گل گاو زبان، آرام جسم و جان

«گل گاو زبان» با زیبایی چشم نواز گل هایش دارای خواص درمانی زیادی است که آن را محبوب خانه هر ایرانی کرده است. نوشیدن یک فنجان گل گاو زبان رنگ رخسارتان را باز می کند، به شما نشاط و شادی می دهد و حواس پنج گانه تان را تقویت می کند.
گل‌گاوزبان «Echium amoenum» گیاهی است خودرو که اغلب در دامنه کوه‌های البرز می‌روید و روستای جنت رودبار به پایتخت گل گاو‌زبان کشور معروف است. این گیاه دارای گونه‌های زیادی است و به دلیل خواص دارویی فراوان و گل‌های زیبا، بسیاری از خانواده‌ها آن را در باغچه‌هایشان می‌کارند. برگ‌ها و گل‌ها بخش‌های مصرفی این گیاه را تشکیل می‌دهند.
گل گاو زبان از سرده «Echium» بومی ایران است و با گیاه «گاوزبان» از سرده «Borage» که در اصفهان و آذربایجان و شهرهای دیگر ایران و کشورهای اروپایی می‌روید و به غلط به گل گاو زبان مشهور شده است، متفاوت است. گل‌های گل گاوزبان ایرانی درشت تر از گل‌های گیاه گاوزبان اروپایی است و خواص دارویی این دوگیاه هم کمی با هم تفاوت دارد.
گل‌گاوزبان به دلیل دارا بودن مقادیر چشمگیر پتاسیم و کلسیم بسیار ادرارآور بوده و با تحریک بدن، تبادلات سلولی را تنظیم و سیستم اعصاب را آرام و برای درمان ناراحتی‌های اعصاب به کار می‌رود.
طبیعت این گیاه در متون طب ایرانی، گرم و تر ذکر شده است. جوشانده و دم‌کرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده و بسیار نشاط ‌آور، بازکننده رنگ رخسار، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و می‌تواند حواس‌پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد.
دم‌کرده گل‌‌گاوزبان برای درمان سرماخوردگی همراه با تب، تسکین سرفه، از بین بردن ورم حفره‌های بینی، گرفتگی صدا، تنگی نفس، درد گلو و درمان ناراحتی‌های مجاری تنفسی بسیار مفید است.
منیزیم موجود در گل‌گاوزبان ضدسرطان بوده و به دلیل دارا بودن «آلکالویید» می‌تواند ضد حساسیت، ضد‌روماتیسم و ضد التهاب باشد.
این گیاه باعث کاهش تب در بیماری‌هایی چون سرخک، مخملک، آبله و کهیر می‌شود.
در برخی کشورها برگ‌های تازه گل‌گاوزبان را به علت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد می‌ریزند. گل‌های تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد و وقتی در آب خیسانده شود و با آب‌لیمو و شکر مخلوط شود، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاط‌انگیز و خنک‌کننده است.
گل‌گاوزبان علاوه بر خواص درمانی فوق تصفیه‌کننده‌خون، ضداسپاسم، محرک غدد آدرنال، مقوی قلب و عروق، نرم‌کننده مجاری تنفسی، خلط‌ آور، شیرافزا و مسهل است.
دم‌کرده گل‌گاوزبان به همراه سنبل‌الطیب و لیموعمانی یک نوشیدنی نشاط ‌آور و آرام‌بخش است و تپش قلب را کم می کند؛ به همین دلیل استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه می‌شود.
به دلیل طبع گرمی که دارد و خاصیت آرام بخشی اش برای تسکین دردهای قاعدگی مفید است.

مصرف گل گاو زبان برای چه کسانی خطرناک است؟
گیاهان خانواده گاو زبان دارای «آلکالوییدهای پیرولیزیدینی» هستند که به عنوان سموم گیاهی شناخته می شوند. گیاهان دارای این آلکالوییدها عامل مرگ و میر و بیماری زایی در پستانداران از جمله انسان ها هستند.
در گل گاو زبان ایرانی مقدار این آلکالویید کم است و نمی تواند باعث مسمومیت شود؛ اما اگر همین مقدار کم به مدت طولانی مصرف شود می تواند مسمومیت کبدی ایجاد کند. به ویژه در کسانی که پیش زمینه بیماری های کبدی دارند؛ مثل مبتلایان به کبد چرب، سیروز کبدی، هپاتیت و...
همچنین گل‌ گاوزبان به علت داشتن آلکالویید برای زنان حامله و شیرده مضر است. مصرف بیش از 5 روز مداوم این گیاه ممکن است باعث عادت شود؛ بنابراین پس از 5روز استفاده از آن در صورت نیاز، 3روز فاصله انداخته و سپس دوباره مصرف کنید.
باور غلطی وجود دارد که به مبتلایان به فشار خون بالا که دچار فشارهای عصبی می شوند گل گاو زبان می دهند در حالیکه گل گاو زبان فشارخون را افزایش می‌دهد و نباید مبتلایان به فشارخون از آن استفاده کنند. اگر فشار خون دارید باید گل گاو زبان را همراه مصلح آن -لیمو عمانی- مصرف کنید.

چند توصیه در مصرف گیاهان دارویی

اگر در حال مصرف داروهای شیمیایی اعصاب هستید و قصد استفاده از گیاهان دارویی را دارید حتما پزشکتان را در جریان بگذارید، چرا که تداخل دارویی ممکن است به ضررتان باشد.
برای خرید گیاهان دارویی به عطاری‌هایی بروید که محصولاتشان در مجاورت نور آفتاب نباشند‌. گیاهان باید به صورت کاملا خشک در بسته‌های بهداشتی پلمب شده و دارای اسم، نشانی، تاریخ مصرف و دیگر مشخصات
باشند.
بعد از باز کردن بسته گیاه دارویی، بلافاصله آن را درون یک شیشه دردار و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.

منبع:بهداشت نیوز