نگاهی به دنیای شاعری احمد عزیزی

این شاعر درپی درگذشت احمد عزیزی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که دهه ۶۰، دهه احیای قالب‌های ادبی بود، اظهار کرد: تعدادی از شاعران سنتی به سمت احیای قالب‌های ادبی رفتند. بیشتر شاعران در قالب غزل شعر می‌گفتند، برخی هم به سمت احیای قالب قصیده رفتند که چندان موفق نشدند و در صحنه ادبیات پس از انقلاب نقش موثری نتوانستند ایفا کنند؛ اما قالب مثنوی به لطف دو تن از شاعران؛ علی معلم دامغانی و احمد عزیزی به یکی از قالب‌های پرطرفدار تبدیل شد و بعدها دنباله‌رو پیدا کرد. احمد عزیزی در دهه ۶۰ یکی از احیاگران قالب مثنوی بود.

او درباره زبان احمد عزیزی نیز گفت: زبان او دارای یک نظام نشانه‌شناسی عرفانی و فلسفی بود زیرا مطالعه‌اش در همین زمینه‌ها بود و گرایش و علاقه زیادی به عرفان داشت.

کاکایی با بیان این‌که عزیزی نثر هم می‌نوشت اظهار کرد: او در نثرهایش شطحیات خود را مطرح می‌کرد، که بیشتر آرایش زبان بود و تعابیر استعاری به کار می‌برد. سبکش به خاطر نوع بخصوصی از نظام نشانه‌شناسی فلسفی - عرفانی ویژه بود.

او با بیان این‌که احمد عزیزی به شعر شیعی تعهد داشت و شعر آیینی در کارهایش برجسته بود گفت: زمانی که می‌گوییم کسی شاعر اهل بیت (ع) است یعنی بسامد بالایی از کارهایش مربوط به اهل بیت (ع) است؛ از این جهت احمد عزیزی برجستگی و ویژگی خاصی داشت و شاعر آیینی بود.

این شاعر با بیان این‌که احمد عزیزی در غزل‌ توفیق چندانی نداشت، خاطرنشان کرد: غزل‌های عزیزی هم رنگ و بوی مثنوی‌هایش را دارد، اما در غزل توفیق چندانی پیدا نکرد. درخشش احمد عزیزی در نثرها و مثنوی‌هایش است، بخصوص در کتاب «کفش‌های مکاشفه» که نقطه اوج سبک ویژه و بروز نماد و نشانه‌های زبان او بود.

کاکایی اظهار کرد: عزیزی دنباله‌رو برجسته‌ای نداشت، زیرا فضای زبانی او به شکلی بود که اگر کسی می‌خواست دنباله‌رو او باشد باید همان اطلاعات و همان تعابیر را تکرار می‌کرد. زمانی که خلاقیت در حوزه زبان، تعابیر و ترکیب‌سازی باشد معمولا دنباله‌رو پیدا نمی‌کند. از دیگر شاعرانی که دنباله‌رو نداشتند مرحوم طاهره صفارزاده و نصرالله مردانی بودند.

او همچنین خاطرنشان کرد: دنباله‌رو نداشتن به معنای اثرگذار نبودن نیست؛ منظورم از دنباله‌رو بودن مقلد بودن است. شعر احمد عزیزی مقلد نداشت اما اثرگذار بود. شعر احمد عزیزی برای خیلی از شاعران الهام‌بخش بود؛ به‌طور مثال تعبیر «یاس» در شعر عزیزی که بعدها در آثار خیلی از شاعران دیگر تکرار شد.

این شاعر یادآور شد: تقابل فلسفه و عشق موضوع خیلی از آثار عزیزی بود و به نوعی اثر محتوایی بر خلق آثار شاعران داشت.

او اظهار کرد: دو گرایش عمده در شعرهای عزیزی وجود داشت؛ حوزه معرفت‌شناسی عرفان، که بیشتر بحث وحدت وجود، بحث ارتباط با خداوند، طبیعت و انسان و مفاهیم عام مذهبی و دینی است و بخشی هم مسائل مربوط به مذهب، مبارزات امام حسین (ع)، حضرت زینب (س) و حضرت ابوالفضل (ع). در این دو حوزه شعرهای فراوانی داشت و به خاطر زیبایی آثار و مورد توجه بودن حتما تأثیرگذار بوده است.

احمد عزیزی که از ۱۵ اسفندماه سال ۱۳۸۶ درپی کاهش سطح هوشیاری به اغما رفت و در بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه بستری بود روز دوشنبه، ۱۶ اسفندماه پس از ۹ سال ماندن در کما از دنیا رفت.