.svg)
بررسی ۳۰ سال تئاتر
پارسینه: افزایش تعداد نیروهای تحصیل‌کرده در حوزه تئاتر و هنرهای نمایشی به گواه بسیاری از اهالی تئاتر، مهمترین نقطه قوت بخش بعد از انقلاب تئاتر است.
افزایش تعداد نیروهای تحصیل‌کرده در حوزه تئاتر و هنرهای نمایشی به گواه بسیاری از اهالی تئاتر، مهمترین نقطه قوت بخش بعد از انقلاب است. هر چند که عدم تناسب تعداد سالنهای تئاتری در قیاس با قشر تحصیل‌کرده در این رشته، گاهی باعث هدر رفتن نیروهایی می‌شود که درصورت مناسب بودن شرایط، می‌توانستند نیروی بالفعل باشند.
تئاتر بعد از انقلاب مشخصه‌هایی مخصوص به خود دارد.این مشخصه‌ها بیشتر جنبه صوری دارد تا جنبه ارزشی و حتی تکنیکی و کیفی. در تئاتر بعد از انقلاب نسبت به قبل از انقلاب هیچ نظریه و تئوری جدیدی ارایه نشده است، نه از طرف مدیران و نه از طرف هنرمندان و نه از طرف ما که ادعا داریم. در هر صورت فقدان یک نظریه جدید موجب شده است که به لحاظ کیفی تئاتر ما همان تئاتری باشد که بود، به علاوه یک کمیت متفاوت و یک صورت نسبتا تغییر یافته. درست است که تعداد سالنهای ما تقریبا همان تعداد سالن‌هایی است که قبلا بوده به جز سالنهای کوچکی که تازه ساخته شده است، اما تعداد جشنواره‌ها خیلی فراوان شده و تعداد تولیدات تئاتر را افزایش داده است، حتی اگر بسیار محدود اجرا شوند اما همین تولید زیاد بسیار مطلوب است. فارغ التحصیلان تئاتر نیز افزایش پیدا کرده‌اند و به همین نسبت اشتیاق تماشاگران افزایش یافته است.»
«دانشجویان تئاتر در مقطع کارشناسی ارشد امروزه این دغدغه را پیدا کرده‌اند که دست کم به این نظریات لازم و ضروری بیندیشند و در قالب پایان نامه‌ها به آن اهتمام بورزند. امیدوارم روزی مجموعه این تفکرات، به صورت نظریات قابل اتکا در تئاتر کشور جا بیفتد و پاسخگوی نیازهای فرهنگی هنری مردم ایران در حوزه تئاتر باشد و مدیران هم حمایت کنند.»
جمعیت تحصیل‌کرده تئاتر رو به فزونی گذاشته است و جوانها با همین شرایط موجود از درخشندگی ویژه‌ای برخوردارند. از نظر کمی و کیفی جایگاه هنردوستان و هنرمندان تئاتر اصلا قابل مقایسه با هیچ دوره‌ای نیست. آنچه به‌عنوان کاستی می‌توان به آن اشاره کرد این است که برای این سرمایه عظیم از برنامه مدونی که بتواند به صورت نهادینه در جهت اهداف جامعه استفاده بشود، خبری نیست. این کارگردان معتقد است که سرمایه کنونی که به نوعی سرمایه ملی محسوب می‌شود در حال حاضر رها شده و آن طور که باید از آن استفاده نمی‌شود. در مقابل او میزان انتشار کتاب، ترجمه، چاپ مقالات، برگزاری همایش‌ها، نشست‌های پژوهشی و آسیب شناسی تئاتر را مثبت ارزیابی کرده و می‌گوید: «این آمار از نظر کمی به هیچ وجه قابل قیاس با مقطع دیگری نیست.»
عزیزی میافزاید:
«در حال حاضر نهادهای ارزنده‌ای در کشور شکل گرفته که کوشش می‌کنند از مقوله هنرهای نمایشی حمایت کنند و برنامه ارایه دهند. راه‌اندازی مراکز آموزش عالی در رابطه با تئاتر و تمایل نیروهای جوان و آموزشی به این هنر، تعدد نهادهای مربوط به تئاتر و...اینها در واقع نشان‌دهنده و بازگو کننده این موقعیت هاست. این سرمایه عظیم و این دانایی ارزنده است که باید فکر اساسی برای آن صورت بگیرد. کوشش کارگزاران امر نمایش ثابت کرده است که این موج توفنده نیاز به برنامه‌ها و جایگاه مشخص و تعریف شده‌ای دارد هرچند در نهایت باید به کسانی که کوشش می‌کنند و در امر نمایش فعال هستند، خسته نباشید گفت. میزان فعالیت و مسئولیت‌پذیری این افراد است که باعث تسریع در رسیدن به تئاتری می‌شود که می‌تواند نیازهای این فراخوان عمومی را تحت عنوان تئاتر ملی و اتحاد ملی به خوبی رقم بزند.»
مریم معترف در بیان وضعیت تئاتر در دوران بعد از انقلاب، در ابتدا به مقایسه کمی پرداخته و می‌گوید: «قبل از انقلاب تعدادی سالن تئاتر داشتیم که در آنها نمایش‌های مختلفی اجرا می‌شد. این تعداد سالن در آن زمان، می‌توانست پاسخگوی جمعیت ما و تعداد فارغ التحصیلان تئاتر باشد. در آن دوره حتی تعدادی نمایش در تالار سنگلج و تعدادی از نمایش‌ها نیز در شهرستانها روی صحنه می‌رفت. عده‌ای از راه تئاتر به راحتی ارتزاق می‌کردند اما از زمانی که کم کم دانشکده‌های هنری تأسیس شد و تعداد فارغ التحصیلان این حوزه رو به فزونی گذاشت، دیگر این تعداد سالن نمایش جواب گوی تقاضا در این حوزه نبود. ضمن اینکه بعضی از سالنهای نمایش نیز تغییر کاربری دادند و به بعضی نهادهای دیگر واگذار شدند.
یک کارگردان تئاتر معتقد است:
«در دوران بعد از انقلاب، با افزایش تعداد فارغ التحصیلان تئاتر متأسفانه شرایط برای ادامه کار آنها مهیا نشد که این باعث به حاشیه‌رفتن عده زیادی از آنها گردید. . برای بهبود اوضاع باید سالن‌هایی در سراسر ایران ساخته شود تا مردم به تئاتر روی بیاورند و با آن غریبه نباشند. اگر سالن‌هایی نظیر سالن چهارسو در ابعاد وسیع در تمام سطح شهر تهران و شهرستانها ساخته شود، از این طریق هم برای جوانان فعال در عرصه این هنر اشتغال‌زایی می‌شود و هم فضایی فرهنگی برای استفاده مردم مهیا خواهد بود.»
---------------------------------------
منبع: هفته نامه پنجره
نویسنده : الهام اناری
ارسال نظر