عکس/ تشییع پیکر پیکر همایون خرم

محوطه باز تالار وحدت در اولین روز بهمن میزبان چهره‌های برجسته موسیقی ایران و علاقه‌مندان همایون خرم بود تا مراسم تشییع این نوازنده و آهنگساز ایرانی برگزار شود.

مراسمی که در آن محمدرضا شجریان آواز خواند، علیرضا قربانی گریست و فرهاد فخرالدینی از 50 سال دوستی و مراوده با همایون خرم سخن گفت.

زنده یاد همایون خرم که خالق برخی از ماندگار ترین تصنیف‌های موسیقی ایران بود، شامگاه پنجشنبه 28 دی به دلیل ابتلا به سرطان دار فانی را وداع گفت.

مهربانی های یک استاد موسیقی
صحبت‌های هنرمندان و استادان موسیقی ایران در این مراسم یک ترجیع بند داشت؛ سخن گفتن از مهربانی و صمیمت مردی که موسیقی اش همنشین شاد‌ی و اندوه چند نسل از مردم ایران بود و هست.

از فرهاد فخر الدینی و محمدرضا شجریان گرفته تا محمد اصفهانی و داوود گنجه ای ، هر کس که پشت میکروفن رفت تا سخنی از زنده یاد همایون خرم بگوید، اشاره ای هم به صمیمت و مهربانی او کرد.

حرف‌های گنجه‌ای آغازگر مراسم بود، این نوازنده کمانچه از نقش همایون خرم در موسیقی ایران و آثاری که او خلق کرده بود، سخن گفت.

پس از گنجه‌ای نوبت به فرهاد فخرالدینی رسید، آهنگساز و رهبر ارکستری که به گفته خودش، از 50 سال پیش رفاقتش با همایون خرم آغاز شده بود. او از هنر خالق «تو ای پری کجایی» گفت و از کاری که این چهره برجسته در حوزه موسیقی ایران و خلق آثار ماندگار انجام داده بود.

فخرالدینی در این مراسم از تاریخ موسیقی ایران هم سخن گفت به تلاش هنرمندان از زمان ساسانیان تا امروز و فراز و فرودهای این هنر اشاره کرد.

او گفت:« علینقی وزیری مدرسه موسیقی را راه انداخت استادانی مثل خالقی، صبا و معروفی در آنجا تربیت شدند. استاد صبا هم هنرمندانی مانند تجویدی و خرم را تربیت کرد. هنرمندانی که از او بسیار یاد گرفتند. صدای سازشان شنیدنی بود و قطعاتشان بر دل می‌نشست.»

علیرضا قربانی که با دعوت سیدعباس سجادی مجری مراسم پشت میکروفن رفت، او گفت که امروز دردانه‌ای را از دست داده‌ایم که بعید است، مادر هنرمندی مانند او را به دنیا بیاورد. به جای سخن گفتن از استاد ترجیح داد تا یکی از تصنیف‌های قدیمی او را برای حاضران بخواند.

«رسوای زمانه» تصنیفی بود که قربانی برای خواندن در این مراسم انتخاب کرده بود، اما بغض به او اجازه خواندن کامل این تصنیف را نداد و حاضران به همخوانی این اثر خرم پرداختند. محمد موسوی نوازنده ساز نی که به گفته خودش افتخار همکاری با زنده یاد خرم را در برنامه «گل‌ها» داشت در این مراسم به نی‌نوازی پرداخت و قربانی را هم در بخشی از اجرای ناتمامش همراهی کرد.
نوبت که به محمد اصفهانی رسید، او هم ابتدا یکی از تصنیف‌های زنده یاد همایون خرم را خواند . پس از آن، از او به عنوان سالکی در مسیر موسیقی ایران نام برد و این شعر را خواند:« بس که هست از همه سو راه به تو/ به تو برگردد اگر راهرویی برگردد.»

رضا خرم فرزند استاد هم دقایقی در این مراسم حرف زد تا از طرف خانواده این آهنگساز از هنرمندان و علاقه‌مندان استاد تشکر کند. او صحبت‌هایش را با این شعر شهریار آغاز کرد :« کاهش جان تو من دارم و من می‌دانم / که تو از دوری خورشید چه‌ها می‌بینی»
رضا خرم از قدرشناسی‌ها و حق شناسی‌های اهالی موسیقی و هنرمندان ایران پس از درگذشت زنده یاد همایون خرم، تقدیر کرد و گفت: «اگر اجازه بدهید از آقای علی مرادخانی رئیس موزه موسیقی ایران نام ببرم که همت و مدیریت ایشان باعث شد تا چنین مراسمی برای تشییع پیکر پدرم برگزار شود.»

مرادخانی که 14 سال ریاست مرکز موسیقی وزارت ارشاد را به عهده داشت، سخنران بعدی این مراسم بود. او از مهربانی و صمیمت همایون خرم سخن گفت و از او به عنوان یکی از پشتیبانانش در زمان مدیریت بر حوزه موسیقی نام برد.

رئیس موزه موسیقی، گفت: «در یکی از دیدارهایی که با استاد خرم داشتم، به ایشان گفتم که شکستن سدهایی که ناشی از برخی از تنگ‌نظری‌ها در فضای موسیقی ماست، یک پهلوان یا رستم می‌خواهد. اگر شما صلاح بدانید وارد این حوزه شوید. استاد خرم هم مثل همیشه همان تکیه کلام همیشگی اش را به کار برد و گفت:« صفای شما » من یادم نمی‌رود وقتی که استاد در همین تالار وحدت به اجرای برنامه پرداختند، بسیاری از سدها فروریخت.»

تشکر شجریان از مردم

آخرین سخنران این مراسم محمدرضا شجریان بود. استاد آواز ایران از حاضران در این مراسم تشکر کرد که قدر هنرمندان خود را می‌دانند و با مهر نهال وجود آن‌ها را آبیاری می‌کنند.

او سابقه 45 ساله رفاقتش با همایون خرم را یادآور شد و گفت که ما با هم دوست بودیم و شب‌های بسیاری را در رادیو با هم بودیم و یادم نمی‌رود که ایشان با چه وسواسی به تهیه برنامه برای رادیو می‌پرداختند.

شجریان به چهره پر مهر خرم اشاره کرد و ادامه داد:« هر وقت این نازنین را می‌دیدم ، شاداب می‌شدم، هنوز هم باور نمی‌کنم که جسم استاد از بین ما رفته است.»
او گفت: «یکی از عزیزان امروز وقتی مرا دید، گفت که بقای عمر شما، چه بقای عمری ، این عمر به چه دردی می‌خورد، وقی آدم یک به یک دوستان عزیزش را از دست می‌دهد، آن هم کسانی که وقتی از بین ما می‌روند کسی نمی‌تواند جای خالی‌شان را پر کند.»

استاد آواز ایران ادامه داد: «فرهاد فخرالدینی را که امروز دیدم، با تاثر گفت:«این عزیز هم از بین ما رفت.» بله، متاسفیم که این استادان یکی پس از دیگری ما را ترک می کنند. واقعا زندگی بدون این عزیزان لطفی ندارد.»

شجریان درپایان صحبت‌هایش این رباعی خیام را که پیش از او فرهاد فخرالدینی خوانده بود، به صورت آواز برای حاضران اجرا کرد:« جامی است که عقل آفرین می‌زندش / صد بوسه ز مهر بر جبین می‌زندش / این کوزه‌گر دهر چنین جام لطیف / می‌سازد و باز بر زمین می‌زندش»
هنرمندان بوشهری که در این مراسم حاضر بودند، پیکر همشهری خود، استاد خرم را با نوای سنج و دمام بدرقه کردند.