چگونه میزان چربی بدن را محاسبه کنیم؟

انباشت بیش از حد بافت چربی می‌تواند باعث پسرفت شاخص‌های سلامتی از جمله میانگین طول عمر یا کاهش کیفیت زندگی شود.

در ادامه با ۴ روش محاسبه چربی بدن آشنا شوید:

۱. کالیپر یا روش چشمی

یکی از اصلی‌ترین مکان‌های ذخیره در بدن انسان زیر پوست است؛ برای بررسی کافیست به آینه‌ای قدی مراجعه کرده و و ظاهر خود را بررسی کنید؛ در صورت دیدن شکل عمومی عضلات خود در نقاط مختلف بدن شما می‌توانید امیدوار باشید که در وضعیت خوبی به سر می‌برید و یا اینکه از دستگاه کالپر استفاده کنید. این روش به علت دقت پایین استفاده زیادی برای محاسبه چربی بدن ندارد.

۲. وزن‌کشی زیر آب

همگی ما آزمایش ارشمیدس برای تشخیص مقدار طلا و نقره بکار رفته در تاج پادشاه را یادمان هست؛ این روش از قانون ارشمیدس برای سنجش میزان بافت چربی، استخوان و عضله بدن استفاده می‌کند.

در این روش فرد به طور کامل در یک محفظه آب غوطه‌ور شده و با توجه به میزان آب خارج شده از محفظه درصد هر یک از بافت‌های بدن فرد مشخص می‌شود. این روش پس از روش چشمی قدیمی‌ترین روش محاسبه میزان چربی بدن فرد محسوب می‌شود ولی به علت نبود امکانات استفاده از این روش در محاسبه چربی بدن برای عموم در دسترس نیست.

۳. اسکن DEXA

این اسکن دقیق‌ترین روش ممکن برای تشخیص درصد بافت‌های مختلف و محاسبه چربی بدن محسوب می‌شود. در این روش با استفاده از تابش اشعه DEXA ضعیف شده به بدن و تحلیل امواج بازتاب شده میزان و تراکم هر یک از بافت‌ها در هر نقطه از بدن با دقت ۹۸ درصد مشخص می‌شود. به علت قیمت بالا این دستگاه در حال حاضر بیشتر برای سنجش تراکم استخوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. BMI

BMI یا "شاخص توده بدنی" فورمولی ریاضیست که در سال‌های ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۰ توسط دانشمندی بلژیکی به نام آدولف کوتله ابداع شد. این روش با الهام از روش وزن زیر آب به انداره گیری حجم نسبی توده بدن پرداخته و سپس آن را در نموداری که براساس آمار گرفته شده از افراد معمولی سالم قرار می‌دهد تا نسبت حجم بدنی هر فرد را به عموم مردم بسنجد. نمودار سنجش برای مردان براساس بدنی متشکل از ۱۵ درصد چربی، ۱۵ درصد استخوان، ۴۵ درصد عضله و ۲۵ درصد دیگر بافت‌ها تعیین گشته و در زنان از ۲۷ درصد چربی، ۱۲ درصد استخوان، ۳۶ درصد عضله و ۲۵ درصد دیگر بافت‌ها تعیین شده است.

شاخص BMI با تقسیم وزن بر مجذور قد، میزان وزن در هر متر مکعب از بدن شما را می‌سنجد؛ براین اساس وزن مناسب مواد تشکیل بدن در مردان در هر متر مکعب باید بین ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم و در زنان بین ۱۹ تا ۲۴ کیلوگرم باشد. این روش به علت سهولت در استفاده و دقت نسبتا بالا روش اصلی مورد استفاده در محاسبه حجم بدن افراد در مراکز مختلف محسوب می‌شود.

این شاخص بین مردان در سنین مختلف به ترتیب زیر دچار تغییر می‌شود.

۱۹-۲۴ سال = ۲۲ کیلوگرم بر متر مربع
۲۵-۳۴ سال = ۲۳ کیلوگرم بر متر مربع
۳۵-۴۴ سال = ۲۴ کیلوگرم بر متر مربع
۴۵-۵۴ سال = ۲۵ کیلوگرم بر متر مربع
۵۵-۶۴ سال = ۲۶ کیلوگرم بر متر مربع
۶۵ سال به بالا = ۲۷ کیلوگرم بر متر مربع

*این شاخص در زنان در تمامی سنین یک کیلو گرم بر متر مربع از مردان پایین تر است.

در این فرمول همواره درصد استخوان بدن ثابت محسوب می‌شود؛ در صورت ابتلا به پوکی استخوان این فورمول دچار اشتباه خواهد شد.

نکته ۲:
به علت بالاتر بودن نسبت وزن به حجم عضله نسبت به چربی این فرمول در تشخیص نسبت وزن به حجم ورزشکاران و افراد دارای درصد عضلانی بالا مثل ورزشکاران حرفه‌ای دچار اشتباه می‌شود.

منبع: بهداشت نیوز