کفاره و قضای روزه در چه مواردی واجب می‌شود؟

در ایام ماه مبارک رمضان ممکن است روزه‌داران مؤمن به دلایل مختلف روزه‌شان باطل شده باشد، اما آگاهی ندارند که آیا باید کفاره آن را بدهند و یا قضای آن را به جا آورند؛ در همین زمینه بر اساس احکام رهبر معظم انقلاب به موارد وجوب پرداخت کفاره و یا قضای روزه می‌پردازیم.

قضا دارد، کفاره واجب است
هرگاه در ماه مبارک رمضان کارهایی که روزه را باطل می‌کند را از روی عمد و اختیار و بدون عذر شرعی انجام دهد، علاوه بر این که روزه‌ او باطل می‌شود و قضا دارد، کفاره نیز بر او واجب است اعم از این که هنگام انجام مفطر، عالم به وجوب کفاره باشد یا نه.

قضا دارد، کفاره واجب است
اگر فردی به خاطر عذری احتمال دهد که روزه‌ی ماه مبارک رمضان بر او واجب نیست و به همین دلیل روزه نگیرد، ولی بعداً معلوم شود که روزه بر او واجب بوده، علاوه بر قضا، کفاره هم بر او واجب است. (صرف احتمال عدم وجوب روزه‌ی ماه مبارک رمضان برای افطار کافی نیست). بلی اگر افطار به علت ترس از ضرر باشد و ترس هم منشأ عقلایی داشته باشد کفاره ندارد، ولی قضا بر او واجب است.

قضا دارد، کفاره واجب نیست
اگر به سبب بی‌اطلاعی از حکم شرعی، کاری را انجام دهد که روزه را باطل می‌کند،‌ مثل این که نمی‌دانست سر زیر آب کردن روزه را باطل می‌کند و سر زیر آب کرد، روزه‌اش باطل است و باید آن را قضا کند، ولی کفاره بر او واجب نیست.

قضا دارد، کفاره واجب نیست
اگر به جهتی باطل کردن روزه برای او جایز یا واجب شود، مانند این که او را مجبور کنند کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، یا برای نجات جان غریق خود را در آب بیاندازد، در این صورت، کفاره بر او واجب نیست، ولی باید قضای آن روز را به جا آورد.