بیماری کرون و کولیت زخمی چه تفاوت‌هایی دارند؟

بیماری کرون و کولیت زخمی (اولسراتیو) دو شکل رایج از بیماری التهابی روده هستند. بیماری التهابی روده اصطلاحی کلی برای برخی بیماری‌ها است که موجب بروز التهاب در روده بزرگ و روده کوچک می‌شوند. اگرچه این دو بیماری دارای برخی علائم مشابه هستند، اما برخی خصوصیات آن‌ها بسیار متفاوت هستند.

بیماری کرون و کولیت زخمی دارای علائم مشابه زیادی هستند، اما روش‌های درمان آن‌ها اعم از دارویی و جراحی دقیقا یکسان نیستند. در بسیاری موارد، یک متخصص گوارش آموزش دیده با استفاده از نتایج آزمایش‌های مختلف می‌تواند تشخیص دهد که بیماری التهابی روده یک مورد بیماری کرون است یا کولیت زخمی. با این وجود، مواردی وجود دارند که تشخیص نوع بیماری التهابی روده بسیار دشوار است.

تفاوت‌های بین این بیماری‌ها ممکن است بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده را بسیار گیج کند. همانند هر شرایط مزمن دیگری، آشنایی با بیماری و آموزش ابزاری مهم برای تبدیل شدن به یک شرکت کننده فعال در تعریف برنامه درمانی فرد است.

اگر تشخیص بیماری شما قطعی نیست، دچار هراس نشوید. در برخی افراد، تشخیص نوع بیماری التهابی روده می‌تواند به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. در حدود ۵ تا ۲۰ درصد موارد، کولیت نامشخص در افراد تشخیص داده می‌شود.

امروزه، بیماری التهابی روده راحت‌تر درمان می‌شود و دارو‌های بسیاری وجود دارند که به افراد مبتلا به اشکال مختلف این بیماری برای کنترل بهتر آن کمک می‌کنند. تفاوت‌های اصلی بیماری کرون و کولیت زخمی در ادامه بیان شده اند.

کولیت زخمی

درد در قسمت پایین سمت چپ شکم احساس می‌شود

خونریزی طی اجابت مزاج شایع است

التهاب معمولا تنها در روده بزرگ وجود دارد

التهاب پیوسته است و تکه تکه نیست

دیواره روده بزرگ نازک می‌شود

گرانولوما‌ها وجود ندارند

زخم‌ها تنها در پوشش مخاطی روده بزرگ وجود دارند

عوارض فراوانی کمتری دارند

بیشتر در افراد غیر سیگاری دیده می‌شود

بیماری کرون

درد در قسمت پایین سمت راست شکم احساس می‌شود

خونریزی طی اجابت مزاج شایع نیست

التهاب در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش وجود دارد

التهاب حالت تکه تکه دارد

روده بزرگ از ظاهر سنگفرشی برخوردار شده و دیواره آن ضخیم می‌شود

گرانولوما‌ها اغلب وجود دارند

زخم‌ها در روده بزرگ عمق بیشتری دارند

عوارض فراوانی بیشتری دارند

سیگار کشیدن می‌تواند شرایط را تشدید کند

علائم

بسیاری از علائم کولیت زخمی و بیماری کرون مشابه هستند، اما برخی تفاوت‌های ظریف نیز وجود دارند.

بیماران مبتلا به کولیت زخمی معمولا با احساس درد در قسمت پایین سمت چپ شکم مواجه هستند، در شرایطی که بیماران مبتلا به بیماری کرون معمولا (اما نه همیشه) درد در قسمت پایین سمت راست شکم را تجربه می‌کنند.

در کولیت زخمی، خونریزی از رکتوم هنگام اجابت مزاج بسیار شایع است، در شرایطی که خونریزی در بیماران مبتلا به بیماری کرون شیوع کمتری دارد.

مکان التهاب

در بیماران مبتلا به بیماری کرون، مکان التهاب ممکن است هر جایی در دستگاه گوارش از دهان تا مقعد باشد. در کولیت زخمی، روده بزرگ معمولا تنها مکانی است که تحت تاثیر قرار می‌گیرد. با این وجود، در برخی افراد مبتلا به کولیت زخمی، آخرین قسمت روده کوچک به نام درازروده یا ایلئوم نیز ممکن است درگیر التهاب شود.

الگو‌های التهاب

الگوی هر شکل از بیماری التهابی روده که در دستگاه گوارش شکل می‌گیرد، بسیار مشخص و متمایز است.

کولیت زخمی معمولا در مناطق ملتهب ادامه دارد. در بسیاری موارد، کولیت زخمی در رکتوم یا کولون سیگموئید آغاز شده و با پیشرفت بیماری در تمام روده بزرگ گسترش می‌یابد.

در بیماری کرون، التهاب ممکن است به صورت تکه تکه در یک یا تعداد بیشتری از اندام‌ها در دستگاه گوارش رخ دهد. به عنوان مثال، یک بخش بیمار روده بزرگ ممکن است بین دو بخش سالم ظاهر شود.

ظاهر

طی یک کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی، پزشک می‌تواند شرایط درون روده بزرگ را مشاهده کند.

در بیماری کرون، دیواره روده بزرگ ممکن است افزایش ضخامت خود را تجربه کند و به واسطه الگوی تکه تکه بافت بیمار و سالم، ممکن است ظاهری سنگفرشی داشته باشد.

در کولیت زخمی، دیواره روده بزرگ نازک می‌شود و التهاب پیوسته بدون وجود تکه‌های بافت سالم در بخش بیمار شکل می‌گیرد.

گرانولوما‌ها

گرانولوما‌ها سلول‌های ملتهبی هستند که به یکدیگر پیوسته و یک ضایعه را تشکیل می‌دهند. گرانولوما‌ها در بیماری کرون دیده می‌شوند، اما در کولیت زخمی وجود ندارند. از این رو، زمانی که آن‌ها در نمونه‌های بافت برداشته شده از یک بخش ملتهب دستگاه گوارش مشاهده می‌شوند، نشانگر خوبی برای این است که بیماری کرون به درستی تشخیص داده شده است.

زخم‌ها

در کولیت زخمی، غشا مخاطی روده بزرگ زخم می‌شود. این زخم‌ها فراتر از این پوشش داخلی ادامه نمی‌یابند.

در بیماری کرون، زخم‌ها عمق بیشتری داشته و ممکن است تمام لایه‌های دیواره روده بزرگ را درگیر کنند.

عوارض

در بیماری کرون، تنگی، شکاف و فیستول‌ها عوارضی غیر معمول نیستند. این شرایط در موارد کولیت زخمی کمتر دیده می‌شوند.

سیگار کشیدن

یکی از جنبه‌های گیج کننده بیماری التهابی روده تعامل آن با سیگار یا تنباکو است. سیگار کشیدن با دوره شدیدتر بیماری در بیماران مبتلا به بیماری کرون مرتبط است و ممکن است خطر عود و نیاز به جراحی را افزایش دهد.

برای برخی افراد مبتلا به کولیت زخمی سیگار کشیدن اثری محافظتی دارد، اگرچه این کار به واسطه خطرات سلامت چشمگیر خود سیگار توصیه نمی‌شود. کولیت زخمی اغلب به نام بیماری افراد غیر سیگاری شناخته می‌شود.

درمان

دارو‌ها

در بسیاری موارد، دارو‌هایی که برای درمان کولیت زخمی و بیماری کرون استفاده می‌شوند، مشابه هستند. با این وجود، برخی دارو‌ها برای درمان یک شکل از بیماری التهابی روده نسبت به موارد دیگر کارایی بیشتری دارند.

درمان رایج کولیت زخمی شامل دارو‌های ۵-آمینوسالیسیلیک اسید (۵-ASA) و کورتیکواستروئید‌ها می‌شود. دارو‌های ۵-ASA معمولا برای درمان بیماری کرون استفاده نمی‌شوند، اما کورتیکواستروئید‌ها استفاده می‌شوند.

برخی دارو‌ها تنها برای درمان یک شکل از بیماری التهابی روده یا دیگری تایید شده اند. به عنوان مثال، سیمزیا (سرتولیزوماب پگول) تنها برای درمان بیماری کرون و کولازال (بالسالازید دی‌سدیم) تنها برای درمان کولیت زخمی تایید شده است.

سایر دارو‌های جدیدتر از جمله هومیرا (آدالیموماب) و انتیویو (ودولیزوماب) هم برای بیماری کرون و هم کولیت زخمی تایید شده اند.

جراحی

برای بیماران مبتلا به بیماری کرون، عمل جراحی برای برداشت بخش‌های بیمار روده بزرگ ممکن است به تسکین علائم کمک کند، اما بیماری تمایل به عود دارد. از آنجایی که در کولیت زخمی التهاب تنها در روده بزرگ رخ می‌دهد، برداشتن اندام که به نام کولکتومی شناخته می‌شود، به عنوان یک درمان ریشه‌کن کننده در نظر گرفته می‌شود.

برداشتن تنها بخشی از روده بزرگ معمولا در بیماران مبتلا به کولیت زخمی انجام نمی‌شود، زیرا بیماری در بخش دیگری از باقیمانده روده بزرگ عود خواهد کرد. پس از یک کولکتومی، یک بیمار مبتلا به کولیت زخمی ممکن است یک ایلئوستومی یا یکی از چندین نوع کیسه داخلی ایجاد شده از روده کوچک سالم را داشته باشد.

کیسه‌های داخلی معمولا در بیماران مبتلا به بیماری کرون که باید تحت کولکتومی قرار بگیرند، ایجاد نمی‌شوند، زیرا بیماری کرون ممکن است در کیسه رخ دهد. کیسه ممکن است ملتهب شده و باید در یک عمل جراحی دیگر برداشته شود.