فلوراید درمانی، چرا و چگونه؟

همانگونه که درخبرها آمده است برنامه طرح ارتقای سلامت دهان و دندان برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی سراسر کشور ـ که جمعیت 7 میلیون و 700 هزار نفری را در بر می‌گیرد ـ درحال اجراست. این طرح، شامل سه بخش اصلی آموزش، پیشگیری و درمان می‌شود که در بحث پیشگیری، انجام وارنیش فلورایدتراپی برای تمام دانش‌آموزان، مهم‌ترین اقدام محسوب می‌شود.

مرحله اول وارنیش فلورایدتراپی طی آبان و آذر امسال و مرحله دوم آن، فروردین و اردیبهشت سال آینده انجام خواهد شد.

براساس پژوهش‌های انجام شده، وارنیش فلوراید تراپی حدود 25 تا 45 درصد در کاهش پوسیدگی دندان موثر است. جالب‌تر آن که بررسی انجام شده در کشور نشان می‌دهد، هر فرد 12 ساله به طور میانگین دو دندان پوسیده، کشیده شده یا ترمیم شده دارد که با اجرای این برنامه، می‌توان در مدت شش سال آینده، این تعداد را به یک دندان آسیب‌دیده کاهش داد.

دکتر کیوان ساعتی، متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی با تاکید بر این که فلورایدتراپی از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست که قیمت مناسبی دارد و در سطح کلان کشور قابل اجراست، می‌گوید: البته در سایر کشورها فلوراید را به آب آشامیدنی اضافه می‌کنند. با وجود این، از دیگر موارد فلورایدتراپی، انجام این درمان در مطب‌های دندانپزشکی و در منازل با استفاده از دهانشویه فلورایددار است که بسته به فقر فلوراید و خطر پوسیدگی دندان، از تمام روش‌های بالا استفاده می‌شود.

توجه داشته باشید، کاربرد موضعی ماده درمانی فلوراید از طریق تماس مستقیم با دندان‌ها می‌تواند ساختمان دندان را نسبت به روند پوسیدگی مقاوم کند و در پیشگیری از ایجاد پوسیدگی جدید نیز موثر است.

فلوراید درمانی از چه سنی؟

دندانپزشکان معتقدند، هر چه درمان با فلوراید در کودکان زودتر شروع شود، کنترل پوسیدگی بیشتر خواهد بود. با این حال برای کودکان زیر سه سال، استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید به علت اثرات تخریبی آن ممنوع است. همچنین توصیه می‌شود، از دهان شویه حاوی فلوراید برای کودکان زیر شش سال استفاده نشود. البته اگر فلوراید به درستی مصرف شود، کاملا ایمن است، ولی خوردن غلظت بالای فلوراید سبب ایجاد تهوع و استفراغ یا ایجاد لکه زرد ـ قهوه‌ای روی دندان‌ها خواهد شد.

عضو هیات مدیره انجمن متخصصان دندانپزشکی ترمیمی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: پس از سه سالگی که خطر و ریسک بلعیدن فلوراید در اطفال کم می‌شود، سن مناسب برای فلوراید درمانی آغاز می‌شود و عواملی چون شرایط اجتماعی و فرهنگی، بهداشت دهان و دندان و میزان پوسیدگی در دهان در تعیین سن مناسب برای انجام این روش نیز موثر خواهد بود.

نگذارید دندان فرزندتان بپوسد

فلوراید درمانی در کنار مسواک زدن مرتب و استفاده از نخ دندان از موثرترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی است که نسبت به سایر روش‌ها کم‌خطرتر و محافظه‌کارانه‌تر است.

عضو هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران با اشاره به مطلب فوق تاکید می‌کند: این روش از آنجا که بیشتر جنبه پیشگیری دارد تا درمان، از نظر اقتصادی بسیار به‌صرفه است و وقتی دندان‌های فردی با این روش کمتر مبتلا به پوسیدگی می‌شود، ترس مبهم از دندانپزشکی نیز کاسته می‌شود و داشتن دندان‌های سالم باعث ارتقای بهداشت جامعه نیز خواهد شد.

دکتر ساعتی می‌افزاید: نباید فراموش کنید عمده‌ترین عوامل ایجاد پوسیدگی در کودکان معطوف به تغذیه نامناسب می‌شود که شامل مصرف زیاد میان وعده شیرین و چسبنده و تمیز نکردن دندان‌ها پس از هر وعده مصرف می‌شود. از سوی دیگر، بهداشت نامناسب فردی در منزل یعنی مسواک نزدن صحیح و استفاده نکردن از نخ دندان در کنار عوامل تغذیه‌ای منجر به ایجاد پوسیدگی دندان از کودکی تا بزرگسالی می‌شود.

دندان‌ها چقدر فلوراید می‌خواهند؟

یکی از بهترین و موثرترین روش‌ها برای فلوراید درمانی در کودکان، استفاده از ژل‌های فلوراید از سوی دندانپزشکان یا در مدارس است. در این روش با استفاده از یک وسیله مخصوص، ژل فلوراید وارد دهان و بعد از چند دقیقه خارج و سبب تقویت دندان‌ها می‌شود. در چنین شرایطی بهتر است کودک بعد از فلورایدتراپی حداقل 30 دقیقه چیزی میل نکند.

بهترین زمان برای فلورایدتراپی وقتی است که همه دندان‌های شیری در دهان ظاهر می‌شوند. دندانپزشکان معتقدند، فلورایدتراپی از طریق ژل حداقل باید در دو نوبت صورت بگیرد و تداوم آن می‌تواند از طریق مصرف دهانشویه حاوی فلوراید باشد که بسته به ترکیب دهانشویه و غلطت آن، تعداد دفعاتی که باید استفاده شود از روزانه، هفتگی تا ماهانه متفاوت خواهد بود. البته درباره کسانی که پوسیدگی وسیع و درمان نشده دارند یا کسانی که مستعد پوسیدگی دندان هستند، این فواصل زمانی با صلاحدید دندانپزشک کوتاه‌تر خواهد شد.