علت ضخامت موی بدن برخی افراد چیست؟

موی بدن بعضی از افراد بسیار کم‌حجم و کم‌رنگ است، در حالی که موی بدن عده‌ای دیگر بیشتر و تیره‌تر و ضخیم‌تر است؛ اما وقتی که موی بدنتان ناگهان تغییر می‌کند می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلی باشد که در قسمتی دیگر از بدنتان در حال روی دادن است.

موی بدن چه رشدش سریع‌تر شود، چه ضخیم‌تر شود و چه حتی بریزد، چیز‌هایی از وضعیت سلامتی‌تان می‌گوید.

عدم تعادل هورمون‌های مردانه

افزایش ناگهانی در رشد مو‌ها یا از دست دادن مو در خانم‌ها اغلب به دلیل یک عدم تعادل در هورمون‌های مردانه (اندروژن‌ها) است که به طور طبیعی هم در زنان و هم در مردان، اما به میزان‌های متفاوتی وجود دارد. مثلاً اگر تستوسترون‌تان بالا رفته باشد، نتیجه‌ی آن افزایش مو‌های زائد خواهد بود. به این عارضه هیرسوتیسم می‌گویند که عارضه‌ای ناخواسته و به صورت الگوی رشد موی مردانه است. الگوی رشد موی مردانه به معنی رشد مو بالای ناف، بالای سینه، یا بالای کمر است. بیش از هشت تار مو در اطراف نوک سینه نیز در زنان غیرطبیعی تلقی شده و هیرسوتیسم محسوب می‌شود.

الگوی طاسی مردانه در زنان هم درست مانند الگوی موی زائد مردانه، علامت تغییر در سطح هورمون‌های مردانه است. وقتی سطح استروژن طی یائسگی پایین می‌آید، در نتیجه‌ی آن، تستوسترون بالا می‌رود. خیلی از خانم‌ها متوجه می‌شوند مو‌های روی سرشان نازک شده در حالی که مو‌های صورتشان ضخیم‌تر شده است. حتی ممکن است متوجه شوید چند تار مو روی چانه‌تان هم درآورده‌اید. بله در ابتدا ترسناک است، اما کاملاً طبیعی است.

ریزش موی مرتبط با تیروئید، علائم خاصی دارد. اگر متوجه شدید بیش از یک‌سوم ابروهایتان ریخته است و ناخن‌هایتان شیاردار شده‌اند، احتمالاً به بیماری خودایمنی تیروئید مبتلا شده‌اید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک عارضه‌ای است که به دلیل عدم تعادل در هورمون‌های تولیدمثل رخ می‌دهد و تقریباً یک‌دهم خانم‌هایی که در سنین باروری به سر می‌برند به آن دچار می‌شوند. سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند مشکلاتی در تخمدان‌هایتان ایجاد کند. تخمدان‌ها تولیدکننده‌ی تخمکی هستند که هرماه در بخشی از سیکل قاعدگی آزاد می‌شود. در سندرم تخمدان پلی کیستیک، این تخمک ممکن است مشکلات رشد داشته باشد یا طی پریود و آن‌گونه که نرمال است، آزاد نشود. چنین اتفاقی می‌تواند علائمی ایجاد کند؛ مثل بی‌نظمی عادت ماهانه، آکنه بزرگسال، نازک شدن مو‌ها و یا موی زیاد در صورت، چانه یا سایر قسمت‌های بدن، و دلیل آن هم افزایش تولید تستوسترون در بدن است که محرک رشد موی زائد است.

کمبود آهن

هر کسی یک چرخه مو دارد. برخی از افراد در بهار و پاییز دچار ریزش مو می‌شوند و عده‌ای نیز در تابستان و زمستان؛ اما ریزش موی پراکنده، ریزش موی قابل توجه بدن و سرتان، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی کم‌خونی یا کمبود آهن در خونتان باشد. وگان‌ها و گیاهخوار‌ها یا زنانی که پریود‌های سنگین دارند، بیشتر در معرض کمبود آهن هستند و این می‌تواند منجر به ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها و اشتهای زیاد شود.

اگر تردید دارید که ممکن است کمبود آهن، مشکل شما باشد یا نه، برای آزمایش خون به پزشک مراجعه کنید.

کم‌کاری تیروئید

تیروئید، غده‌ای کوچک و پروانه‌ای شکل در جلوی گردنتان است که هورمون‌هایی ترشح می‌کند که کنترل‌کننده‌ی نحوه‌ی مصرف انرژی توسط بدن است. وقتی شما به اندازه کافی هورمون تیروئید ندارید، خیلی از عملکرد‌های بدنتان کُند می‌شود از جمله تولید موی بدنتان. ریزش موی مرتبط با تیروئید، علائم خاصی دارد. اگر متوجه شدید بیش از یک‌سوم ابروهایتان ریخته است و ناخن‌هایتان شیاردار شده‌اند، احتمالاً به بیماری خودایمنی تیروئید مبتلا شده‌اید.

برای آزمایش خون به پزشک مراجعه کنید تا TSH تان بررسی شود.

تغییر سطح استروژن

مقدار استروژن در بدنتان نیز می‌تواند بر موهایتان اثر بگذارد. وقتی سطح استروژن بالاست، مو نازک‌تر از حد نرمال می‌شود و وقتی سطح آن پایین است، می‌تواند سبب ریزش مو شود.

یک تغییر ناگهانی در سطح استروژن، مثلاً بعد از بارداری یا توقف مصرف قرض ضدبارداری، می‌تواند منجر به ریزش موی موقتی شود.

عوارض جانبی دارو‌ها

برخی از دارو‌ها می‌توانند اثر مستقیم بر موی بدن بگذارند. دارو‌های ضدافسردگی و ضدانعقاد خون می‌توانند سبب ریزش موی موقتی شوند که معمولاً طی پروسه‌ای به نام تلوژن افلوویوم روی می‌دهد. تلوژن افلوویوم عارضه‌ی ریزش مو می‌باشد که بعد از بارداری، عمل جراحی، کاهش وزن زیاد یا استرس شدید نیز می‌تواند رخ دهد.

برخی دارو‌ها می‌توانند سبب رشد موی بدن شوند. این دارو‌ها شامل تستوسترون، دانازول، فنی‌توئین و گلوکورتیکوئید‌ها می‌شوند.

در بیشتر موارد، تغییرات مو، دائمی نبوده و با توقف مصرف دارو پایان می‌یابند.

بیماری خودایمنی

نادر است، اما در برخی از بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن شما می‌تواند اشتباهاً به فولیکول‌های موهایتان حمله کند. نتیجه‌ی این اتفاق می‌تواند ریزش عجیب مو‌ها به صورت منطقه‌ای (طاسی منطقه‌ای)، ریزش تمام مو‌های روی پوست سر (طاسی کامل)، و یا از دست دادن تمام مو‌های سر و بدن از جمله ابرو‌ها و مژه‌ها (طاسی سراسری) باشد.

این عوارض معمولاً با استروئید‌های سیستمیک درمان می‌شوند و رویش مو‌ها می‌تواند برگردد.

در موارد نادر، احتمال وجود یک تومور

اگر هیرسوتیسم بسیار ناگهانی و شدید روی بدهد؛ مثلاً طی یک دوره‌ی شش‌ماهه، و سطح تستوسترون و DHEAS بسیار بالا باشد، ممکن است توموری وجود داشته باشد که هورمون‌های مردانه تولید کرده و پروفایل هورمون‌ها را در بدن تغییر داده است، تا حدی که یک رویش موی سریع در بدن مشاهده می‌شود. در این موارد، وجود توموری در غده آدرنال (فوق کلیوی) یا تخمدان بررسی می‌شود. البته معمول نیست، اما چیزی است که در این موارد، پزشک آن را بررسی خواهد کرد.

چه زمانی باید بابت موی بدن به پزشک مراجعه کنیم؟

هرچند تغییرات در موی بدن می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلی در سلامتی باشد، اما همیشه هم به این معنی نیست که مشکل خاصی وجود دارد. بیشتر بیمارانی که به دلیل رشد موی زائد در صورت یا بدن مراجعه می‌کنند، شرایط نرمالی دارند؛ اما اگر شما متوجه رشد مو‌های جدید، تغییر در ضخامت مو‌ها و یا مو‌های زائد روی صورت، فک، چانه و یا سینه‌تان شده‌اید، این مسئله را با پزشک متخصص پوست و مو مطرح کنید تا مطمئن شوید مشکلی وجود دارد یا نه. انجام یک بررسی و چکاپ می‌تواند مشکلات بالقوه را شناسایی کرده و در صورت لزوم، به شروع درمان کمک کند.