امروز در تاریخ/ نامه سفارت انگلستان به دولت متبوع و برکناري و تبعيد عين الدوله
پارسینه: منبع: http://www.iranianshistoryonthisday.com / نوشیروان کیهانی‌زاده
|
|
عين الدوله
|
34 روز پس از امضاي فرمان مشروطيت، مظفرالدين شاه قاجار در ظاهر براي جلب مشروطه خواهان و در باطن بر اثر فشار انگلستان، 8 سپتامبر 1906(شهريور 1285 خورشيدي) بلافاصله پس از تاييد آيين نامه انتخابات مجلس، حكم بركناري عين الدوله (عبدالمجيد ميرزا) را از رئيس الوزرايي صادر و وي را از تهران تبعيد كرد. عين الدوله از مخالفان مشروطه شدن سلطنت بود و با اين كار ضديت فراوان كرده بود و چندبار هم از انگليسي ها خواسته بود كه از ادامه حمايت از مشروطه شدن ايران دست بردارند. طبق خاطرات بعضي رجال آن دوره، عين الدوله بارها گفته بود كه در شرايط موجود، مشروطه جز تامين منافع تني چند از رجال و بازرگانان و باز شدن هر چه بيشتر دست انگليسي ها چيز ديگري عايد نخواهد كرد و سودي براي عوام الناس نخواهد داشت . وي ازجمله كساني بود كه مشوقان به سفارت انگلستان را خائن مي پنداشتند. اسنادي كه بعدا انتشار يافت نشان داد كه چند روز پيش از بركناري عين الدوله كه در جبار بودن او ترديد نيست رئيس هيات نمايندگي انگلستان در تهران به لندن گزارش كرده بود كه دولت روسيه كه روي دربار قاجاريه نفوذ فراوان دارد مظفرالدين شاه را تشويق به پس گرفتن
امضاي خود و لغو فرمان مشروطيت و دست كم تعليق آن مي كند .در اين گزارش ضمن اشاره به نگراني دولت روسيه از وضعيت خود و مستعمراتش در قفقاز از تحول اخير ايران، نوشته شده است كه دولت روسيه از اين كه سفارت انگلستان در تهران از متحصصنين به خوبي پذيرايي و توجه مردم را نسبت به خود جلب كرده است حسادت و احساس شكست مي كند و به همين لحاظ هرچه بيشتر به شاه نزديك شده است. دوستي شاه با دربار روسيه اينك بيش از هروقت ديگر است و عين الدوله از استفاده از هر فرصتي بر ضد منافع انگلستان خودداري نمي كند.
برخي از مورخان ، پناهنده شدن شماري از تبريزيان معترض به ظلم و استبداد محمد علي ميرزا وليعهد وقت به كنسولگري انگلستان در آن شهر در پايان شهريور ماه 1285 را نتيجه تشويق آنان از سوي عوامل انگلستان و جزئي از رقابت انگلستان و روسيه دانسته اند.
اين تحولات درست يك سال پيش از امضاي قرارداد سن پترزبورگ و تقسيم ايران به دو منطقه نفوذ صورت گرفت.
|
|
|
|
عين الدوله
|
34 روز پس از امضاي فرمان مشروطيت، مظفرالدين شاه قاجار در ظاهر براي جلب مشروطه خواهان و در باطن بر اثر فشار انگلستان، 8 سپتامبر 1906(شهريور 1285 خورشيدي) بلافاصله پس از تاييد آيين نامه انتخابات مجلس، حكم بركناري عين الدوله (عبدالمجيد ميرزا) را از رئيس الوزرايي صادر و وي را از تهران تبعيد كرد. عين الدوله از مخالفان مشروطه شدن سلطنت بود و با اين كار ضديت فراوان كرده بود و چندبار هم از انگليسي ها خواسته بود كه از ادامه حمايت از مشروطه شدن ايران دست بردارند. طبق خاطرات بعضي رجال آن دوره، عين الدوله بارها گفته بود كه در شرايط موجود، مشروطه جز تامين منافع تني چند از رجال و بازرگانان و باز شدن هر چه بيشتر دست انگليسي ها چيز ديگري عايد نخواهد كرد و سودي براي عوام الناس نخواهد داشت . وي ازجمله كساني بود كه مشوقان به سفارت انگلستان را خائن مي پنداشتند. اسنادي كه بعدا انتشار يافت نشان داد كه چند روز پيش از بركناري عين الدوله كه در جبار بودن او ترديد نيست رئيس هيات نمايندگي انگلستان در تهران به لندن گزارش كرده بود كه دولت روسيه كه روي دربار قاجاريه نفوذ فراوان دارد مظفرالدين شاه را تشويق به پس گرفتن امضاي خود و
لغو فرمان مشروطيت و دست كم تعليق آن مي كند .در اين گزارش ضمن اشاره به نگراني دولت روسيه از وضعيت خود و مستعمراتش در قفقاز از تحول اخير ايران، نوشته شده است كه دولت روسيه از اين كه سفارت انگلستان در تهران از متحصصنين به خوبي پذيرايي و توجه مردم را نسبت به خود جلب كرده است حسادت و احساس شكست مي كند و به همين لحاظ هرچه بيشتر به شاه نزديك شده است. دوستي شاه با دربار روسيه اينك بيش از هروقت ديگر است و عين الدوله از استفاده از هر فرصتي بر ضد منافع انگلستان خودداري نمي كند.
برخي از مورخان ، پناهنده شدن شماري از تبريزيان معترض به ظلم و استبداد محمد علي ميرزا وليعهد وقت به كنسولگري انگلستان در آن شهر در پايان شهريور ماه 1285 را نتيجه تشويق آنان از سوي عوامل انگلستان و جزئي از رقابت انگلستان و روسيه دانسته اند.
اين تحولات درست يك سال پيش از امضاي قرارداد سن پترزبورگ و تقسيم ايران به دو منطقه نفوذ صورت گرفت.
.svg)
مرگ بر روسیه