۱۴ کلیدی که قفل بیکاری را باز نکرد

پارسینه-گروه اقتصادی: تازه ترین گزارش دولت حاکی از آن است که نرخ رشد اقتصادی بعد از چندین فصل، بالاخره مثبت شد و با نفت 6.4 درصد و بدون نفت 4.4 درصد شد. کارشناسان می‌گویند هر یک درصد رشد اقتصادی برابر با 100 هزار فرصت شغلی است؛ از این رو باید انتظار داشت 440 تا 640 هزار شغل جدید ایجاد شده باشد، اما در فاصله گزارش دهی دولت از پایان سال 92 تا بهار امسال بر تعداد بیکاران کشور افزوده شده است. مقامات دولتی در واکنش به این ابهام می‌گویند الزاما رشد اقتصادی به معنای ایجاد اشتغال جدید نیست!

به گزارش خبرنگار مهر، به تازگی آمارهایی از سوی دولت تدبیر و امید در حوزه رشد اقتصادی و مثبت شدن فعالیت‌ها در این بخش ارائه شده که البته واکنش‌هایی را نیز به همراه داشته است. اولین بار در هفته های اخیر رئیس جمهور به صورت رسمی اعلام کرد، نرخ رشد اقتصدی کشور مثبت شده است.

کارشناسان می گویند اینکه دولت در یکسال اخیر موفق به مهار قیمت‌های افسارگسیخته، ایجاد آرامش در بازارها و اعتمادسازی در بین مردم شده است بر کسی پوشیده نیست و بسیار نیز حائز اهمیت است اما اینها تنها مسائل اقتصاد نیست و کارهای دیگری نیز باید صورت پذیرد.

گزارش دولت از رشد 4.6 درصدی اقتصادی

بانک مرکزی در روزهای گذشته به صورت رسمی اعلام کرده نرخ رشد اقتصادی با نفت در بهار امسال پس از ماه ها تجربه رشد منفی، با 6.4 درصد مثبت شد که این رشد بدون نفت 4.4 درصد بوده است.

به عقیده کارشناسان و صاحبنظران، یکی از نشانه ها و خروجی های رشد اقتصادی کشور را باید در بهبود وضعیت بازار کار کشور جستجو کرد؛ به این معنی که اگر اقتصاد کشور به حرکت در آید و رشدی داشته باشد، بنابراین این تحرک باید تاثیر مثبتی را در ایجاد فرصت‌های جدید شغلی بازار کار برجا بگذارد.

براساس اعلام مرکز آمار ایران، تعداد بیکاران مطلق کشور در پایان سال گذشته 2 میلیون و 488 هزار و 372 نفر بود که این تعداد نه تنها در بهار امسال کاهش نیافت، بلکه با 41 هزار و 692 نفر افزایش به 2 میلیون و 530 هزار و 64 نفر در بهار امسال رسید؛ بنابراین اثر چندانی در این بخش مشاهده نمی‌شود.

به گفته کارشناسان، هر یک درصد رشد اقتصادی معادل ایجاد 100 هزار فرصت شغلی جدید در کشور است که اگر چنین فرضی را درست بدانیم، باید انتظار داشته باشیم بین 440 تا 640 هزار فرصت شغلی در چندماه گذشته ایجاد شده باشد که با اوضاع فعلی بازار کار، بعید است چنین اتفاقی افتاده باشد.

برخی مقامات ارشد دولت تدبیر و امید مانند محمدباقر نوبخت در واکنش به اینکه چرا اثری از رشدهای اقتصادی اعلام شده توسط دولت در بازار کار کشور مشخص نیست؟ می گوید: توليد براي اينکه رشد کند، بايد عوامل مختلف آن رشد داشته باشد که شامل منابع مالي، منابع انساني و منابع طبيعي است.

640 هزار شغل جدید ایجاد شد؟

معاون رئیس جمهور اظهار می دارد: بنابراين اگر سرمايه گذاري افزايش پيدا کند، لزوما به اين معني نيست که به همان مقدار نيروي انساني رشد پيدا کند، زيرا همه سرمايه گذاري ها کاربر نيستند و ممکن است براي رشد توليد از روش هاي تکنولوژي بر و فناوري بر استفاده کنيم.

مباحث مطرح شده از سوی معاون رئیس جمهور بسیار شبیه به مباحثی است که در دولت گذشته درباره عدم ارتباط بین نرخ رشد و ایجاد فرصت‌های شغلی مطرح می شد و در آن زمان نیز کارشناسان اقتصادی عقیده داشتند با نرخ رشد منفی اقتصادی نمی توان انتظار داشت اشتغال جدیدی ایجاد شود.

حال نیز همان مباحث گذشته با ادبیاتی دیگر مطرح می شود، با این تفاوت که در چند سال گذشته کارشناسان به دنبال یافتن ارتباطی بین رشد اقتصادی منفی و ایجاد میلیون‌ها فرصت شغلی جدید بودند و امروز به دنبال یافتن ارتباط بین نرخ رشد اقتصادی مثبت و عدم تاثیر آن در بازار کار!

14 ماه از زمان آغاز به کار دولت تدبیر و امید می گذرد و با وجود اینکه تاکنون آمارهای گوناگونی از موفقیت در مهار نرخ تورم و حالا درباره وقوع رشد مثبت اقتصادی ارائه می شود، اما بازار کار کشور همچنان در خواب زمستانی به سر می برد و اتفاق خاصی که حاکی از تحرک در این بازار باشد، نمی‌افتد.

در واقع، دولت تدبیر و امید تاکنون نتوانسته به یکی از مهم ترین وعده های خود درباره حل مشکل بیکاری و ایجاد رونق در بازار کار جامه عمل بپوشاند و همچنان شاهد رکود در این بازار و صف طولانی کارجویان در کشور هستیم.

همچنان بیکاری به عنوان مهم‌ترین و دستکم یکی از چند مسئله اصلی خانوار محسوب می شود و حدود یک ملیون و 200 هزارنفر از فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور که به زودی 4.5 میلیون دیگر نیز به آن افزوده می شود، با بیکاری دست و پنجه نرم می کنند.

حمید حاج اسماعیلی در گفتگو با مهر با بیان اینکه به نظر می رسد مقایسه های صورت گرفته در نرخ رشدهای جدید نسبت به وضعیت بسیار بد سال های گذشته صورت گرفته باشد، گفت: با این حال، دولت در سال گذشته در چنین ایامی نرخ رشد اقتصادی را منفی 5.6 درصد اعلام کرده بود.

گزارش‌های عجیب درباره بیکاری

این کارشناس بازار کار با تاکید بر اینکه نمی توان پذیرفت در طول یکسال و در عین حالی که چندان نشانه هایی در اقتصاد و بازار کار از رشد و تحرک وجود ندارد، اقتصاد 10 درصد راه پیموده باشد، اظهارداشت: از سوی در تولید و فروش نفت نیز پیشرفتی نداشتیم که بتوان انتظار داشت، تحرک چندانی در اقتصاد شکل گرفته باشد.

حاج اسماعیلی ادامه داد: در هر صورت اگر رشدی در اقتصاد اتفاق افتاده، باید نمود آن در بازار کار مشخص باشد. در زمان دولت دهم که رشد اقتصادی منفی بود، گزارش می‌دادند بازار کار بهبود یافته است که از عجایب بود.

وی تاکید کرد: اینکه بگویند در طول یکسال اقتصاد کشور از رشد منفی حدود 6 درصد به مثبت 6.4 درصد رسیده اما در اشتغال و بازار کار تاثیری نداشته است، پذیرش را کمی دشوار می‌کند. البته پیش تر وزیر کار اعلام کرده بود 300 هزار بیمه شده جدید در کشور به ثبت رسیده است.

این کارشناس بازار کار اظهارداشت: همچنین تغییری در وضعیت بنگاه‌های کوچک اقتصادی ایجاد نشده که بتوان از آن به عنوان نشانه ای از رشد اقتصادی مثبت یاد کرد. اگر دولت به دنبال رشد واقعی اقتصادی است، باید بنگاه های کوچک را توسعه دهد و در این بخش حرکت ایجاد کند.

به گفته حاج اسماعیلی، اشتغال در کوتاه مدت تنها از طریق بنگاه های کوچک اتفاق می افتد و از سویی در تعاونی ها نیز ظرفیت سازی های جدیدی ایجاد نشده است. در عین حال، در بخش های مالیات و بیمه و سرمایه گذاری های جدید داخلی و خارجی نیز تصمیمات موثری گرفته نشده که بتوان آنها را مبنای تحرک واقعی در اقتصاد دانست.