آمریکا؛ از رهبری تا تماشای مذاکرات صلح سوریه

به گزارش خبرنگار «پارسینه» به نقل از آسوشیتدپرس، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، همچنان به طور جداگانه با همتایان خود در روسیه، ترکیه و کشورهای عربی درباره آتش بس دور سوریه صحبت می کند، اما دو هفته پیش از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دولت رو به پایان اوباما حتی برای ایفای نقش رهبری در مذاکرات صلح سوریه ادعا هم نمی کند و تماس ها با روسیه و دیگر کشورها در ژنو، پایان یافته است.

اکنون رهبری این گفتگوها به دست روسیه، و در حدی کمتر به دست ایران و ترکیه افتاده است. پس از اخراج آخرین شورشیان از حلب، مسکو خود را به عنوان بازیگری که خواهان ایجاد صلح است معرفی کرده و آتش بس تازه ای را بدون کمک واشنگتن ایجاد کرده و اعلام کرده است که نیروهایش را در سوریه کاهش خواهد داد. آنها همچنین نخستین مذاکره بین نیروهای دولتی و مخالفان را در طول یک سال گذشته، برای اواخر ماه جاری میلادی در آستانه، پایتخت قزاقستان، برنامه ریزی کرده اند.

در حالی که هیچ نشانه ای در مورد سیاست دولت ترامپ در خصوص سوریه وجود ندارد، دیپلمات های آمریکایی نسبت به درگیر شدن در ترتیبات تازه ای که نیازمند نقش آفرینی ثابت آمریکا باشد، نگران هستند و حتی برای شرکت در مذاکرات صلح به عنوان ناظر هم دودل اند. ترکیه می گوید حضور آمریکا در مذاکرات صلح قابل پذیرش خواهد بود، اما مقامات آمریکایی می گویند هنوز در مورد این مسئله تصمیم نگرفته اند.

شش سال پیش، اوباما خواهان کناره گیری بشار اسد از ریاست جمهوری و انتقال دموکراتیک قدرت شد. اما پرهیز او از درگیر شدن در جنگی دیگر در خاورمیانه به این معنا است که ایالات متحده هرگز ظرفیت شکل دادن به چنین نتیجه ای را نداشته و نقش حاشیه ای فزاینده این کشور در ماه های اخیر، به این معنا است که احتمالا ظرفیت کمتری برای اشکل دادن به آینده سوریه و حفاظت از منافع حیاتی آمریکا در خاورمیانه وجود دارد.

از سوی دیگر، اوباما در حالی قدرت را تحویل ترامپ می دهد که آمریکا هیچ مشارکت عمده نظامی و دیپلماتیک در سوریه ندارد و در نتیجه می تواند با انعطاف پذیری بیشتری تصمیم گیری کند.

جان کری در یادداشت خداحافظی خود تاکید کرد که دولت آمریکا هرگز در مورد سوریه تسلیم نشده است و امیدوار است که طرف های درگیر برای دستیابی به صلح در «مذاکرات واقعی» شرکت کنند.

با این وجود، برخی مقامات رسمی با عقب نشینی آمریکا از فرآیند صلح سوریه ناامید شده اند. برای نمونه، جان کری از 27 دسامبر (7 دی) با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفتگو نکرده است. این در حالی است که آنها بعضی مواقع، گفتگوهای روزانه داشتند.

دو مقام رسمی آمریکایی می گویند که دولت این کشور از این که وظیفه پیچیده ایجاد صلح در سوریه را به روسیه، ایران و ترکیه واگذار کند، رضایت داشت. آنها می گویند دیدگاه غالب این بود که بگذاریم این کشورها خودشان سختی این وظیفه را متحمل شوند.