روانشناسی انتقام

در مقاله بناست به روانشناسی تاریک و رازآلود انتقام بپردازیم. هر چقدر هم که بخواهیم انکار کنیم، انتقام یکی از آن احساسات غلیظی است که به هر انسانی دست می‌دهد.

آیا تا به حال کسی در حق شما بدی کرده که شما دلتان خواسته باشید آن کس را تنبیه کنید؟ این احساس در درون ما نهادینه شده است. انتقام یک نیروی درونی قوی است که ما بایستی سعی کنیم آن را درک کنیم.

علم انتقام
گروهی از محققان سوییسی، به دنبال آن بودند تا دریابند زمانی که کسی به دنبال انتقام است، چه اتفاقی می‌افتد.

آنها مغز افرادی را که لحظاتی قبل در بازی‌ای که در آزمایشگاه انجام شده بود، مورد تقلب قرار گرفته بودند را اسکن کردند.

محققان به شرکت کننده‌ها فرصت می‌دادند تا فرد متقلب را تنبیه کنند، و در طول مدت یک دقیقه‌ای که قربانی به انتقام فکر می‌کرد، فعالیت مغزیشان را ثبت می‌کردند.

محققان متوجه جهشی فوری در فعالیت عصبی در هستۀ دم‌دار مغز شدند. تصور می‌شود که این بخش از مغز، مسئول پردازش پاداش است.

این تحقیق نشان داد که انتقام گرفتن، در لحظۀ انتقام حس پاداش گرفتن را به فرد می‌دهد.

با این وجود، آنها می‌خواستند یک مورد دیگر را هم بررسی کنند: حس پاداش گیری، به دنبال انتقام تا کی ادامه می‌یابد؟


اثرات درازمدت انتقام
ما اغلب فکر می‌کنیم که انتقام گرفتن شکلی از تخلیۀ احساسی است و تلافی کردن به ما کمک می‌کند تا احساس بهتری پیدا کنیم. در فیلمها اغلب انتقام به شکلی نمایش داده می‌شود که گویی فرد پس از تلافی کار بدی که در حقش روا داشته شده، به آرامش می‌رسد. اما در حقیقت، انتقام تاثیری متضاد دارد.

اگرچه در چند لحظۀ ابتدایی پس از انتقام، حس پاداش‌گیری در مغز ما رخ می‌دهد، اما دانشمندان روانشناسی دریافته‌اند که این عمل به جای آنکه حس خصومت را در فرد کاهش دهد، ناگواری دلخوریِ اولیه را نزد فرد کش می‌دهد.

انتقام به جای آنکه عدالت را به همراه بیاورد، تنها به دایرۀ باطلی از تلافی کردن دامن می‌زند.

فرانسیس بیکن، فیلسوف بریتانیایی، در مورد انتقام گفته است: "آن کس که به انتقام فکر می‌کند، زخمی را که به مرور خوب می‌شود را تازه نگاه می‌دارد."

با انتقام چه باید کرد؟
انتقام باعث می‌شود تا زخم‌های احساسی شما سر باز کنند و وخیم‌تر شوند. حتی اگر وسوسه شوید که کسی را به خاطر بدی‌ای که در حقتان کرده تنبیه کنید، دست آخر کسی که تنبیه کرده‌اید، خودتان بوده‌اید، چرا که باعث شده‌اید که زخمتان التیام نیابد.

اما اگر در حقتان بدی شده چه باید بکنید؟ با احساس شدید تلافی کردن چه باید کرد؟ اگر به انتقام شدیداً احساس نیاز می‌کنید، چه باید بکنید؟

راه سالمی برای کنار آمدن و برخورد با احساسات وجود دارد که به شما کمک می‌کند که التیام یابید و حس پاداش‌گیری را برای مغزتان فراهم می‌آورد، بی‌آنکه آن عواقب بد را برایتان در پی داشته باشد.

انتقام سالم
روش انتقام سالم را فرانک سیناترا (خوانندۀ فقید) در یک جمله بیان کرده است:

"بهترین انتقام، دستیابی به موفقیت بزرگ است."

بار دیگر که احساس کردید شاخکهای تاریک انتقام در روحتان سرک می‌کشد، این حس قوی را در دست بگیرید و از آن را به سمت و سوی موفقیت جهت دهید.

از این نیرو در جهت اهدافتان استفاده کنید.

از این نیرو در جهت به دست آوردن آنچه میخواهید استفاده کنید.

از این نیرو در جهت رشدتان استفاده کنید.

بخش پاداش مغزتان را با فکر کردن به اینکه رسیدن به اهدافتان چقدر شیرین خواهد بود، فعال کنید. این موضوع توجه شما را به خودتان، و هدفتان معطوف می‌کند و باعث می‌شود که فردی که به شما بدی کرده، دیگر جایی در ذهنتان نداشته بود. دقیقاً درستش هم همین است.