امکان بروز شگفتی در کنگره آمریکا

در حالی که قرار است امروز (چهارشنبه) در خصوص دور جدید تحریم علیه ایران بحث شود، تعدادی از نمایندگان لیبرال دموکرات با امضای نامه‎ای خواستار توقف آن شدند.

در نامه این افراد آمده است: معتقدیم که انجام این اقدام پیش از تحلیف رئیس جمهور جدید ایران نتیجه معکوس خواهد داشت.

این نامه نشانگر اختلافی عمیق تر بین کنگره و کاخ سفید بر سر ایران است. از یک سو، دولت اوباما تحریم ها علیه تهران را در هفته گذشته کاهش داد و قصد تعامل با ایران را بر سر مسئله هستهای در ماه سپتامبر دارد و از سوی دیگر، کنگره که تحت تسلط جمهوریخواهان است، به دنبال افزایش بیشتر تحریم ها علیه صادرات نفت ایران است.

دکتر مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه، تحلیل گر و آینده پژوه سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «آنچه میان کنگره آمریکا و کاخ سفید می گذرد واقعیتی است که نمی توان به سهولت از کنار آن گذشت.»

وی ادامه داد: «افزایش سطح تحریم ها علیه ایران هم اکنون با چالش های جدی در میان هیئت حاکمه آمریکا روبرو است و این هیئت حاکمه بر آن است که به گونه ای مسئله را مدیریت کند که منافع و امنیت ملی آمریکا به عنوان هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا مورد پروا قرار گیرد.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «از یک سو در کنگره آمریکا فضای گفتمانی خاصی در جهت ایجاد یک مسیر مشخص برای تحت فشار قرار دادن ایران وجود دارد تا در این مسیر مشخص بتوان بر اساس دیدگاههای جمهوری خواهان به اهداف تعریف شده آمریکا در فضای گفتمانی مورد باور جمهوری خواهان دست یافت.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر ما شاهد ایجاد فضایی هستیم که در آن دولت آمریکا با ایران برخورد می کند. این دولت بر آن است که برخورد خود با ایران را در چارچوب نگرش های اوباما و نئو دموکرات ها به رهبری اوباما مدیریت و برنامه ریزی کند.»

وی افزود: «اوباما و همکاران وی بر این باور هستند که باید در چارچوب نگرش های برخاسته از قدرت هوشمندتر آمریکایی با ایران برخورد کرد و این قدرت هوشمندتر آمریکایی در مرحله نخست ایجاب می کند که از دیپلماسی عمومی و راههای غیرنظامی و خشونت بار در جهت ایجاد فضای مثبت برای همکاری با ایران در سطح منطقه ای و بین المللی و ورود ایران به جامعه بین المللی بهره برد.»

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: «در اینجا است که دو معنا در این قضایا موثر می شود. یکی تشکیل دولت روحانی است که در کمپین انتخاباتی نگرش های خاصی در ارتباط با مسائل مربوط به پرونده هسته ای و همکاری های بین المللی ایران با جامعه بین الملل تحت عنوان تعامل سازنده ایجاد کرده که در آن نگرش های مثبتی را در جهت تنش زدایی برای ایران در سطح منطقه ای و بین المللی دنبال می کند.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر ما شاهد یک تحرک جدی در ارتباط با مسائل خاورمیانه از سوی آمریکا هستیم. آمریکا در خاورمیانه درگیر جبهه های متفاوتی است که به طور طبیعی و عقلانی ایجاب می کند که در جبهه مستحکمی مانند ایران سطح تنش و برخورد خود را کاهش دهد.»

وی افزود: «این دو دلیل موجب شده که دولت آمریکا به رهبری اوباما در چارچوب قدرت هوشمندانه به دنبال ایجاد فضای مثبت در جهت همکاری و تعامل با ایران باشد و تحرکات جدید دولت آمریکا در تقابل با کنگره واقعیتی است که قصد دارد چراغ های سبزی را در آغاز تشکیل دولت یازدهم منتقل کند.»

مطهرنیا گفت: «ایران یکی از موضوعات مهم و اختلاف برانگیز میان دموکرات ها و جمهوری خواهان در کمپین های انتخاباتی مختلف بوده است. نه تنها در چهار ساله دوم اوباما؛ بلکه در چهار ساله نخست نیز نگرش ها و نوع رفتارهای موجود در قبال ایران میان کنگره و دولت متفاوت بوده است.»

وی ادامه داد: «با تشکیل کنگره با اکثریت جمهوری خواه، تحرک علیه ایران در کنگره راحت تر صورت گرفته و کنگره همواره توانسته حرکت هایی را علیه ایران مدیریت کند.»

وی افزود: «اما اکنون یک نکته اساسی وجود دارد و آن اینکه اینبار تحرک کنگره علیه ایران به واسطه افکار عمومی که با دولت اوباما همراهی می کند با مشکل مواجه است. به گونه ای که در نامه اخیر نمایندگان آمریکا نام20 جمهوری خواه نیز دیده می شود که خواستار تعویق تصویب تحریم های جدید علیه ایران شده اند.»

وی تاکید کرد: «لذا باید پذیرفت این بار کنگره با مشکلات جدی تری در جهت تحریم های جدید علیه ایران روبروست.»

مطهرنیا گفت: «احتمال وضع تحریم های جدید علیه ایران نسبت به گذشته کمتر است؛ اما به صورت کلی احتمال تصویب تحریم علیه ایران همواره به واسطه حضور اکثریت جمهوری خواه در کنگره وجود داشته و دارد.»

وی ادامه داد: «بنابراین در عین حال که باید از منظر عقلانی پذیرفت که این کنگره آمریکا با اکثریت جمهوری خواه است که در نهایت تصمیم می گیرد؛ اما این بار امکان بروز یک شگفتی ساز در این زمینه وجود دارد؛ یعنی ممکن است با وجود اکثریت جمهوری خواه در کنگره تحریم های جدید تصویب نشود و این امر یک شگفتی است که در کنگره با اکثریت جمهوری خواه این اتفاق بیفتد و این نشانه مثبتی است.»