نقش فناوریهای نوین در حل و فصل اختلافات از طریق داوری

در دنیای امروز، فناوریهای نوین نقش بسزایی در بهبود روند داوری و افزایش کارایی حلوفصل اختلافات ایفا میکند و داوری الکترونیکی بهعنوان یکی از روشهای مدرن و مؤثر در حل اختلاف مطرح شود.
به گزارش پارسینه، محسن محبی استاد حقوق بینالملل عصر امروز شنبه چهارم اسفندماه ۱۴۰۳ در همایش فناوریهای نوین در حلوفصل اختلافات از طریق داوری که در دانشکده علومانسانی دانشگاه آزاد تهران شمال برگزار شد، اظهار کرد: دلالت بر دلیل به معنای این است که دلیل و مدعی خوانده، متن را گویا میکند. این همان امری است که در مقدمه علوم حقوق بهعنوان "تفسیر" خوانده میشود.
وی افزود: از این طریق داور اقناع پیدا میکند که ادعای خوانده صحیح است و تصمیم لازم را اخذ کند.
محبی با اشاره به اینکه دلیل دلالت میکند بر محتوای سند که آن "مستند" خوانده میشود، تصریح کرد: مصادیق ادله چیست؟ در نظام حقوقی ایران، دلیل بر قانون مدنی شامل ۸۸ ماده شامل اقرار، اسناد، شهادت، امرات و سوگند میشود که همچنین در قانون مدنی سه دلیل دیگر به این مصادیق اضافه شد.
وی در تشریح ارزش اثباتی ادله داوری در محیط هوش مصنوعی گفت: در حقوق ایران مصادیق و شمارش ادله مشخص است و شبیه حقوق فرانسه و سوئیس است اما در احکام آن تفاوت دارد.
محبی گفت: علم قاضی یکی دیگر از ادله است که در ایران مطرح است. اگر شکایتی نزد قاضی مطرح شد که فردی سرقت کرده، ادلهای هم از سوی مقام انتظامی جمعآوری شده است، اما این ادله افاقه دلیل نمیکند. آیا قاضی میتواند سلیقهای عمل کند؟خوشبختانه اگر قاضی میخواهد به علم خود عمل کند باید مستند به ادله باشد.
وی تأکید کرد: امروزه نظام حقوقی رسیدگی تلفیقی شده است. همچنین بر اساس ماده ۱۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی، دلایلی که برای اثبات عقود یا ایقاعات یا تعهدات یا قراردادها اقامه میشود، تابع قوانینی است که در موقع انعقاد آنها مجری بوده، مگر این که دلایل مذکور از ادله شرعیهای باشد که مجری نبوده و یا خلاف آن در قانون تصریح شده باشد.
محبی تأکید کرد که الگوریتمهای هوش مصنوعی قابلشناسایی باشد؛ اگر فردی صرفاً از هوش مصنوعی استفاده کند ممکن است اشتباهاتی رخ دهد. ضریب خطای هوش مصنوعی بالا است.
وی تأکید کرد: فرایند داوری باید شفاف باشد تا طرفین بدانند که داور چگونه ادله مبتنی بر هوش مصنوعی را ارزیابی میکند؟ و دراینرابطه با تردید به هوش مصنوعی نگاه میکنم و بهسختی میتوان به آن اعتماد کرد. این یک فعالیت اخلاقی است که نمیتوان آن را به هوش مصنوعی واگذار کرد.
محمدرضا سبحانی در ادامه این همایش گفت: هوش مصنوعی اطلاعات را ویرایش میکند و میتواند اسناد محرمانه را به دست بیاورد. هر چیزی که در فضای مجازی منتشر میشود هوش مصنوعی آنها را ذخیره میکند. هوش مصنوعی اسناد را طبقهبندی میکند.
وی افزود: فناوری میتواند الگوهای تکراری را به وکلا و داورها بدهد و به آنها کمک کند تا استدلالهای قویتری داشته باشند. یکی دیگر از کاربردهای دیگر هوش مصنوعی تسهیل ارتباط گفتوگویی است و میتواند فرایند داوری را مدیریت کند.
سبحانی ادامه داد: نقش دیگر هوش مصنوعی در داوری بحث راستیآزمایی است و ممکن است شهود شهادت دهند و تشخیص اینکه صحبت شاهد دقیق است را انجام میدهد.
وی افزود: نباید اسناد محرمانه به هوش مصنوعی داده شود. داور نباید هیچکدام از وظایفش را به هوش مصنوعی تفویض کند. اگر اطلاعاتی از هوش مصنوعی به دست آمد داور باید آن را بررسی کنند.
سبحانی درباره بهکارگیری هوش مصنوعی در مرحله تصمیمگیری گفت: هوش مصنوعی در آینده نمیتواند در مرحله تصمیمگیری جایگزین تصمیم انسانی شود. در رفتار هوش مصنوعی منطق وجود ندارد لذا در مرحله صدور رای مناسبتر است از طریق انسان صورت گیرد.
وی گفت: تکیه وکلا و قضات بر استدلال هوش مصنوعی آنها را از استدلالهای جدیدی که بوجود میآید محروم میکند و استدلال انسانی از بین میرود و از نقش خلاقانه داور دور خواهیم شد.
همچنین در بخش دیگری از این همایش، رحیمه کامل با اشاره به قراردادهای هوشمند گفت: در این بستر سازوکار پیشبینی شده و بهمحض ایفای تعهد طرفین قرارداد، دسترسی فرد به وجه قرارداد در حساب ثالث باز میشود. در این نوع قراردادها از بروز هرگونه اختلافی جلوگیری میشود.
وی در ادامه گفت: اگر تعهدات بهصورت کامل ایفا نشود، تعهدات فرد مقابل نیز اجرا نخواهد شد. در قراردادهای هوشمند برای جلوگیری از اختلاف، یک بخش در پیشگیری و بخش دیگری حلوفصل خودکار پیشبینی شده است.
ارسال نظر