تلاش‌ ناکام «ملک سلمان» برای دور کردن چین از ایران

به گزارش خبرنگار «پارسینه»، تحلیل گر پایگاه «گلوبالیست»، رقابت ایران و عربستان سعودی را به طور بنیادین نابرابر دانست، چرا که ایران گزینه هایی بر روی میز دارد که عربستان فاقد آن ها است.

جیمز دورسی، تحلیل گر مسائل خاورمیانه، از جمعیت، پایه های صنعتی، منابع، نیروی نظامی با تجربه، فرهنگ غنی، تاریخ امپراتوری و جغرافیایی که ایران را تبدیل به یک تقاطع بین المللی کرده است به عنوان گزینه های ایران یاد می کند، در حالی که دارایی های سنتی عربستان عبارتند از میزبانی حرمین شریفین در مکه و مدینه و پول، که در میان مدت و بلندمدت قادر به رقابت با ایران نیستند.

برتری استراتژیک ایران بیش از همه در رقابت جهانی برای شکل دادن چشم انداز آینده انرژی اوراسیا مشهود است. میشائیل تانکوم، کارشناس مسائل انرژی، بر این باور است که ایران برای موفقیت پروژه میان قاره ای و زیرساختی چین با عنوان «یک کمربند، یک جاده» نقشی محوری دارد، در حالی که عربستان چنین جایگاهی ندارد.

تانکوم در مطالعه ای که در سال 2015 منتشر کرد نشان داد که این گاز طبیعی ایران و ترکمنستان است که آینده معماری انرژی اوراسیا را مشخص می کند، نه نفت عربستان سعودی. بنابر این مطلعه، ایران می تواند گاز مورد نیاز دو بازار از سه بازار اتحادیه اروپا (از طریق ترکیه)، هند (از طریق خط لوله ایران- عمان- هند)، و چین (از طریق پاکستان یا ترکمنستان) را تامین کند.

بنابراین، چین برای آن که در موازنه قوای انرژی اوراسیا و ایجاد «یک کمربند، یک جاده» تعیین کننده باشد، باید نقشی کلیدی در معماری انرژی اوراسیا داشته باشد و این بدان معنا است که این کشورنیاز دارد تا جایگاهش را در میان دریافت کنندگان اصلی گاز ایران و ترکمنستان تضمین کند.

البته قدرت ژئوپولتیکی ایران تنها به چین گره نخورده است. با توسعه بندر چابهار توسط سرمایه های هندی و ساخت خط لوله ایران- عمان- هند از طریق دریا، یک مسیر جایگزین بالقوه برای انتقال انرژی ایران به آسیا و اروپا فراهم خواهد شد. همچنین، ایران می تواند نقشی کلیدی در تلاش های مجموعه ترنس آتلانتیک برای تقویت رابطه با هند که به منظور مقابله با خیزش چین ایجاد شده است، داشته باشد.

در عین حال، به نظر می رسد همکاری ایران با روسیه در سوریه و جاهای دیگر، فرصت طلبانه باشد و بعید است که پایدار بماند، مگر آن که روسیه بتواند روی رفتار اقتصادی ترجیحی حساب کند.

رقابت ایران و روسیه همین حالا هم در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی مشهود است و ایران تلاش می کند تا همکاری های خود در حوزه انرژی را با ترکیه تقویت کند که به ایران اجازه می دهد تا تاخت و تازهای روسیه در همسایگان شمالی خود، یعنی آذربایجان و ترکمنستان، را که تامین کنندگان اصولی گاز چین هستند را محدود کند.

تمام این موقعیت ها به ایران اجازه می دهد انتخاب های متعددی پیش رو داشته باشد.

از این رو، عربستان سعودی ممکن است در چین و فراتر از آن دوستانی پیدا کند، اما در بلندمدت، ایران همچنان کارت های بیشتری برای بازی خواهد داشت.

هرکسی که هم اکنون با ایران متحد است یا چنین اتحادی را مدنظر دارد، باید پیش از رها کردن ایران و چسبیدن به عربستان، بیشتر فکر کند.