عفونت‌های گوش میانی در کودکان

به گزارش پارسینه؛ عفونت‌های گوش میانی که به آن‌ها اوتیت میانی (Otitis Media) نیز گفته می‌شود، بسیار شایع هستند، به‌ویژه در کودکان بین ۶ ماه تا ۳ سال. این عفونت‌ها معمولاً جدی نیستند. اگرچه خود عفونت مسری نیست، اما ویروسی که باعث آن شده می‌تواند مسری باشد. اغلب عفونت‌های گوش زمانی اتفاق می‌افتند که کودک چند روز سرماخورده باشد.

چه چیزی باعث عفونت گوش می‌شود؟

ویروس‌ها یا باکتری‌ها عامل عفونت‌های گوش میانی هستند. لوله استاش، گوش میانی را به قسمت پشتی گلو متصل می‌کند. هنگامی که این لوله به دلیل سرماخوردگی متورم می‌شود، میکروب‌ها می‌توانند از گلو به گوش میانی منتقل شده و عفونت ایجاد کنند.

چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای عفونت گوش هستند؟

• کودکان زیر ۵ سال، زیرا لوله استاش آن‌ها کوتاه‌تر است.
• کودکانی که به مهدکودک می‌روند، زیرا بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شوند.
• کودکانی که آلرژی دارند.
• کودکانی که در معرض دود سیگار هستند. (دود باعث التهاب لوله استاش شده و احتمال عفونت گوش را افزایش می‌دهد.)
• کودکانی که با شیر مادر تغذیه نشده‌اند، زیرا شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌هایی است که به مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کند.
• نوزادانی که هنگام شیر خوردن بیش‌ازحد به حالت خوابیده هستند. (شیر ممکن است وارد لوله استاش شده و باعث التهاب و افزایش خطر عفونت گوش شود.)
• کودکانی که شکاف کام دارند، زیرا لوله استاش آن‌ها اغلب دچار التهاب است.
• کودکان بومیان اینوئیت و اقوام اولیه (First Nations)، اگرچه دلیل آن هنوز مشخص نیست.
• کودکانی که مبتلا به سندرم داون هستند.

چگونه بفهمم که کودک من عفونت گوش دارد؟

کودکان بزرگ‌تر معمولاً از درد گوش شکایت می‌کنند. اما کودکان کوچکتر ممکن است نتوانند درد را بیان کنند و نشانه‌های زیر را داشته باشند:

• تب بی‌دلیل
• بی‌قراری و تحریک‌پذیری
• مشکل در خوابیدن
• کشیدن یا دست زدن به گوش‌ها
• مشکل در شنیدن صداهای آرام

برخی از کودکان مبتلا به عفونت گوش ممکن است ترشحاتی از گوش داشته باشند.

چگونه عفونت گوش تشخیص داده می‌شود؟

پزشکان با استفاده از یک وسیله‌ی مخصوص به نام اوتوسکوپ پرده‌ی گوش (غشای تمپان) را بررسی می‌کنند. آن‌ها به دنبال مایع در گوش میانی، تغییر رنگ و موقعیت پرده گوش هستند و همچنین فشار گوش میانی را بررسی می‌کنند. برخی از عفونت‌های ویروسی ممکن است باعث قرمز شدن پرده گوش شوند، اما در این موارد نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست.

درمان عفونت گوش چگونه است؟

• اگر کودک درد شدید یا تب بالا نداشته باشد، پزشک ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت صبر کند تا ببیند آیا عفونت خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر وضعیت کودک بدتر شد، باید مجدداً با پزشک تماس گرفت.
• پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد اگر:
  • کودک تب بالا (بیش از ۳۹ درجه سانتی‌گراد) دارد.
  • کودک درد شدیدی دارد.
  • علائم بیش از ۴۸ ساعت ادامه داشته باشد.
  • در کانال گوش مایع جدیدی دیده شود.

برای یک عفونت ساده، کودکان ۶ ماه تا ۲ سال معمولاً باید ۱۰ روز آنتی‌بیوتیک مصرف کنند، درحالی‌که کودکان بیش از ۲ سال معمولاً ۵ روز آنتی‌بیوتیک دریافت می‌کنند.

• پزشک ممکن است استامینوفن یا ایبوپروفن را برای کاهش درد تجویز کند.
  • ایبوپروفن فقط در صورتی که کودک به‌خوبی مایعات بنوشد، توصیه می‌شود.
  • ایبوپروفن به نوزادان زیر ۶ ماه بدون مشورت پزشک داده نشود.
• داروهای بدون نسخه (مثل شربت‌های سرماخوردگی) نباید بدون مشورت پزشک به کودکان زیر ۶ سال داده شوند. تنها استثناها استامینوفن و ایبوپروفن برای کاهش تب هستند.

کودکان معمولاً یک روز پس از شروع آنتی‌بیوتیک بهتر می‌شوند، اما دوره‌ی دارو باید کامل مصرف شود. پزشک ممکن است بعداً کودک را دوباره معاینه کند تا مطمئن شود عفونت کاملاً برطرف شده است. مایعات باقی‌مانده در گوش میانی ممکن است بدون التهاب تا چند هفته باقی بمانند.

چه زمانی کودک نیاز به قرار دادن لوله در گوش دارد؟

اگر کودک عفونت‌های مکرر داشته باشد یا به دلیل وجود مایع در گوش میانی دچار مشکلات شنوایی شود، ممکن است نیاز به لوله‌گذاری گوش داشته باشد. این لوله‌ها به متعادل کردن فشار در دو طرف پرده گوش و تخلیه مایعات از گوش میانی کمک می‌کنند.

این کار نیاز به یک جراحی کوتاه توسط متخصص گوش، حلق و بینی دارد. کودک معمولاً همان روز مرخص می‌شود.

چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟

اگر فکر می‌کنید کودک شما عفونت گوش دارد و:

• بیماری‌های جدی دیگری دارد.
• بسیار بدحال به نظر می‌رسد.
• استفراغ شدید و مکرر دارد.
• کمتر از ۶ ماه سن دارد.
• بیش از ۴۸ ساعت تب دارد.
• پشت گوش قرمز و متورم شده است.
• بسیار خواب‌آلود یا تحریک‌پذیر است.
• دانه‌های پوستی دارد.
• به‌خوبی نمی‌شنود یا اصلاً نمی‌شنود.
• درد شدیدی دارد که با استامینوفن یا ایبوپروفن کاهش نمی‌یابد.
• پس از ۲ روز درمان همچنان درد دارد.

چگونه می‌توان از عفونت گوش جلوگیری کرد؟

✅ دستان خود و کودک را مرتب بشویید.

✅ در صورت امکان، کودک را با شیر مادر تغذیه کنید.

✅ هنگام تغذیه با شیشه‌شیر، کودک را در حالت نیمه‌نشسته نگه دارید.

✅ پس از ۱ سالگی، کودک را از شیشه به لیوان عادی عادت دهید.

✅ از دود سیگار دوری کنید.

✅ واکسن پنوموکوک (Pneumococcal) را برای کودکان ۲ ماه به بالا دریافت کنید.

✅ هر سال واکسن آنفولانزا را برای کودک بزنید.

✅ اگر کودک مکرراً دچار عفونت گوش می‌شود، استفاده از پستانک را محدود کنید.

رعایت این نکات می‌تواند خطر عفونت‌های مکرر گوش را کاهش دهد.

 

منبع: https://caringforkids.cps.ca/handouts/health-conditions-and-treatments/ear_infections