در این چالش افراد سعی میكنند تجربیات خود از رژیمهای لاغری را به اشتراك بگذارند و طی مدت زمانی كوتاه به كاهش وزن قابل توجهی دست یابند؛ حتی گروهها و كانالهایی هم در این زمینه از طریق اپلیكیشن تلگرام تشكیل شده كه به ارائه مطالب آموزشی و پاسخگویی سوالات افراد میپردازند. متاسفانه در این میان تبلیغاتی هم از دمنوشها و بستههای لاغری و انواع رژیمها و برنامههای ورزشی غیراصولی به چشم میخورد كه میتوانند جان مردم را به خطر بیندازند. دكتر امین صالحپور، متخصص تغذیه در این مورد بیشتر توضیح میدهد.
لاغری با موبایل؛ مگه داریم؟!
این لاغری شاید واقعی نباشد!
كنترل وزن معادله سادهای دارد. برای این منظور باید بین كالریهای دریافتی و كالریهای مصرفی تعادل ایجاد شود. اگر كالریهای دریافتی بیش از كالریهای مصرفی باشد، اضافه وزن رخ میدهد. همانطور كه این اضافه وزن یكدفعه به وجود نمیآید كاهش وزن نیز یكشبه اتفاق نمیافتد؛ بنابراین باید به سیستم متابولیك بدن فرصت داد تا بتواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد. بسیاری از رژیمهای لاغری كه در فضای مجازی و بدون نظر متخصص تغذیه ارائه میشوند، این فرصت را رعایت نمیكنند و باعث كاهش وزن واقعی نمیشوند.
به عبارتی ممكن است با این رژیمها سایز یا وزن كم كنید اما باید در نظر گرفت كه كاهش وزن از توده چربی بوده است یا بافت عضلانی، استخوانی و. . . . انسان برای حفظ سلامت و تعادل بدن خود نیاز به بیش از 50 ماده مغذی دارد. رژیمهای غذایی نامعتبر اغلب تامینكننده این مواد نیستند و باعث كمخونی، پوكی استخوان، سنگ صفرا، اختلالات سیستم عصبی، ضعف بینایی، مشكلات پوستی، ریزش مو و. . . میشوند. علاوه بر این، رژیم غذایی هر فرد باید منحصر به خود او و براساس سن، جنس، سابقه بیماریها و شرایط بدنی طراحی شده باشد؛ بنابراین صحیح نیست كه یك رژیم در اینترنت قرار داده شود و همه افراد از آن پیروی كنند.
تشكیل گروه فقط با نظارت متخصص تغذیه
افرادی كه در شبكههای اجتماعی جزئیات رژیم خود را به صورت روزانه با دیگران به اشتراك میگذارند و تجربیات و نظرات خود را رد و بدل میكنند و همچنین كسانی كه از پروفایل این افراد بازدید میكنند باید این آگاهی را داشته باشند كه لزوما تمامی این موارد برای همه افراد صدق نمیكند؛ بنابراین چنین چالشها و كمپینهای لاغری تنها وقتی مفید واقع میشوند كه با مسوولیت یا هدایت یك ناظر متخصص در زمینه تغذیه تشكیل شوند. به این ترتیب اگر فردی نظر اشتباه به اشتراك بگذارد، ناظر میتواند آن را تصحیح كند و به سوالات كاربران پاسخ صحیح بدهد.
از مربیان باشگاه و آرایشگران رژیم نگیرید!
در گروهها و چالشهای لاغری اینترنتی، بعضیها اقرار میكنند كه رژیم غذایی خود را از مربی ورزشی یا محیط آرایشگاه تحویل گرفتهاند. در حالی كه باید بدانید این افراد حتی اگر مربی تربیتبدنی باشند هم به هیچوجه تخصص و دانش لازم را برای ارائه رژیمهای غذایی كاهش وزن، عضلهسازی و. . . ندارند؛ مگر اینكه در رشته تغذیه ورزشی یا سایر رشتههای مرتبط با تغذیه تحصیل كرده باشند. در غیر این صورت ارائه رژیم غیرقانونی است و توسط وزارت بهداشت و نظام پزشكی پیگیری میشود.
دمنوشهای لاغری معجزه نمیكنند
داروها و پكیجهای لاغری كه در شبكههای ماهوارهای و اینترنتی تبلیغ میشوند اغلب جنبه شیادی دارند. این محصولات در بهترین حالت بیخاصیت هستند اما خیلی از آنها عواقب جبرانناپذیری برای انسان ایجاد میكنند؛ حتی تاكنون موارد منجر به مرگ نیز بر اثر آنها گزارش شده است.
بهطور كلی تاثیر بعضی تركیبات با پایه گیاهی مانند چای سبز، جینسینگ و كافئین روی لاغری در دست بررسی است و ثابت شده كه این مواد تا حدودی سرعت متابولیسم و سوخت و ساز چربیها را بالا میبرند اما باید بدانید هیچیك از آنها معجزه نمیكند. متاسفانه تبلیغات نادرست، موضوع را طوری جلوه میدهند كه اگر برای مثال تركیب چای سبز با چند ماده دیگر را بنوشید كاهش وزن قابل توجهی پیدا خواهید كرد در حالی كه هیچ مطالعهای این موضوع را ثابت نكرده است.
مصرف این دمنوشها معمولا برای سلامت ضرری ندارد و نوشیدن چای سبز خیلی بهتر از كپسولها و پودرهای لاغری است كه به صورت غیر قانونی توسط عطاریها و فروشندههای ماهوارهای و اینترنتی عرضه میشود. بسیاری از این مواد ممكن است آلودگی نیز داشته باشند زیرا اغلب بدون نظارت و در كارگاههای مخفیانه یا محیط خانه تهیه میشوند. علاوه بر این از آنجایی كه مقدار ماده موثره موجود در آنها اندازهگیری نشده، مصرف آنها میتواند به بدن بهخصوص كلیه و كبد آسیب برساند. پس حتما قبل از مصرف هرگونه دمنوش، پودر و داروی لاغری با پزشك خود مشورت كنید.
سه اشتباه رایج در رژیمهای لاغری
با مروری كه بر عكسها و توضیحات افراد در چالش لاغری اینترنتی داشتهایم، متوجه راهكارهای خاصی شدیم كه شاید شما هم در رژیم خود از آنها استفاده میكنید. یكی از تصاویر به نازنین تعلق داشت كه در آن اقرار كرده بود صبحانه را حذف كرده است. مریم نیز عكسی از یك میلكشیك بزرگ شكلاتی به اشتراك گذاشته و نوشته بود كه به خاطر آن امشب دیگر شام نمیخورد. تصویری دیگر از شهناز بود كه یك نوشیدنی رژیمی را نشان میداد. او زیر عكس نوشته بود كه هر روز به مقدار زیاد از محصولات رژیمی استفاده میكند. اما آیا واقعا چنین رفتارهایی صحیح است؟ دكتر صالحپور به شما توضیح میدهد.
حذف صبحانه: قند، سوخت اصلی بدن برای فعالیت روزانه است؛ بنابراین باید به میزان كافی در گردش خون موجود باشد. از آخرین وعده غذایی كه شب قبل خورده میشود تا صبح حداقل هشت تا 10 ساعت زمان میگذرد و قند خون افت پیدا میكند. حال وقتی صبحانه نمیخورید، سطح قند خون بالا نمیرود و راندمان و بهره هوشی پایین میآید. علاوه بر این، افت قند باعث تحریك مراكز گرسنگی در بدن میشود. پس با حذف صبحانه نهتنها به لاغر شدن خود كمكی نمیكنید بلكه اشتهایتان نیز بیشتر شده و در وعده ناهار بیش از حد غذا میخورید. این كالریهای اضافه باعث افزایش وزن، چربی و قند خون میشوند. پس به هیچوجه صبحانه را حذف نكنید.
جایگزین كردن غذا با بستنی یا كیك: خیلی از خوراكیهایی كه به عنوان هله و هوله شناخته میشوند در علم پزشكی جانك فود (Junk Food) نام دارند؛ یعنی خوراكیهایی كه كالری دارند اما فاقد مواد مغذی لازم هستند؛ بنابراین مصرفشان ممكن است باعث سیری شكمی شود اما سیری سلولی ایجاد نمیكند زیرا سلولها به ویتامینها و مواد معدنی احتیاج دارند. از آنجایی كه این خوراكیها معمولا كالری بالایی دارند با مصرف آنها به جای وعدههای غذایی نهتنها وزنتان كاهش نمییابد بلكه از لحاظ مواد مغذی نیز دچار كمبود میشوید؛ بنابراین تنها باید در میانوعده و به مقدار محدودی از آنها استفاده كنید.
زیادهروی در مصرف محصولات رژیمی: مواد قندی در بسیاری از محصولات غذایی رژیمی، با تركیبات دیگر جایگزین میشوند تا همان حس شیرینی را ایجاد كنند اما روی قند خون اثر نگذارند و كالری كمتری داشته باشند. خیلی از جایگزینهای قند مورد تایید وزارت بهداشت و اداره استاندارد كشور و حتی سازمان غذا و داروی آمریكا هستند و در محصولات مختلف مثل نوشابهها، بیسكویتها و آبنبات و. . . به كار میروند.
بهطور كلی محصولات رژیمی یا اصلا كالری ندارند یا اینكه كالری كمتری نسبت به محصولات مشابه دارند. برای مثال نوشابه «زیرو» فاقد كالری است و نوشابه «دایت» كالری كمتری از نوشابه معمولی دارد؛ بنابراین هنگام خرید حتما باید به برچسب روی محصولات توجه كنید تا از میزان قند، چربی و كالری موجود در آن آگاه شوید. درست است كه این محصولات قند ندارند یا قندشان خیلی كم است اما ممكن است محتوای چربیشان بالا باشد. پس در مصرف آنها نباید زیادهروی كنید.
لاغری با موبایل؛ مگه داریم؟!
شوك دادن به متابولیسم هم اصولی دارد!
بسیاری از متخصصان تغذیه برای یك روز در هفته رژیم لاغری را متوقف میكنند و فرد میتواند در این روز به صورت آزاد از هر غذایی بخورد. این راهكار، هم از جنبه روحی و روانی به فرد كمك میكند هم اینكه از توقف كاهش وزن جلوگیری میكند. درواقع متابولیسم بدن بعد از مدتی خود را با میزان كالریهای دریافتی رژیم لاغری تطبیق میدهد و كاهش وزن متوقف میشود.
اما با این راهكار به متابولیسم شوك وارد شده و روند كاهش وزن ادامه مییابد؛ البته رژیمهای شوكدهنده غیراصولی نیز وجود دارند. برای مثال بعضیها رژیم سه روزه شیر موز را امتحان میكنند كه طی آن باید روزانه فقط سه لیوان شیر و سه عدد موز خورده شود. چنین رژیمهایی بدن را در معرض كمبود مواد مغذی قرار میدهند و آسیبرسان هستند.
باید به بدن خود فرصت دهید
متخصصان تغذیه معمولا دورهای سه تا شش ماهه یا طولانیتر را برای رژیمهای لاغری هدفگذاری میكنند. این موضوع شاید برای خیلی از افراد جذاب نباشد زیرا ذات انسان به گونهای است كه دوست دارد خیلی راحت در مدت زمانی كوتاه به خواسته خود برسد. برای مثال فرد یك سال بیش از نیاز خود غذا خورده و اضافه وزن پیدا كرده است. حالا برای یك مراسم عروسی طی 20 روز آینده میخواهد تمام این اضافه وزن را از دست بدهد تا لباس دلخواهش را بپوشد. چنین كاری با علم تغذیه امكانپذیر نیست. رژیمهای لاغری متخصصان تغذیه اگرچه شاید طولانیمدت باشد اما سالمترین و بهترین روش برای كاهش وزن است.
استفاده از اپلیکیشنهای لاغری موبایل حداقل خاصیتش ورزش کردنه. من شبهای قبل از شام از اپلیکیشن لاغری شکم استفاده می کنم که حداقل باعث خستگی شده و شب خواب خوبی برای به ارمغان میاره.