وزارت بهداشت برای کاهش بار"افسردگی"در کشور چه راهکاری دارد؟

مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت ارایه "خدمات پس از ترخیص و مبتنی بر جامعه" را حلقه‌ای گم شده در درمان بیماری‌های شدید روانپزشکی دانست و با اشاره به اجرای آزمایشی این طرح، گسترش کشوری آن را نیازمند تامین اعتبار دانست.

دکتر احمد حاجبی، ارایه "خدمات مبتنی بر جامعه" را حلقه‌ای گم شده در درمان بیماری‌های شدید روانپزشکی دانست و گفت: با توجه به اهمیت این مبحث تلاش آن است که خدمات مبتنی بر جامعه را در بخش خدمات سلامت روان جاری کرده و این سیکل معیوب فعلی را اصلاح کنیم.

وی در این باره ادامه داد: بیماری‌های شدید روانپزشکی ذاتا عود کننده هستند، معمولا به محض قطع درمان، مجددا علایم در بیماران مبتلا عود می‌کند و به دنبال عود مجدد بیماری، بیمار بینش بیمار بود‌نش را از دست می‌دهد. به این ترتیب عملا چرخه معیوبی در درمان بیماری بوجود می‌آید به طوری که بیمار با عود بیماری مواجه شده به بیمارستان مراجعه می‌کند و با بهبودی نسبی مرخص می‌شود. فرد مربوطه پس از مدت کمی به دلایل مختلف پذیرشی نسبت به درمان نداشته و بیماری مجددا عود می‌کند و به این ترتیب دوباره باید برای درمان به بیمارستان بازگردد.

حاجبی افزود: در ارایه خدمات به بیماران روانپزشکی، بیشترین هزینه‌ها به ارایه خدمات بستری به بیماران روانپزشکی شدید مربوط می‌شود. بر این اساس ارایه خدمات پس از ترخیص و مبتنی بر جامعه یعنی مراقبت‌های مستمر (continues care) برای این دسته از بیماران ضروری است. اجرای آزمایشی چنین طرحی انجام شده و خوشبختانه نتایج خوبی نیز به دنبال داشته است اما گسترش کشوری آن بودجه قابل توجهی نیاز دارد. ارایه این مراقبت‌های مستمر می‌تواند میزان عود و بستری‌های مجدد بیماران روانی شدید را کاهش دهد.

وی در عین حال تاکید کرد: البته لازم است برای بیماری‌های روانپزشکی خفیف‌تر نیز مانند افسردگی و اضطراب، سیستم مقداری تقویت شود. در این مقوله درمان مشارکتی ( collaborative care) لازم است. بیماری‌های خفیف‌تر روانپزشکی باید مراقبت‌های مشارکتی داشته باشند؛ چنین مراقبت‌هایی در تمام دنیا ارایه می‌شود. اینکه بیمار صرفا به پزشک مراجعه کند و درمان بگیرد، ضمانتی بر تداوم درمان وی نیست.

طراحی "مراقبت مشارکتی" به منظور کاهش بار بیماری‌های خفیف روانپزشکی

حاجبی به "افسردگی" به عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی اشاره کرد و گفت: بر این اساس طراحی "مراقبت مشارکتی در بیماری افسردگی" را در دستور کار داریم. به این ترتیب پس از مراجعه بیمار به پزشک که عمده مراجعات هم به پزشک عمومی است، از طریق سیستم مشارکتی و مقداری هم مراقبت‌های فعال پس از ویزیت، در صورت لزوم تحت مشاوره روانپزشک قرار می‌گیرد. مجموعه چنین اقداماتی به کاهش بار بیماری‌های خفیف روانپزشکی منجر خواهد شد.

وی در این باره افزود: با ارایه مراقبت‌های مشارکتی ارتباط خوبی میان سطح یک و دوم خدمات (روانپزشک) و ارتباط فعالی میان بیمار (از زمان انجام ویزیت) با تداوم خدمات بعدی‌اش، وجود داشته و به این ترتیب بیمار پس از بهبودی نسبی، درمان را به تصور بهبودی کامل قطع نخواهد کرد.