گوناگون

تنهایی، عاقبت تلخ بیماران روان

تنهایی، عاقبت تلخ بیماران روان

پارسینه: آن سوی دیوار مراکز نگهداری بیماران روان، آدم‌هایی را در خود جای داده که هرکدام قصه‌های زیادی را در دل خود دارند، اما امروز سهمشان از زندگی فقط تنهایی است و بس، چون خارج از آن دیوار‌ها هیچ کس انتظار آن‌ها را نمی‌کشد.

تنهایی، عاقبت تلخ بیماران روان

در مدت چند دقیقه‌ای که آنجا روی نیمکت به انتظار اتوبوس نشسته ام و به حرکاتش خیره شدم. چهره اش نشان می‌دهد باید حدود ۳۵سال داشته باشد، اما حرکاتش خیلی با این سن فاصله دارد مانند پسرکی بازیگوش در حالی که لبخند به لب دارد با صندلی‌ها در حال کلنجار رفتن است و گاهی هم با صدای آرام با خودش آواز می‌خواند که البته من از هیچ کدام از آن‌ها سر در نمی‌آورم.

همین حرکاتش کافی است تا لب من هم به خنده باز شود. مادر پیرش که توجهم را به او می‌بیند می‌گوید محمد همیشه هم این شکل نیست لحظه‌های عصبانیتش را هم باید ببینید که چطور مردم را فراری می‌دهد و ما را هم خسته می‌کند

می‌پرسم او را برای درمان نزد پزشکان برده اید؟، که می‌گوید مگر می‌شود نبرده باشیم، اما مگر فایده‌ای هم دارد؟ مدتی او را بستری هم کردیم، اما بعد از دوره درمان دوباره او را به خانه برگرداندیم، ولی نگهداری اش در خانه بسیار سخت‌تر است و همیشه باید مراقبش باشیم.

با آمدن اتوبوس، پیرزن دست پسرش را گرفته و خداحافظی می‌کند. بعد از رفتنشان با خودم فکر می‌کنم واقعا بهترین جا برای مراقبت از چنین بیمارانی کنار خانواده است یا مراکز نگه داری از بیماران روان؟


در حال حاضر علاوه بر بیمارستان‌های روانپزشکی در کشور، بهزیستی هم مراکز نگه داری شبانه روزی بیماران سلامت روان مزمن مانند دو قطبی‌ها و اسکیزوفرنی را تاسیس کرده است.

در یکی از این مراکز واقع در شهرستان البرز از توابع استان قزوین، بیماران داخل مرکز و حیاط آن راه می‌روند و می‌توان از چشم‌های برخی شان، عمق تنهایی شان را فهمید.

فارغ از اینکه نام اختلالشان چیست همه شان زخم‌های عمیقی دارند که شاید در نگاه اول به چشم نیاید، اما درد عمیق آن می‌تواند نه فقط زندگی و آرامش یک نفر بلکه خانواده و خانواده‌هایی را به هم بزند.

مدیر مرکز مراقبت توانبخشی بیماران مزمن مهر در شهرستان البرز گه به مناسبت هفته سلامت روان با گفتگو کردیم، در معرفی این مرکز می‌گوید: این مرکز از سال ۸۲ تاسیس شده و هم اکنون ۹۰ بیمار دچار اختلالات سایکوتیک مانند اسکیزوفرنی مزمن و دوقطبی در آن مراقبت می‌شوند.

مهرداد درودی افزود: ۴۰ تن از این بیماران مجهول الهویه هستند و بقیه نیز که دارای خانواده هستند پس از مدتی از ترخیص بیمار خود به خاطر بهبود نیافتن و مورد حمایت قرار نگرفتن از سوی جامعه و خانواده دوباره بازگردانده می‌شوند.

وی اضافه کرد: البته ۱۰ بیمار روان نیز در خانه یک چهارم راهی به صورت مستقل و تحت نظارت مرکز زندگی می‌کنند.

درودی یادآور شد: بیماری اسکیزوفرنی در واقع از سنین نوجوانی آغاز می‌شود و بیمار به طور یکباره دچار افت عملکرد و هذیان و توهم می‌شود.

وی همچنین گفت: این طور بیماران دچار تغییرات عمده‌ای در رفتار شده و توهمات و تصویر‌های خیالی می‌بینند که دیگران نمی‌بینند.

درودی افزود: اکثر اختلالات سایکوتیک با روش‌های ترکیبی دارو و روان درمانی، درمان می‌شوند و در این مرکز نیز تیم روانشناسان و کارکنان ما هر روزه در حال ارایه این خدمات به بیماران هستند.

وی افزود: اینجا مرکز نگهداری بیماران روان مزمن است و اگر بیماری مشکل حاد پیدا کرد فوری او را به بیمارستان ۲۲ بهمن انتقال می‌دهیم.

درودی همچنین گفت: در این مرکز طول مدت درمان بسته به هر فرد و شدت بیماری اش و همچنین نوع درمان، متفاوت است.

آمار‌ها از بیماران روان چه می‌گویند؟

مدیرکل بهزیستی قزوین از شناسایی هزار و ۶۹۲بیمار روان مزمن در سطح استان از طریق کمیسیون‌های تشخیص نوع و شدت معلولیت خبر داد و گفت: به این بیماران به فراخور نیاز آن‌ها و تشخیص مددکار و کمیته‌های شهرستان خدمات مورد نیاز ارایه می‌شود.

علیرضا وارثی افزود: از این تعداد بیمار روان ۸۸۰ تن مربوط به شهرستان قزوین، ۲۹۴ تن مربوط به البرز، ۲۱۸ تن مربوط به تاکستان، ۱۴۳ تن مربوط به بویین زهرا، ۱۱۸ تن مربوط به آبیک و ۳۹ تن نیز به شهرستان آوج اختصاص دارد.

وی اضافه کرد: همچنین استان قزوین دارای ۷۴ بیمار روان مجهول الهویه و بد سرپرست است که با دستور مقام قضایی به مراکز شبانه روزی و نگه داری ارجاع شده اند.

وارثی با اشاره به مهم‌ترین فعالیت‌های حوزه بیماران روان مزمن گفت: این خدمات شامل ارایه خدمات روانپزشکی، پزشکی، پرستاری، مددکاری، روانشناسی، توانبخشی روانی اجتماعی، آموزشی، هنری و ورزشی به بیماران مقیم در مراکز است.

وارثی همچنین به ارایه خدمات در مراکز روزانه آموزشی توانبخشی بیماران روان مزمن نیز اشاره کرد و گفت: در این مراکز خدمات توانبخشی پزشکی، توانبخشی روانی اجتماعی، آموزشی، حرفه‌ای به همراه خدمات تیم تخصصی مرکز به صورت روزانه ارایه می‌شود.

وی در ادامه از ارایه خدمات در مرکز ویزیت در منزل بیماران روان مزمن خبر داد و یادآور شد: ارایه خدمات ورزشی مانند انجام مسابقات ورزشی بیماران روان، ارایه خدمات هنری و شرکت در مسابقات تئاتر منطقه ای، ارایه خدمات مراقبت در منزل، ارایه خدمات جهت مراقبت از بیماران روان در منزل در راستای کاهش مراجعه به مراکز شبانه روزی از دیگر خدمات بهزیستی به این گونه بیماران است.

وارثی با اشاره به پرداخت مستمری ماهانه به بیماران روان افزود: سازمان بهزیستی جهت تامین هزینه درمان و توانبخشی بیماران ترخیص شده از مراکز شبانه روزی و استفاده از توان نزدیکان و خانواده بیمار، معادل ۶۰ درصد کمک هزینه ارایه خدمات توانبخشی مراقبتی را در اختیار آنان قرار داده که با این کار بیمار در بستر خانواده نگهداری شده و از بار مراکز شبانه روزی کم می‌شود.

ظرفیت مراکز شبانه روزی بیماران روان در قزوین تکمیل است

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی قزوین نیز با شرح خدمات مراکز شبانه روزی و روزانه به بیماران روان گفت: در حال حاضر ۲ مرکز نگهداری، درمان و توانبخشی بیماران روان مردان با ظرفیت موجود ۱۶۰ بیمار و ۲ مرکز ویژه زنان با ظرفیت موجود ۹۰ بیمار، یک مرکز ویزیت در منزل بیماران روان با ظرفیت اسمی ۷۰بیمار، یک مرکز روزانه بیماران روان مزمن با ظرفیت اسمی ۵۰ نفر و یک مرکز خانه یک چهارم راهی روان مزمن ویژه مردان با ظرفیت ۱۰ نفر در استان قزوین فعالیت دارند.

راحله جاتن افزود: در حال حاضر قسمت عمده‌ای از ظرفیت این مراکز، توسط بیمارانی که در این مراکز پذیرش شده اند تکمیل شده است.

وی اضافه کرد: بهزیستی برای نگهداری بیماران روان مزمن در منزل به بیماران متقاضی مبلغ یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال و برای هزینه ترخیص از مراکز بیماران روان مزمن نیز یک میلیون و ۸۰۰ هزار ریال کمک هزینه پرداخت می‌کند.

جاتن ادامه داد: جهت رفاه حال بیماران روانی که به بهبودی نسبی رسیده اند یک مرکز نیمه راه بیماران روان مزمن نیز با ظرفیت ۱۰ نفر در شرف تاسیس است.

وی در خصوص بیماری‌های روان مزمن به ویژه اسکیزوفرنی نیز گفت: از نظر پزشکان شروع علایم این بیماری معمولا در دوران نوجوانی بروز کرده و در مردان و زنان شیوع یکسانی دارد و در واقع شایع‌ترین سن شیوع این بیماری ۱۶ تا ۲۵ سالگی است و قبل و بعد از آن کمتر اتفاق می‌افتد.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی قزوین افزود: این بیماران نیازمند دریافت حمایت‌های عاطفی، درمانی، نگهداری و توانبخشی هستند که گاهی به دلیل ماهیت بیماری حمایت‌های به موقع از آنان صورت نمی‌گیرد و تعدادی از این افراد از سوی خانواده‌ها طرد شده و به صورت مجهول الهویه به سازمان‌های حمایتی سپرده می‌شوند.

جاتن ادامه داد:این بیماران هرچه بیشتر در جمع خانواده باشند هم به صلاح خانواده و هم دولت است به همین خاطر طرح‌های ویزیت بیماران روان در منزل به همین منظور اجرا شده تا هم تامین دارو و هم روان درمانی آن‌ها را انجام می‌دهد.

وی با بیان اینکه متاسفانه اخیرا تعداد مراجعان برای نگهداری بیماران روان مزمن در مراکز شبانه روزی بهزیستی افزایش یافته است؛ گفت: خانواده‌ها هم به دلیل وضعیت نامناسب معیشتی و هزینه‌های بالای درمانی این بیماران و هم مشکلات ناشی از نگهداری چنین بیمارانی در منزل، امکان مراقبت از آن‌ها را نداشته و ترجیح می‌دهند آنان را به مراکز شبانه روزی بسپارند، اما این مراکز نیز هزینه‌های خود را دارند.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی قزوین افزود: البته در مواردی که بیمار وضعیت حادتری داشته باشد امکان مراقبت از او در خانواده وجود ندارد و حتما باید در مراکز شبانه روزی مراقبت شود.

افسردگی شایع‌ترین بیماری روان در جامعه است

رییس تنها بیمارستان روان پزشکی قزوین نیز در خصوص بیماری‌های روانی معتقد است: این بیماری‌ها تاثیرات زیادی در جامعه و خانواده‌ها دارد و از همین رو نخستین کاری که باید انجام شود پیشگیری از بروز این اختلالات است.

دکتر علیرضا حاج سید جوادی افزود: آموزش مهارت‌های زندگی برای ارتقای سلامت روان، شناسایی بیماری‌ها و درمان افراد مبتلا در سطح اولیه پیشگیری از بیماری‌های روان مزمن است و هر دو باید در کنار یکدیگر در دستور کار باشند.

این متخصص روان پزشکی، افسردگی را در راس همه بیماری‌های روان عنوان کرد و گفت: شیوع افسردگی در زنان تا حدودی بالاتر از مردان است و این بیماری عملکرد شغلی و رفتاری فرد را به طور شدیدی تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گفته وی بسیاری از موارد مربوط به اختلافات و مشکلات بین زوج‌های جوان، ناشی از همین اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی و اختلالات شخصیت در یکی از طرفین ازدواج است که به فروپاشی خانواده و طلاق آن‌ها منجر می‌شود.

جاج سید جوادی افزود: علاوه بر مسایل ژنتییکی و وراثتی بیماری‌های روان در نتیجه عوامل محیطی نیز امکان ابتلا دارند و باید توجه داشت حوادث و اتفاقات دوران کودکی نیز از دلایل اصلی افسردگی و اختلالات روان می‌توانند باشند.

وی با بیان اینکه شیوع اختلالات روان در سطح جامعه بالا است، افزود: در جامعه نیز به خطر نبود آگاهی‌های لازم و فرهنگ مراجعه به روانپزشک، مبتلایان کم‌تر مراجعه می‌کنند و عواقب ناشی از این موضوع سال‌های بعد خود را در قالب انواع آسیب‌ها نشان می‌دهد.

استقرار کارشناسان سلامت روان در مراکز جامع سلامت، گامی برای پیشگیری

رییس مرکز بهداشت قزوین نیز گفت: با توجه به شیوع قابل توجه بیماری‌های روان و ضرورت کنترل آن به منظور افزایش نشاط اجتماعی و سلامت روان بود که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اجرای طرح تحول نظام بهداشت اقدام به جذب و استقرار کارشناسان سلامت روان در مراکز جامع سلامت کرد.

به گفته دکتر حمیدرضا نجاری هم اکنون حدود ۴۰ کارشناس روان در مراکز جامع سلامت استان مشغول فعالیت هستند و مردم می‌توانند با مراجعه به نزدیک‌ترین مرکز به محل سکونت خود از خدمات مشاوره‌ای این افراد به طور رایگان بهره‌مند شوند.

وی، حساس سازی جامعه نسبت به سلامت روان و پیشگیری از انواع آسیب‌های ناشی از اختلالات روانی و افسردگی را از مهم‌ترین اهداف این طرح عنوان کرد و افزود: همه کارشناسان مستقر در مراکز جامع دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری هستند و در صورتی که فردی دارای نوعی از اختلالات باشد وی را برای ادامه درمان به سطوح بالاتر مانند روانپزشکان ارجاع می‌دهند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قزوین افزود: آموزش‌های خودمراقبتی در حوزه سلامت روان، آموزش مهارت‌های فرزند پروری و مهارت‌های زندگی، آموزش‌های روانشناختی کاهش آسیب اعتیاد در مدارس، آموزش روانشناختی به بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی غیر سایکوز، آموزش گروهی خانواده بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک، پیشگیری از خودکشی، مشاوره‌های عمومی ارایه حمایت‌های روانی اجتماعی به کودکان و بزرگسالان از جمله خدمات و وظایف این کارشناسان در مراکز جامع سلامت به شمار می‌رود.

نجاری افزود: نکته مهم در خصوص سلامت روان آن است که جامعه نیز آگاهی و تمایل به مراجعه به کارشناسان و روانشناسان را داشته باشد، اما متاسفانه بسیاری از مردم هنوز هم نسبت به سلامت روان خود بی توجه هستند و اهمیت آن را کمتر از سلامت جسمی می‌دانند.
منبع:بهداشت نیوز

ارسال نظر

نمای روز

داغ

صفحه خبر - وب گردی

آخرین اخبار