خربزه + عسل = مرگ؟!
پارسینه: چند وقت پيش يكي از همكارانمان بسيار نگران و مضطرب بود. وقتي دليل اين نگراني و اضطراب را از او پرسيديم، گفت فرزندش خربزه و عسل را باهم خورده و حالا ميترسد که بلايي سرش بيايد.
چند وقت پيش يكي از همكارانمان بسيار نگران و مضطرب بود. وقتي دليل اين نگراني و اضطراب را از او پرسيديم، گفت فرزندش خربزه و عسل را باهم خورده و حالا ميترسد که بلايي سرش بيايد. او البته سري هم به سايتهاي مختلف زده بود و مطالبي درباره مرگ ناگهاني (!) در اثر خوردن همزمان خربزه با عسل خوانده بود و براي همين حال پريشاني داشت...
به همين بهانه، سراغ دكتر محمدحسين صالحي سورمقي، متخصص فارماکوگنوزي و استاد دانشکده داروسازي دانشگاه تهران رفتيم تا بيشتر با باورهاي گوناگوني که درباره تداخلهاي غذايي وجود دارد، آشنا شويم.
ــ تداخل بين موادغذايي خاصي مانند خربزه و عسل يا ماست و ماهي بهصورت علمي اثبات شده است؟
امکان تداخل غذايي با مصرف همزمان برخي موادغذايي وجود دارد اما متاسفانه تاکنون تحقيقات کامل و وسيعي روي اين تداخلها انجام نشده که بتوان نتيجه آنها را به شکل مقالههاي علمي چاپ و به آن استناد کرد. يعني بيشتر باورها در مورد تداخل موادغذايي مختلف که در ميان مردم رواج دارد، بهصورت تجربي شکل گرفتهاند. برخي از اين باورها درست و برخي ديگر نادرست هستند و نميتوان آنها را به تمام مردم با طبع و مزاجهاي مختلف تعميم داد.
ــ يعني باورها در مورد تداخلهاي غذايي را نبايد چندان هم جدي گرفت؟
نميتوانيم اين باورها را به صراحت تاييد يا تکذيب کنيم. بهطور کلي، داروها با داروها، داروها با غذاها يا غذاها با غذاها ميتوانند تداخل داشته باشند اما نکته مهم اينجاست که تداخلهاي غذايي در موارد بسيار زيادي، تهديدي جدي براي سلامت فرد نيستند و زندگي او را تهديد نميکنند، مثلا خوردن گوشت با ماست و دوغ باعث کاهش جذب آهن گوشت در بدن ميشود و به همين دليل است كه خيليها توصيه ميکنند ماست و گوشت را باهم نخوريد اما اگر كسي غذاي گوشتي را با ماست و دوغ بخورد هم مشکل حادي برايش ايجاد نميشود و فقط اختلالي در جذب آهن وعده غذايي به دليل مصرف يک ماده غذايي حاوي کلسيم به وجود ميآيد.
ــ پس نميتوان به اينکه در خيلي از سايتها آمده است خوردن خربزه و عسل باعث ميشود هم اعتماد کرد؟
بحث خربزه و عسل تفاوت دارد. زماني که عسل با خربزه مخلوط ميشود، ترکيبهاي موجود در اين دو ماده خوراکي با يکديگر واکنشي نشان ميدهند که نتيجه اين واکنش، به وجود آمدن يک ماده سفت و سخت است. به همين دليل، اگر خربزه و عسل باهم مصرف شوند، سفت شدن ماده حاصل از ترکيب آنها، باعث ميشود هضم براي دستگاه گوارش بسيار سخت شود. در يک کلام اينکه خربزه و عسل، ترکيبي ديرهضم و بدهضم است. در موارد بسيار زيادي هم ديده شده افرادي که خربزه و عسل را باهم خوردهاند، دچار دلدردهاي شديدي ميشوند. البته اين دلدردها در حدي نيستند که بتوانند منجر به مرگ يا مرگ آني افراد سالم شوند.
ــ تداخلهاي غذايي براي تمام افراد به يک صورت ايجاد ميشوند؟
نه. ممکن است برخي علايم تداخلهاي غذايي، در يک نفر به شدت بروز کند ولي فرد ديگري با خوردن همان موادغذايي، دچار هيچ عارضه يا مشکلي نشود. قدرت هضم، جذب، طبع، مزاج، تواناييهاي بدني، سن، جنس و حساسيتهاي غذايي افراد مختلف بسيار متفاوت است. آثار تداخلهاي غذايي هم در تمام افراد دنيا يکسان نيست.
ــ چرا اين همه تاکيد بر مصرف نكردن ماست و ماهي ميشود؟
اين تاکيد فقط در مورد ماست و ماهي نيست. بهطور کلي، اگر چند ماده غذايي با طبع سرد يا طبع گرم را يکجا مصرف کنيم، باعث برهم خوردن تعادل طبع بدن ميشود. به همين دليل مصرف ماست و ماهي که هر دو طبيعت سردي دارند، باهم توصيه نميشود. حالا اگر کسي اين دو ماده غذايي با طبع سرد را مصرف کرد، ميتواند براي ايجاد تعادل در بدن خود، مقداري ماده غذايي با طبع گرم مانند خرما هم بخورد.
ــ حرف آخر؟
زماني که طبع بدن از تعادل خارج شود، دچار مشکلاتي خواهد شد. به همين دليل توصيه ميشود در طول روز بهطور متعادل خوراکيهايي با طبع سرد و گرم مصرف کنيد.
منبع: هفته نامه سلامت
چرا ماهی که طبع سرد دارد در سرما بیشتر استفاده می شود