هشدار درباره مصرف «ریتالین»؛ قرص شب امتحانی

مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد تهیه قرصی چون ریتالین برای دانش آموزان سخت نیست و علیرغم محدودیت‌هایی که در داروخانه‌ها مبنی بر عدم ارائه دارو بدون دفترچه و تجویز پزشک وجود دارد باز هم برخی دانش آموزان به عنوان سرگروه اقدام به تهیه این قرص‌ها کرده و آن را با قیمت های متفاوتی از هفت تا ۱۵ هزار تومان به دانش آموزان دیگر می‌فروشند؛ به نظر می‌رسد علیرغم تلاش‌های صورت گرفته هنوز ضعفهای نظارتی در حوزه توزیع دارو و کنترل بازار سیاه فروش قرص‌هایی چون ریتالین و ترامادول پابرجاست؛ هرچند در این میان جای خالی اطلاع رسانی و آگاهی‌دهی به خانواده‌ها و دانش آموزان نیز به شدت احساس می‌شود.

نادر منصورکیایی، مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیبهای اجتماعی در گفت‌وگو با ایسنا، نسبت به سوء مصرف داروها در کودکان و نوجوانان و تبعات زیانبار آن به خانواده‌ها هشدار داد و درباره افزایش مصرف ریتالین در دانش آموزان اظهار کرد: بر اساس گزارش سامانه پایش و مدیریت آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان، یکی از رفتارهای پرخطر در این قشر، گرایش به مصرف داروهایی چون ریتالین و ترامادول است.

وی افزود: گرایش به این داروها، سه دلیل شایع دارد؛ اول در زمان امتحانات و کنکور و با هدف تمرکز، آرامش و تقویت حافظه، دوم به عنوان راهکاری برای رهایی از اختلال‌های مرتبط با بهداشت روان مانند اضطراب، افسردگی، نقص توجه و سوم به عنوان یک رفتار مخاطره آمیز که در واقع همراه با سایر رفتارها و موقعیت‌های مخاطره آمیز، استفاده شده و روی می‌دهد.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه اگرچه خانواده‌ها در همه زمان‌ها و موقعیت‌ها باید نسبت به گرایش فرزندان به این داروها، حساس و مراقب باشند تاکید کرد: اما در عین حال توصیه می‌شود که در فصل امتحانات و کنکور، مراقبت بیشتری داشته باشند. شواهد نشان می‌دهد متاسفانه از این داروها و قرص ها، در مواردی برای سوء مصرف و به عنوان یکی از ابزارهای آسیب به خود، توسط کودکان و نوجوانان استفاده شده است.

کیایی در پاسخ به اینکه آیا ریتالین وابستگی دارد و اعتیادآور است؟ اظهار کرد: ریتالین، جزو داروهایی است که باید با تجویز پزشک و روانپزشک مصرف شود، چون در صورت عدم رعایت دوز مصرف و در صورت استمرار مصرف خودسرانه، موجب وابستگی شده و عوارض زیانباری دارد.

وی افزود: حتی آن دسته از کودکان و نوجوانانی که ناگزیر به مصرف هستند، باید با نظارت پزشک مصرف کنند و از مصرف خودسرانه، پرهیز کنند. بنابراین آنچه موجب نگرانی است سوء مصرف ریتالین و استفاده نادرست و بدون تجویز پزشک و روانپزشک است که لازم است خانواده‌ها در این زمینه دقت کنند.

مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش درباره روند شناسایی دانش آموزان در معرض خطر بویژه در زمینه سوءمصرف ریتالین گفت: بله، دانش‌آموزان دارای اختلال مصرف مواد شامل انواع داروها و مواد، مطابق برنامه‌ای مشترک با وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی کشور و با محوریت ستاد مبارزه با موادمخدر شناسایی شده و جهت دریافت خدمات درمان و مددکاری ارجاع می شوند. این برنامه در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ نیز اجرا شده است و آیین نامه مربوط به آن با توجه به گذشت چهار سال از اجرا بتازگی توسط کارگروه مشترک ستاد مبارزه با موادمخدر، وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی کشور و قوه قضائیه بازنگری شده است که پس از نهایی شدن فاز جدید آن از مهر ماه ۱۳۹۷ در مدارس کشور اجرا خواهد شد.