستید و یا اینکه در حال حاضر چه تعداد دندان سالم و ناسالم دارید. در هر صورت ضروری است که هر چند وقت یک بار قبل از اینکه دیر شود، سری به دندانپزشک بزنید تا بتوانید اگر اقدامی برای پیشگیری از بدتر شدن اوضاع دندان‌ها لازم است، آن را انجام دهید.

مراجعه منظم به دندان پزشک برای بررسی وضعیت دهان و دندان

شکر دشمن دهان و دندان شماست
شکر یکی از مضر‌ترین مواد برای سلامتی دندان‌ها است که به وفور در بسیاری از مواد غذایی فرآوری شده و بسته بندی شده مانند انواع کیک، شکلات، بیسکویت و حتی مواد غذایی معمولی یافت می‌شود.

این ماده به شدیدا موجب خرابی و پوسیدگی دندان می‌شود و به دنبال آن بهداشت دهان و دندان را تحت تأثیر قرار داده و با مشکل مواجه می‌کند؛ بنابراین حواستان به میزان مصرف شکر باشد؛ مخصوصاً بچه‌ها که دندان‌های حساس تری هم دارند، بیشتر در معرض خطرند و باید به وضعیت بهداشت دندان آن‌ها دقت و توجه بیشتری داشت.

برای مثال بهتر است برای کودکان یک سری از مواد غذایی مانند شیر و سبزیجات خام مانند هویج در نظر بگیرید و همچنین اگر کودک شما به مصرف بیسکویت علاقه‌مند است به جایش انواع کراکر‌ها را جایگزین کنید.

در نظر داشته باشید که مواد غذایی مخصوص کودکان که در بازار موجود است نیز عاری از شکر نیستند. پس به برچسب پشت آن‌ها دقت کنید و ببینید میزان شکر موجود در آن‌ها چقدر است.

دندان‌ها ابزار نیستند
درست است که دندان‌ها تیز و برنده هستند و برای تکه کردن غذا به کار می‌روند، اما دلیل نمی‌شود هر چیزی را با آن‌ها بشکنید و تکه کنید. هر چقدر کار‌هایی مانند شکستن بادام و پسته و یا حتی باز کردن در چیپس و پاکت‌ها با دندان هایتان را بیشتر انجام دهید، چوب این کار را در آینده خواهید خورد. با این کار آسیب‌های جبران ناپذیری به دندان هایتان وارد می‌کنید.

اگر خدای ناکرده این توصیه را فراموش کردید و یکی از دندان هایتان را از دست دادید، سعی دستپاچه نشوید. چون امکان برگرداندن دندان به حالت قبلش وجود دارد. اولین و مؤثرترین راه حل نگه داشتن دندان افتاده در دهان با سفت نگه داشتن فک است.

اگر این کار امکان پذیر نبود، سعی کنید دندان افتاده را در یک لیوان شیر قرار داده و سپس به نزد نزدیک‌ترین دندان پزشک بروید تا او بتواند در اسرع وقت (البته اگر دیر نشده باشد)، دندان از دست رفته را به شما برگرداند. از دندان‌ها برای شکستن استفاده نکنید
فلوراید را فراموش نکنید
خیلی از ما وقتی اسم فلوراید را می‌شنویم یاد دوران کودکی و مدرسه می‌افتیم که ما را مجبور می‌کردند تا دقایقی از زمان مدرسه را به غرغره کردن این ماده بگذرانیم؛ بنابراین خیلی خاطره خوشی از آن در ذهنمان نیست. اما از آن جایی که فلوراید فواید بسیار زیادی دارد، اتفاقاً اجبار بسیار خوبی بود.

متخصصان دهان و دندان بر این باور هستند که استفاده از فلوراید تا حد بسیار زیادی به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند.

البته لزومی ندارد که فلوراید را حتماً به صورت جداگانه تهیه و استفاده کنید. در فرمول انواع مختلف خمیر دندان‌ها از فلوراید استفاده شده است و در مورد استفاده از فلوراید و میزان مورد نیاز آن، سن هر شخص عامل تعیین کننده است. برای مثال میزان فلوراید مورد نیاز برای کودکان زیر سه سال ۱۰۰۰ پی پی ام (بخش در میلیون) است و بعد از این سن، این مقدار به ۱۳۵۰ الی ۱۵۰۰ پی پی ام می‌رسد؛ بنابراین از این به بعد، قبل از خرید خمیر دندان مورد نیاز خود به میزان فلوراید داخل آن توجه کنید. اطلاعات در این باره روی بسته بندی خمیر دندان درج می‌شود.

حفظ سلامت دندان با شیوه صحیح مسواک زدن
یکی از موارد مهمی که در بهداشت دهان و دندان اهمیت دارد، مسواک زدن است. خیلی‌ها فکر می‌کنند که مسواک زدن اصول خاصی لازم ندارد و این کار را از کودکی به خوبی یاد گرفته‌اند. اما بد نیست مروری بر اصول مسواک زدن داشته باشیم تا ببینیم تا به حال این کار را به صورت اصولی انجام داده‌ایم یا خیر.

اما چگونه به شکل صحیح مسواک بزنیم؟ منظور ما مسواک زدنی است که با یک مسواک مناسب که بتوان با آن سطوح مختلف دندان و همچنین سطح بالایی زبان را تمیز کرد، انجام شود.

چه نوع مسواکی مناسب است؟
بعضی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند هرچه مسواک زبرتر باشد، به خاطر برخورد محکم‌تر به دندان، آن‌ها را سفیدتر کرده و کارایی بیشتری دارد. در حالی که خلاف این موضوع صحت دارد و مسواک‌های نرم‌تر به دلیل اینکه به آرامی تمام جرم‌ها و باقیمانده مواد غذایی را از دهان شما خارج می‌کنند، کارایی بیشتری دارند.

در مقابل مسواک‌های زبر نه تنها کمکی بیشتری به تمیزی دندان‌ها نمی‌کنند، بلکه به مرور زمان به دندان‌ها و لثه شما نیز آسیب جدی وارد می‌کنند.

اصول مسواک زدن صحیح
اول از همه زاویه‌ی به دست گرفتن مسواک است که اهمیت دارد.

مسواک را قبل از وارد کردن به دهان در زاویه ۴۵ درجه‌ای در دستان تان بگیرید. سپس در حالی که مسواک را بر روی دندان‌ها عقب و جلو می‌برید مسواک بزنید.

این کار را برای همه‌ی قسمت‌های دندان از جمله قسمت‌های بالایی و پشت و جا‌هایی که نمی‌بینید هم انجام دهید. البته عقب و جلو بردن مسواک در پشت دندان‌ها مطمئناً باید با زاویه دیگری انجام شود.

در نهایت مطمئن شوید که تمام دندان هایتان به صورت تک تک تمیز شده‌اند و بوی خوش خمیر دندان از آن‌ها به مشام می‌رسد.

زمان مناسب برای مسواک زدن
اصولاً بعد از هر وعده‌ی غذایی بهتر است که دندان‌ها به مدت دو دقیقه مسواک شوند. یکی از بهترین زمان‌ها برای این کار، یکی صبح زود و دیگری قبل از خوابیدن است. البته این بدین معنا نیست که فقط دوبار در روز مسواک بزنید؛ چرا که اگر در طول روز به دندان هایتان رسیدگی کنید جرم‌ها و مواد غذایی کمتری بر روی دندان هایتان باقی می‌مانند و در نتیجه برای تمیز کردن دندان‌ها در انتهای روز با چالش کمتری مواجه خواهید شد.

اصولاً بعد از هر وعده‌ی غذایی بهتر است که دندان‌ها به مدت دو دقیقه مسواک شوند. یکی از بهترین زمان‌ها برای این کار یکی صبح زود و دیگری قبل از خوابیدن است.

بلافاصله بعد از غذا خوردن مسواک نزنید! (قانون یک ساعت)
قانون یک ساعت را رعایت کنید، یعنی بلافاصله بعد از خوردن مواد غذایی سریعاً مسواک نزنید. دلیل این موضوع هم این است که زمانی که شما غذا می‌خورید معده شما ۴۰ دقیق زمان نیاز دارد تا غذا را با اسید ترکیب کرده و سپس آن را هضم کند؛ بنابراین بهتر است اجازه دهید حداقل یک ساعت بگذرد و سپس مسواک بزنید.

غذا خوردن و نوشیدن به صورت کلی به مینای دندان آسیب می‌زند و علت آن هم این است که در زمان ورود مواد غذایی، در اثر ترکیب مواد غذایی و اسید دهان، اسید بیشتری تولید می‌شود که برای مینای دندان ضرر دارد. از این رو مسواک زدن بلافاصله پس از غذا خوردن باعث می‌شود که آسیب بیشتری به دندان‌ها وارد شود.

اگر واقعاً نیاز دارید که بعد از غذا خوردن مسواک بزنید می‌توانید دهان تان را با ترکیب آب ساده و فلوراید غرغره کرده و یا آدامس‌های بدون قند را امتحان و جایگزین کنید. در غیر این صورت اگر می‌توانید مسواک زدن را به یک ساعت بعد موکول کنید.

استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید
خیلی‌ها به استفاده از نخ دندان عادت ندارند. اما باید این هشدار را به شما بدهیم که تنها استفاده از مسواک و خمیر دندان نمی‌تواند بهداشت دهان و دندان را به طور کامل تضمین کند. چرا که ذرات ریز غذا که بعد از مصرف مواد غذایی بین دندان هایتان قرار می‌گیرند فقط و فقط با نخ دندان به طور کامل از بین می‌روند.

البته اگر به صورت روزانه از نخ دندان به شیوه اصولی استفاده نکنید، در بلند مدت بهداشت دندان تان را تحت تأثیر قرار داده و لثه و دندان هایتان در بلند مدت پوسیده می‌شوند.

روش درست استفاده از نخ دندان چیست؟
۱۸ الی ۲۰ اینچ از نخ را جدا کنید. شاید به نظر بیاید میزان زیادی است، اما استفاده از این مقدار نخ دندان باعث می‌شود مطمئن شوید که دندان‌های تان به صورت کامل عاری از مواد غذایی می‌شوند که با تنها مسواک زدن بر طرف نمی‌شدند.
سپس یک یا دو اینچ از نخ دندان را بین انگشتان میانی (یا انگشت اشاره و یا انگشتان میانی دیگر) و انگشت شصت خود قرار دهید. در واقع انگشت شصت شما همانند یک راهنما شما را در مسیر یاری می‌رساند.
سپس به آرامی نخ دندان را در انتهای دندان به صورت منحنی بالا و پایین کنید تا خرده‌های مواد غذایی به صورت کامل از بین آن‌ها خارج شوند. حواستان باشد که با شدت این کار را انجام ندهید، زیرا باعث کبودی و آسیب به لثه و دندان‌ها می‌شود.
برای اینکه بتوانید در ادامه از نخ دندان استفاده کنید، بهتر است نخ دندان را در فضای دهان و دندان‌ها به صورت زیگزاگی عقب و جلو ببرید و یکی یکی این کار را با هر دندان تکرار کنید.
فرقی نمی‌کند که شروع فرآیند کشیدن نخ دندان را از بالا شروع کنید یا از پایین. تنها مهم است که آن را به شکل صحیح انجام دهید.
تضمین سلامت دندان با استفاده از نخ دندان | نخ دندان مینا

مناسب‌ترین نوع نخ دندان کدام است؟
به طور کلی دو نوع نخ دندان برای حفظ سلامت و رعایت بهداشت دهان و دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد:

نوع نایلون یا چند نخی
این نوع نخ دندان یکی از رایج‌ترین انواع نخ دندان است که در طعم‌های مختلف در بازار موجود است. همچنین قیمت مناسبی هم دارد. ولی از آن جایی که جنس آن از نایلون است، در حین استفاده ممکن است پاره پاره شده و گاهی برای فاصله‌های تنگ بین دو دندان کارایی خود را از دست دهد.

نوع یکپارچه یا پی تی اف‌ای
بر خلاف مدل نایلونی، این مدل کیفیت بیشتری داشته، محکم‌تر و بادوام‌تر است و خیال تان از بابت ریشه دار شدن نخ دندان راحت خواهد بود. چون این اتفاق رخ نمی‌دهد. البته این مدل نخ دندان قیمت بیشتری نسبت به مدل قبلی دارد.

در نهایت این شما هستید که تصمیم می‌گیرید که نخ دندان مناسب برای شما کدام است و اگر به شک افتادید نیز می‌توانید با یک دندان پزشک مشورت کنید.

استفاده تنها از مسواک و خمیر دندان، بهداشت دهان و دندان را به طور کامل تضمین نمی‌کند. چرا که ذرات غذا که بعد از مصرف مواد غذایی بین دندان‌ها قرار می‌گیرند، فقط و فقط با نخ دندان به طور کامل تمیز می‌شوند.

چند وقت یکبار باید از نخ دندان استفاده کنید؟
بر اساس تحقیقاتی که در مؤسسه دندان پزشکی آمریکا انجام شده است، اگر می‌خواهید باقیمانده مواد غذایی به طور کامل از دهان تان خارج شود و همچنین از بیماری‌های دهان و دندان نیز در امان باشید، بهتر است فرایند کشیدن نخ دندان را هر روز انجام دهید.

کشیدن نخ دندان؛ قبل یا بعد از مسواک؟
شاید این سؤال برایتان پیش آمده باشد که بهتر است چه زمانی از نخ دندان استفاده کنید. این که قبل و یا بعد از مسواک زدن این کار را انجام دهید، چندان تفاوتی نمی‌کند.

آن چه اهمیت دارد این است که به منظور توجه بیشتر به بهداشت دهان و دندان، کشیدن نخ دندان را برای خود به یک عادت روزانه تبدیل کنید. حالا برای خیلی از افراد در اواخر شب و قبل از خواب زمان مناسب تری برای این کار است. شما هم ببیند که چه زمانی برایتان مناسب‌تر است.

لبخندی زیبا با داشتن دندان‌های سالم
در نهایت علاوه بر مسائل بهداشت دهان و دندان، دندان‌های سالم به شما ظاهری زیبا، لبخندی دلنشین و اعتماد به نفس بالا می‌بخشند. به خصوص اگر شما صاحب شغلی باشید که در آن با مردم در ارتباط هستید، این موضوع برجسته‌تر هم می‌شود؛ بنابراین از کار‌هایی که ظاهر دندان هایتان را به هم می‌ریزد خودداری کنید.

یکی از مخرب‌ترین آن‌ها سیگار کشیدن است. پس از آن هم عواملی، چون نوشیدن زیاد چای، انواع قهوه و نسکافه و هم چنین مصرف نوشیدنی‌های الکلی قرار دارد. شاید برای ما ایرانی‌ها برای مثال ترک نوشیدن چای که یک عادت دیرینه محسوب می‌شود، دشوار باشد. اما اگر بدانید با کم کردن مصرف آن، چقدر به زیباتر شدن دندان هایتان کمک می‌کنید همین امروز این کار را انجام می‌دهید.

البته خمیردندان‌هایی هستند که می‌توانند رنگ دندان‌ها را دوباره برگردانند، اما به هرحال پیش گیری بهتر از درمان است. چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی؟



منبع:colgate.com