دروازه های آمریکا به روی فرش ایرانی گشوده شد

در سه ماهه نخست امسال 27 تن فرش دستباف به ارزش دو میلیون دلار به 13 کشور ازجمله آمریکا، کویت، امارات و قطر صادر شده که در میان بازارهای هدف، آمریکا با 33 درصد، بیشترین واردات دست بافته های استان اصفهان را به خود اختصاص داده است .

در این مدت در مجموع، بیش از دو هزار تن فرش دستباف به ارزش 66 میلیون دلار از کشور صادر شده که از نظر وزنی حدود 120 درصد و از نظر ارزشی 39.8 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته رشد داشته و این در حالی است که میزان صادرات فرش دستباف در سه ماهه اول سال گذشته حدود 900 تن به ارزش حدود 47 میلیون دلار بوده است .

این روند نشان دهنده شروعی دیگر برای رونق بازار فرش ایرانی بعد از چند دهه رکود است و چشم انداز روشنی را از این صنعت اصیل و هویت بخش ایرانی ترسیم می کند .

گرچه مشکلات و موانع صدور فرش ایرانی و سیر نزولی رونق این صنعت از دهه 60 شکل گرفت اما مصوبه سال 89 کنگره آمریکا مبنی بر ممنوعیت واردات هرنوع فرش دستباف ایرانی به این کشور به این روند دامن زد .

بر اساس این مصوبه حتی از طریق کشور سوم هم امکان ورود قالی دستباف ایرانی به آمریکا وجود نداشت و فرش ایرانی به اجبار وارد دوران رکود شد .

این در حالی است که آمریکا همواره به عنوان بزرگ ترین بازار صادراتی قالی دستباف ایرانی مطرح بوده و تا سال 88 و قبل از اجرایی شدن قانون ممنوعیت ورود قالی ایرانی به این کشور، آمریکا رتبه نخست وارد کنندگان فرش های دستباف ایرانی را با سهمی بیش از 16.5 درصد و به ارزش نزدیک به 82 میلیون دلار به خود اختصاص می داد .

به عقیده کارشناسان و دست اندرکاران صنایع دستی، تقویت و تحول در ارتباطات جهانی بویژه برجام، فرصتی طلایی برای احیای جایگاه و رونق از دست رفته فرش و سایر دست باف ها و صنایع دستی ایرانی است که در صورت برنامه ریزی و بهره برداری از این فرصت نه تنها می توان این صنعت بی نظیر را به همان جایگاه قبل از تحریم ها برگرداند بلکه می توان شاهد پیشرفت های بیشتری نیز در این مسیر بود .

فرش ایران یک برند شناخته شده در جهان و بویژه کشور امریکاست، گرچه رقابت دیگر کشورها از جمله چین، هند و پاکستان در پیشی گرفتن از ایران برای بدست آوردن بازار فرش دنیا جریان دارد اما هنوز هیچ کشوری نتوانسته در این میدان بویژه تولید فرش های هنری با چیره دستان ایرانی رقابت کند .

فرش ایرانی که همواره در دنیا از لحاظ هنر و کیفیت حرف اول را زده است اکنون با مشکلات عدیده ای از جمله بالا بودن قیمت مواد اولیه، بهای تمام شده، ضعف سیستم نظارت بر کیفیت، موانع صادرات، شناخت بازارهای هدف و به روز رسانی طرح ها و نقش ها با توجه به نیازها و سلیقه های متقاضیان روبه روست .

از طرفی شرایط جهانی تغییر یافته و پس از توافق برجام زمینه های رشد و توسعه این صنعت فراهم شده، لذا دست اندرکاران تولید، فروش و صادرات فرش معتقدند که اکنون باید با ارائه طرح های جدید و حفظ کیفیت بالای فرش ایرانی رونق از دست رفته این صنعت را در همه بخش ها احیا کرد .

دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف استان اصفهان با اظهار خرسندی از فضای پسا برجام و از سرگیری صادرات فرش ایران و استان اصفهان ابراز امیدواری کرد: با رفع موانع و مشکلات، حذف قوانین دست و پاگیر و حمایت دولت، صنعت بی بدیل دست بافته های ایرانی جایگاه خود را در تولید و صادرات این کالا باز یابد .

منوچهر طلایی افزود: متاسفانه مشکلات و موانع زیادی بر سر راه صادرکنندگان قرار دارد و یکی از مهمترین آنها نبود خدمات ارزی بانک های کشور و سهولت انجام مبادلات ارزی است .

طلایی ادامه داد: عوض شدن زود به زود قوانین صادرات، حمایت نشدن ، بالا بودن دستمزدها، قیمت مواد اولیه، تعرفه های گمرکی بر مواد اولیه و نهایتا بالا بودن قیمت تمام شده فرش نسبت به سایر نقاط جهان از دیگر مشکلاتی است که صادرات این کالا را تاثیر قرارداده و مانع گرمی بازار این صنعت شده است .

وی اظهار کرد: متاسفانه با اعمال تحریم ها و کاهش حمایت های دولت از اتحادیه ها، طی دهه های گذشته اعضای این مجموعه بتدریج کم شدند بطوریکه هم اکنون تعداد مراجعه کنندگان از افزون بر 135 نفر به 10 نفر رسیده است .

طلایی اضافه کرد: این خود به معنی کاهش نظارت بر فعالیت صادرکنندگان، نزول کیفیت فرش های صادراتی و خدشه دار شدن برند فرش ایرانی است .

دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف استان اصفهان اعلام کرد: متاسفانه با اعمال تحریم ها در سال های گذشته، صادرکنندگان اقدام به صادرات فرش از کشور های حاشیه ایران کردند و این موضوع منجر به رونق صادرات فرش کشورهای همسایه و رکود فرش ایران شد .

طلایی افزود: تنها آماری که از صادرات فرش استان وجود دارد آمار اعلام شده از گمرک استان و فرش هایی است که از گمرک و فرودگاه اصفهان صادر شده است .

وی تصریح کرد: بدلیل کوچک بودن پروازها و کمبود امکانات در فرودگاه اصفهان، بیشتر صادرکنندگان از فرودگاه امام (ره) و فرودگاه شیراز اقدام به صادرات این کالا می کنند و این خود باعث پنهان ماندن جایگاه واقعی استان اصفهان در صادرات فرش می شود .

طلایی، خواستار حمایت دولت و ارائه تسهیلات و یارانه برای رونق دوباره و بیشتر فرشِ ایران و اصفهان شد و گفت: توجه بیشتر به این صنعت هم هنر و برند ایران و ایرانی را در جهان حفظ کرده و هم کمک شایانی به اقتصاد، اشتغال و درآمدهای ارزی کشور می کند .

به گفته کارشناسان اقتصادی، درآمد و ارزآوری صادرات فرش، این هنر یکتا و دست بافته از دست رنج هنرمندان ایرانی در سال های گذشته در جایگاه بعد از نفت قرار داشته و این در حالی است که با سرمایه گذاری، برطرف کردن مشکلات و موانع صادرات و حمایت از صادرکنندگان می توان جایگاه اول درآمد ارزی را به این کالا اختصاص داد .

بازاریابی و معرفی این هنر سرشار و نماد ایران زمین به جهان از جمله مهمترین اقداماتی است که باید برای صنعت فرش دستباف صورت بگیرد .

یکی از موثرین راه ها برای انجام این کار، برگزاری نمایشگاه های بین المللی و دعوت از نمایندگان خارجی، بویژه آمریکایی و شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی است .

متاسفانه تحریم ها باعث منزوی شدن فرش ایران و گوشه گیری آن از بازار جهانی شده اما با برنامه ریزی، اصلاح زیر ساخت ها و فراهم آوردن شرایط امن و راحت برای صادر کنندگان قطع به یقین، این ستاره درخشان در آسمان هنر ایران و جهان جلوه گری خود را باز خواهد یافت.