آیا رژیم کتوژنیک خطرناک است؟+عوارض

خبرنگار- عبدالله کاظمی: تغییرات شدید در الگوهای غذایی می‌تواند به عوارض جانبی فراتر از تغییرات وزن منجر شود. برای افرادی که رژیم کتوژنیک را پیروی می‌کنند، انجام نادرست یا طولانی مدت ممکن است خطراتی نظیر سنگ کلیه یا کمبود مواد مغذی را افزایش دهد. به علاوه، عوارض جانبی کتو شامل کمبود آب در بدن، کتواسیدوز و آنفولانزای کتو هم هستند.

این علائم را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

عوارض رژیم کتوژنیک	توضیحات عوارض
بوی بد دهان (نفس کتو)	بوی بد دهان عارضه رایج این نوع رژیم غذایی است، اما با اینحال نوعی عارضه موقتی به شمار می‌رود.
یبوست و اسهال	یبوست و حتی اسهال دو نوع از عوارض رایج در رژیم کتوژنیک هستند که اگر ادامه دار شوند، خطرات جدی به همراه خواهند داشت.
بی‌خوابی	به دلیل مصرف کم کربوهیدرات، بی خوابی به سراغ افراد می‌آید.
سنگ کلیه	رژیم کتوژنیک می‌تواند منجر به ایجاد سنگ کلیه در بسیاری از افراد شود.
ریزش مو	در برخی از افراد با شروع رژیم کتوژنیک ریزش مو آغاز می‌شود.

 

۱. ریزش مو و رژیم کتوژنیک

تحقیقات نشان داده‌اند که ریزش مو یکی از عوارض جانبی شایع در مراحل اولیه رژیم کتوژنیک است. این مشکل ممکن است به دلیل ماهیت محدودکننده و کم کربوهیدراتی این رژیم غذایی رخ دهد، که برای برخی افراد مهم و ناراحت‌کننده است.

۲. فشار خون و رژیم کتوژنیک

اگر شما دارای فشار خون پایین هستید، رژیم کتوژنیک ممکن است فشار خون شما را به طور قابل توجهی کاهش دهد. با این حال، این وضعیت برای مدت طولانی ممکن است مسائل دیگری ایجاد کند و توصیه می‌شود که با پزشک متخصص مشورت کنید.

۳. کم‌کاری تیروئید و رژیم کتوژنیک

استفاده از رژیم کتوژنیک، به ویژه در صورت داشتن کم‌کاری تیروئید، ممکن است علائم کم‌کاری تیروئید را بدتر کند؛ زیرا کربوهیدرات برای فعال‌سازی هورمون تیروئید حیاتی هستند.

۴. مشکلات گوارشی و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی شامل یبوست، اسهال، تهوع یا استفراغ شود، و اغلب اسهال بیشترین شیوع را دارد، به دلیل مشکل در جذب چربی‌های موجود در این رژیم.

۵. کیسه صفرا و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک ممکن است بر کیسه صفرا اثر گذار باشد و مصرف اضافی پروتئین می‌تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه یا بیماری کبد چرب شود.

۶. افزایش کلسترول و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک ممکن است منجر به افزایش کلسترول LDL شود، به خصوص اگر مقدار بیشتری از چربی‌های اشباع مصرف شود.

۷. دیابت و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک ممکن است سطح قند خون را به طور ناگهانی پایین بیاورد که برای افراد مبتلا به دیابت مشکل‌ساز است.

۸. سنگ کلیه و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک می‌تواند علائم سنگ کلیه را افزایش دهد، به ویژه در برخی افراد که از این رژیم برای درمان صرع استفاده می‌کنند.

۹. بوی بد دهان و رژیم کتوژنیک

بوی بد دهان یکی از عوارض شایع رژیم کتوژنیک است که معمولاً در مراحل اولیه ظهور می‌کند. وقتی بوی میوه‌ای یا بوی لاک از دهان احساس می‌شود، احتمالاً دلیل آن کتوزیس بدن است. برای کاهش این عارضه، مراقبت از دهان خود را افزایش دهید، هیدراته بمانید، مصرف پروتئین بیشتر را در نظر بگیرید یا به زمان برای بهبود این وضعیت اجازه دهید؛ چرا که این عارضه معمولاً موقت است.

۱۰. سوء هاضمه و رژیم کتوژنیک

چربی‌ها نیاز به زمان برای هضم دارند و ممکن است موجب افزایش مدت زمان سیری شود. تاخیر در تخلیه معده می‌تواند باعث پرشدن معده به طور مداوم شده و ناراحتی شکم و افزایش خطر سوزش معده شود. این مشکل معمولاً در مدت کوتاهی پس از شروع رژیم کتوژنیک رخ می‌دهد.

۱۱. خارش پوست و رژیم کتوژنیک

پیروی از رژیم کتوژنیک گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد بثورات قرمز و خارش‌دار روی پوست شود که به آن راش کتو می‌گویند. این وضعیت به نام پروریگو پیگمانتوزا در علم پزشکی شناخته می‌شود.

۱۲. گرفتگی عضلات و رژیم کتوژنیک

کمبود آب و ذخیره گلیکوژن در عضلات ممکن است منجر به گرفتگی و اسپاسم عضلات شود که از ناحیه تعادل الکترولیتی و هیدراتاسیون ناشی می‌شود.

۱۳. تپش قلب و رژیم کتوژنیک

ارتباط بین رژیم کتوژنیک و آریتمی قلبی مطرح شده‌است، زیرا مصرف بالای چربی‌ها و کمبود کربوهیدرات ممکن است منجر به اختلالات ریتم قلبی شود.

۱۴. اختلال خواب و رژیم کتوژنیک

کمبود کربوهیدرات ممکن است باعث بی‌خوابی شود، زیرا کمبود L-تریپتوفان (یک آمینواسید) موجب کاهش سطح سروتونین و ملاتونین می‌شود.

۱۵. تکرار ادرار و رژیم کتوژنیک

با شروع رژیم کتوژنیک، بدن شما از کتون‌ها به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند که منجر به تولید بیشتر ادرار می‌شود. این عارضه معمولاً یکی از عوارض این رژیم است.

۱۶. مشکلات استخوانی و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک غنی از چربی‌های اشباع است که ممکن است به مشکلات استخوانی منجر شود، به ویژه با مصرف اسیدهای چرب موجود در گوشت قرمز.

۱۷. کاهش عملکرد فیزیکی و رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک ممکن است به ورزشکاران سرعتی و ورزشکاران تیمی کمک کند، اما ممکن است در ورزش‌های با شدت بالا عملکرد را کاهش دهد.

۱۸. آنفولانزای کتو: علائم و درمان

آنفولانزای کتو یک گروه از علائم است که ممکن است دو تا هفت روز پس از شروع رژیم کتوژنیک ظاهر شوند. این علائم می‌تواند شامل سردرد، خستگی، تحریک‌پذیری، حالت تهوع، مشکلات در خوابیدن و یبوست باشد. تشخیص و درمان این علائم باید توسط پزشک انجام شود.

رژیم کتوژنیک و تنبلی تخمدان

تحقیقات نشان داده است که رژیم کتوژنیک با کمترین کالری می‌تواند به بهبود اختلالات متابولیک و تخمک‌گذاری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) کمک کند.

رژیم کتوژنیک و کبد چرب

رژیم کتوژنیک نه تنها به کاهش وزن و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند بلکه می‌تواند به بهبود کبد چرب نیز کمک کند. این رژیم غذایی همچنین فرآیند لیپوژنز (تبدیل کربوهیدرات به چربی) را کاهش می‌دهد.

خطرات طولانی‌مدت رژیم کتوژنیک

استفاده طولانی مدت از رژیم کتوژنیک ممکن است باعث کاهش فشار خون، سنگ کلیه، یبوست، کمبود مواد مغذی و افزایش خطر بیماری‌های قلبی شود.

افرادی که باید از رژیم کتوژنیک پرهیز کنند

افراد مبتلا به بیماری‌های پانکراس، کبد، تیروئید یا کیسه صفرا باید از استفاده از رژیم کتوژنیک خودداری کنند. همچنین افرادی که دیابت، فشار خون بالا یا سندرم متابولیک دارند نیز باید از این رژیم پرهیز کنند.

خطرات رژیم کتوژنیک برای زنان باردار یا شیرده

رژیم‌های کم کربوهیدرات ممکن است باعث ترشح کتون‌ها در بدن مادر شود که ممکن است برای نوزاد خطرناک باشد. شیردهی در حالت رژیم کتوژنیک ممکن است خطرناک باشد و باید با پزشک مشورت شود.

نکات پیشگیری از عوارض رژیم کتوژنیک

برای جلوگیری از عوارض رژیم کتوژنیک، مهم است که هیدراته بمانید، استراحت کافی داشته باشید، مواد مناسبی از چربی و کربوهیدرات مصرف کنید و در صورت نیاز با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

رژیم کتوژنیک یک الگوی غذایی است که شامل مقادیر زیادی چربی، مقادیر کم تا متوسط پروتئین و کربوهیدرات بسیار کم می‌شود. این رژیم معمولاً شامل مواد غذایی مانند کره، پنیر، تخم مرغ، گوشت، آجیل، روغن، غذاهای دریایی و دانه‌ها است. این رژیم علاوه بر مزایا، ممکن است عوارضی را نیز داشته باشد که در این مقاله توضیح داده‌ایم. برای دریافت راهنمایی دقیق و اطمینان از سلامتی خود، توصیه می‌شود با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.