اولین «وزیر زن» در تاریخ افغانستان کیست؟

«کبری نورزایی» از جمله زنان برجسته در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی در افغانستان بود که نامش به عنوان مفاخر زنان معاصر تاریخ افغانستان درج شده است. وی از سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۹ میلادی به عنوان وزیر صحت/ بهداشت افغانستان ایفای وظیفه کرد.

«کبری نورزی» دختر مرحوم «بسم‌الله‌خان» در سال ۱۹۳۲ میلادی در گذر باغبان کوچه شهر کابل به دنیا آمد. وی ۴ خواهر و ۳ برادر داشت. دوره کودکی خود را در باغبان کوچه کابل گذرانید، در حالی‌که سال‌های بعد زندگیش را در «کارته چهار» و بعدا در «کارته سه» سپری کرد. وی تعلیمات ابتدایی و ثانوی را در مکتب «ملالی» به اتمام رسانید و در رشته مطالعات زنان به تحصیل پرداخت.

نوروزی در سال ۱۹۵۳میلادی از دانشکده زنان با بالاترین نمره فارغ‌التحصیل شد و به عنوان معاون مدرسه ملالی و بعد‌ها اولین مدیر افغان آن مدرسه ایفای وظیفه کرد. این در حالی بود که مدیریت مدرسه ملالی قبلاً به عهده استادان فرانسوی بود. در زمان مدیریت وی، مدرسه ملالی پیشرفت چشم‌گیری کرد و به عنوان یکی از بهترین مدارس دختران افغانستان شناخته شد.

سفر به پاریس

نوروزی در سال ۱۹۵۸ میلادی جهت ادامه تحصیلات عالی به دانشگاه «سوربن» پاریس رفت. بعد از پایان تحصیلاتش در فرانسه، به‌عنوان رئیس دانشکده تدبیر منزل در دانشگاه کابل ایفای وظیفه کرد. وی در سال ۱۹۶۴میلادی عضویت کمیسیون مشورتی تدوین قانون اساسی را کسب کرد. این کمیسیون مشتمل بر ۲۳ عضو بود. «کبرا نورزی» و «معصومه عصمتی وردک» که هر ۲ از پیشگامان نهضت زنان و از جمله معدود زنان تحصیل کرده و فعال بودند، عضو این کمیسیون بودند.

فعالیت چشمگیر در وزارت صحت

نورزی از سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۹ میلادی به عنوان وزیر صحت ایفای وظیفه کرد. از کار‌های ارزشمند وی در وزارت صحت ایجاد تعدادی بیمارستان و کلینک‌ها در افغانستان، تصویب قانون دارو‌های ژنیک و تاسیس انجمن راهنمای خانواده در کابل و ولایت‌های کشور بود. وی به عنوان وزیر صحت با جسارت بسیار به دورترین نقاط افغانستان سفر کرد. از جمله به ولایت‌های پروان، لوگر، قندوز، هرات، چخانسور، بلخ، هلمند، ننگرهار، لغمان و بدخشان سفر کرد و با همکاری مامورین محل مراکز بهداشتی را افتتاح و رونق داد.

کبری نورزی در سال ۱۹۷۷میلادی نماینده انتخابی در لویه‌جرگه از ناحیه هفتم شهر کابل شد و در تصویب قانون اساسی جدید آن سال دخالت داشت. وی قریحه شاعری نیز داشت و اشعاری را نیز سروده بود. نوروزی ازدواج نکرده بود و سال‌های گرانبهای عمر خود را در خدمت‌گذاری به وطن سپری کرد. کبری نورزی در سال‌های بعد با وجود دشواری‌ها و ناملایمات کشور را ترک نکرد و با مادر و خواهر کوچکش تا آخر عمر در کابل ماند.

نشریه نگاه نو با انتشار این مطلب نوشت: وی در تاریخ ۳۰ ژانویه ۱۹۸۶ میلادی در منزل شخصی خود واقع در «کارته سه» شهر کابل در سن ۵۴ سالگی داعیه حق را لبیک گفت و در شهدای صالحین به خاک سپرده شد.

کبری نورزایی از جمله زنان برجسته در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی در افغانستان بود که نامش به عنوان مفاخر زنان معاصر تاریخ کشور درج شده است.