سندرم روده تحریک‌پذیر چیست؟

اردیواری نوشت، ابتلا به این سندرم، بسیار شایع است و خیلی از افراد نمی‌دانند که به این سندرم مبتلا هستند و بارها و بارها علائم ناخوشایند آن را تجربه می‌کنند. این سندرم هم در خانم‌ها و هم در آقایان دیده می‌شود، ولی در زنان شایع‌تر است.
با دکتر محسن نجاتی، متخصص داخلی- گوارش، همراه شدیم تا درباره این سندرم شایع، بیشتر بدانیم.

همراه همیشگی آزاردهنده

سندرم روده تحریک‌پذیر، یک مشکل مزمن به حساب می‌آید که برای فرد بسیار آزاردهنده است و در تمام طول عمر، همراه فرد خواهد بود. تشدید علائم این سندرم، به شرایط روحی و روانی فرد بسیار وابسته است به طوری‌که بارها دیده می‌شود این افراد در شرایط آرام چندان با علائم درگیر نیستند. علاوه بر این، علائم مبتلایان می‌تواند برای چند سال کاهش یا توقف پیدا کند و با بروز مشکلات روانی بویژه استرس، شدت آن افزایش یابد. این‌که چرا افراد به این سندرم مبتلا می‌شوند، دقیقا مشخص نیست ولی به طور کلی، استرس در تشدید علائم این سندرم نقش بسیار مهمی دارد.

آرامش حرف اول را می‌زند

مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر، باید تا جای ممکن از قرار گرفتن در شرایط روانی‌ای که باعث تشدید علائم آنها می‌شود، پرهیز کنند. این دسته از افراد باید تا جای ممکن، از ارتباط با افرادی که باعث تنش می‌شوند، دوری کنند. همچنین قرار گرفتن در مکان‌های شلوغ و پر استرس، می‌تواند با بدتر شدن علائم همراه باشد. یکی از مهم‌ترین موارد در بهبود وضعیت مبتلایان، حفظ آرامش است و تا زمانی که آرامش در زندگی فرد وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار چندانی برای کاهش علائم ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر داشت.

غذاها را بشناسید!

شاید بسیاری از مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر تصور کنند که باید بعد از تشخیص، رژیم غذایی خاصی را دنبال کنند تا مشکلات آنها شدت پیدا نکند در حالی‌که این دسته از افراد، به رژیم غذایی خاصی نیاز ندارند. ولی به طور کلی، باید از مصرف غذاهایی که علائم آنها را تشدید می‌کنند، بپرهیزند. به عنوان مثال، برخی از مبتلایان می‌گویند که با خوردن آش، علائم آنها تشدید می‌شود در چنین شرایطی این دسته از افراد باید از خوردن آش بپرهیزند. به طور کلی مصرف برخی از خوراکی‌ها مثل شکلات، قهوه، نوشابه و...، باید در این دسته از افراد محدود شود چون این نوع خوراکی‌ها حرکات نامنظم روده را افزایش می‌دهند و همین مساله می‌تواند علائم ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر را تشدید کند.

معمایی برای پزشک ماهر!

سندرم روده تحریک‌پذیر، یکی از مشکلات شایع گوارشی است که بیشتر در سنین حدود ۲۵ تا ۵۵ سال دیده می‌شود. به طور کلی تشخیص این سندرم، به مهارت و تجربه پزشک متخصص گوارش بستگی دارد چون علائم ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، به بسیاری از بیماری‌های گوارشی شباهت زیادی دارد و باید تشخیص به‌درستی صورت بگیرد. برای تشخیص ابتلا به سندرم تحریک‌پذیر، باید آزمایشات مختلف انجام و حتی در برخی موارد از آندوسکوپی و کولونوسکوپی کمک گرفته شود.

سندرم روده تحریک‌پذیر، می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد برای مثال، دردهای منتشر شکمی (در قسمت‌های مختلف شکم بروز می‌کند) یکی از علائم ابتلا به این سندرم است. همچنین علائمی چون نفخ، تورم و اختلال در اجابت مزاج نیز در مبتلایان دیده می‌شود به طوری‌که گاهی یبوست و گاهی اسهال را تجربه می‌کنند. اختلال در حرکات دودی روده، می‌تواند برای فرد بسیار آزاردهنده باشد. شاید برخی از افراد تصور کنند که در سندرم روده تحریک‌پذیر در روده زخم وجود دارد در حالی‌که چنین باوری نادرست است و این مساله در سندرم روده تحریک‌پذیر دیده نمی‌شود.

خواب خوش در کار نیست

اختلالات خواب، یکی از مواردی است که می‌تواند تا حدودی با سندرم روده تحریک‌پذیر مرتبط باشد به گونه‌ای که آن دسته از افرادی که به مشکلات خواب مبتلا هستند، بیش از بقیه ممکن است به سندرم روده تحریک‌پذیر دچار شوند. علاوه بر این، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، دچار اختلال در خواب خواهند شد چون به طور کلی، درد می‌تواند این بیماران را از خواب بیدار کند. این افراد به دلیل اختلال خواب، در طول روز احساس خستگی خواهند داشت.

معده در چه حال است؟

آن دسته از افرادی که به سندرم روده تحریک‌پذیر مبتلا هستند، ممکن است با مشکلات معده نیز مواجه شوند و در زمانی که روده بخوبی کار نکند، احتمال اختلال در عملکرد معده نیز وجود دارد. البته این به این معنا نیست که هر فرد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، الزاما به مشکلات معده نیز مبتلاست و ارتباط مستقیمی بین این دو وجود ندارد.

اجابت مزاج را جدی بگیرید

علائم و مشکلات ناشی از سندرم روده‌ تحریک‌پذیر، یک مرتبه خود را بروز نمی‌دهد و تشخیص این سندرم معمولا اتفاقی است. به‌عبارت روشن‌تر این‌که فرد ممکن است با یک سوءهاضمه، به پزشک متخصص گوارش مراجعه کند. یکی از دلایل اصلی مراجعه این دسته از افراد به پزشک، مشکل در اجابت مزاج است. این افراد در زمان مراجعه به پزشک، عنوان می‌کنند که احساس به دفع فوری دارند، ولی زمانی که به توالت مراجعه می‌کنند، شکم‌شان کار نمی‌کند. پزشک متخصص گوارش، با گرفتن شرح حال دقیق، باید تشخیص را به درستی انجام بدهد.