ترکیه و سوریه؛ مذاکره دوجانبه نزدیک است؟

به گزارش «پارسینه» به نقل از کردپرس، بحث گفتگوی پنهانی، گفتگو با میانجی گری روسیه، گفتگوی سرویس‌های اطلاعاتی و نظامی ترکیه با سوریه و غیره همواره یکی از بحث‌های داغ بحران سوریه بوده است که گاه مورد تایید قرار گرفته و گاه رد می‌شود، اما بحث گفتگوی مستقیم و آشکار ترکیه و سوریه و نشستن پای میز مذاکرات با یکدیگر موضوعی است که همواره از سوی دو کشور با قاطعیت کامل رد شده است.

در چند وقت اخیر، گفتگوی مستقیم ترکیه، یا بهتر بگوییم حزب عدالت و توسعه (AKP) به رهبری رجب طیب اردوغان، با بشار اسد و دولت مرکزی سوریه به یکی از بحث‌های جدی در پی عملیات چشمه صلح نیرو‌های مسلح ترکیه در شمال و شرق سوریه تبدیل شده است.

یکی از مهمترین پیامد‌های عملیات چشمه بدون شک تغییر موازنه به سود دولت مرکزی سوریه بود. دمشق با استفاده از تنش‌های به وجود آمده در اثر آغاز عملیات نظامی ترکیه توانست با کمترین هزینه و زحمتی وارد مناطقی در شمال سوریه شود که طی پنج سال از هیچ راهی موفق به انجام آن نشده بود. از طرف دیگر می‌توان با صراحت اعلام کرد که ترکیه اگر قرار باشد میان نیرو‌های کرد ارتش دموکراتیک سوریه / «ی‌پ‌گ» و بشار اسد، یکی را در مرز‌های جنوبی خود قبول کند این انتخاب بی شک بشار اسد خواهد بود.

ترکیه اگرچه توانست در عملیات چشمه صلح ۱۲۰ کیلومتر از محدوده راس العین (سریکانی) تا تل ابیض (گری سپی) را به کنترل خود درآورد، ولی این محدوده به هیچ عنوان نمی‌تواند طرح‌های این کشور برای ایجاد منطقه امن و اسکان میلیونی پناهندگان سوری در این منطقه را برآورده کند. از طرف دیگر آنکارا دیگر در مسئله شمال سوریه به آمریکا اعتمادی ندارد و این موضوع هر چه بیشتر ترکیه را به سمت روسیه و دولت مرکزی سوریه سوق می‌دهد. همچنین شرایط در شمال و شمال شرق سوریه به نوعی رقم خورده است که ترکیه به هیچ عنوان دوست ندارد در این جبهه علاوه بر مبارزه با «ی پ گ» با دولت مرکزی سوریه نیز درگیر شده و بدین ترتیب روسیه را نیز رو در روی خود قرار دهد. درگیری نظامی ترکیه در شمال سوریه با ارتش سوریه به معنی فرو رفتن هرچه بیشتر ترکیه در جنگ داخلی سوریه خواهد بود؛ موضوعی که به شدت برای ترکیه هزینه بر بوده و تمام طرح‌های این کشور برای شمال سوریه را می‌تواند به هم بزند.

تمامی این تحولات پیامدی را برای آینده سوریه پیش بینی می‌کند که این پیامد می‌تواند مذاکره مستقیم آنکارا و دمشق باشد؛ مذاکره‌ای که نشانه‌های آن بیش از هر زمان دیگری رخنمایی می‌کند. مذاکره دمشق و آنکارا اگرچه روند بسیار دشواری است، ولی همانگونه که بشار اسد، رئیس جمهور سوریه نیز در اظهارات خود در برنامه تلویزیون دولت سوریه اعلام کرد «زمانی که مسئله منافع ملی باشد احساسات شخصی کنار گذاشته خواهد شد.» علاوه بر این فشار اپوزیسیون داخل ترکیه برای مذاکره مستقیم با بشار اسد و حمایت مردمی در نظرسنجی‌های اخیر در راستای این تحول مهم شرایط را در داخل ترکیه برای اتخاذ این سیاست تسهیل کرده است.

موضوع دیگری که می‌تواند آنکارا و دمشق را در روز‌های پیش رو پای میز مذاکره بکشاند، مسئله ادلب است. عدم خروج نیرو‌های شبه نظامی وابسته به ارتش ترکیه از ادلب بر اساس توافقنامه سوچی و افزایش فشار‌ها در چند روز اخیر بر روی ادلب و خروج این شبه نظامیان، ترکیه را در شرایط دشواری قرار داده است. آغاز یک عملیات نظامی مشترک روسی- سوری در ادلب به معنی شکست نیرو‌های تحت الحمایه ارتش ترکیه در این شهر خواهد بود و آنکارا نیز به خوبی به این مسئله واقف است، بنابراین قبل از آن که این اقدام صورت بگیرد حل این مسئله پای میز مذاکرات با گرفتن امتیازاتی در شرق فرات از دولت مرکزی به نفع آنکارا و دولتمردان آن کشور خواهد بود.

در نتیجه می‌توان اعلام کرد، شرایط در سوریه به نوعی رقم خورده است که مذاکره مستقیم ترکیه و سوریه در روز‌های پیش رو به یک موضوع محتمل تبدیل شده است. مذاکره‌ای که می‌تواند یک بار دیگر موازنه‌های به وجود آمده در سوریه را با تغییرات گسترده روبه رو کند.